[017P] Dwustronnego działania z dwustronnym tłoczyskiem

Siłowniki pneumatyczne Serii STK z tuleją kształtową [017P], dwustronnego działania z dwustronnym tłoczyskiem, to innowacyjne rozwiązania zaprojektowane z myślą o najwyższej wydajności i uniwersalności w różnorodnych zastosowaniach przemysłowych. Każdy model w tej serii jest zgodny z normami ISO 15552 (ISO 6431) oraz VDMA 24562, co gwarantuje spójną konstrukcję oraz łatwą integrację z innymi elementami układów pneumatycznych. Dwustronne tłoczysko zapewnia możliwość wyjścia wału z obu stron siłownika, co pozwala na wykorzystanie go w aplikacjach wymagających symetrycznego ruchu, większego zakresu pracy lub przejmowania sił w dwóch kierunkach jednocześnie.

Wariant [017P] w nazwie sugeruje zastosowanie tulei kształtowej z wysokiej jakości stopu aluminium. Ta tuleja kształtowa nadaje całej konstrukcji większą sztywność, a zarazem utrzymuje niską masę własną. Dzięki temu siłowniki dwustronnego działania z dwustronnym tłoczyskiem są lżejsze, a jednocześnie zachowują wytrzymałość potrzebną w intensywnych procesach przemysłowych. Dodatkowym atutem są krótkie czasy cykli, co wynika z zastosowania standardowych przekrojów przyłączy (np. G1/8, G1/4, G3/8, G1/2 w zależności od średnicy) i kompatybilności z wieloma zaworami sterującymi.

W rodzinie produktów opatrzonych kodem [017P] znajdziemy siłowniki o różnych średnicach (od D32 aż do D100), a także rozmaite długości skoku (np. 25 mm, 50 mm, 100 mm, 160 mm, 200 mm, 250 mm, 500 mm, 600 mm czy nawet 800 mm). Producent oferuje również wykonania sięgające niestandardowych skoków, dostosowanych do indywidualnych potrzeb, co potwierdza duży stopień elastyczności i możliwość personalizacji w tej serii. Dzięki szerokiemu wachlarzowi wymiarów i konfiguracji, siłowniki z dwustronnym tłoczyskiem są idealne do zastosowań, w których pożądane jest prowadzenie ruchu z dwóch stron, bądź gdy istnieje potrzeba rozdzielenia funkcji pracy między dwa kierunki przesuwu.

Ważną cechą tej serii jest amortyzacja pneumatyczna, wbudowana w pokrywy (przednią i tylną) siłownika, co umożliwia łagodne wyhamowanie tłoka przed osiągnięciem skrajnych pozycji. Pozwala to zmniejszyć ryzyko uderzeń, hałasu i wibracji, co w dłuższej perspektywie wydłuża żywotność zarówno samego siłownika, jak i towarzyszących mu podzespołów. Amortyzacja jest regulowana, dlatego użytkownik może dostosować ją do warunków pracy, m.in. prędkości ruchu czy masy transportowanych elementów.

Dwustronne tłoczysko w modelach STK [017P] to szczególnie atrakcyjna opcja w sytuacjach, gdzie wymagane jest uzyskanie jednakowej siły i skoku w obu kierunkach. Rozwiązanie to sprawdza się doskonale przy synchronizacji ruchów w liniach produkcyjnych, w rozbudowanych systemach robotów, czy przy złożonych operacjach manipulacyjnych. Dzięki dwóm wyjściom tłoczyska użytkownik może zamontować różne chwytaki, przełączniki bądź inne narzędzia na obu stronach siłownika.

W serii dostępne są też opcje dodatkowe, które producent opisuje w oznaczeniach, między innymi:

• VITON (T) – specjalne uszczelnienia dostosowane do wyższych temperatur (nawet do +150°C) lub agresywnych mediów.

• Nierdzewne elementy (K) – tłoczysko, szpilki i nakrętki ze stali kwasoodpornej, zalecane w aplikacjach o wysokiej wilgotności, w przemyśle spożywczym, chemicznym bądź farmaceutycznym.

• Magnes (11) – wewnętrznie zainstalowany na tłoku, pozwalający na współpracę z czujnikami położenia, przydatny w układach automatyki, które wymagają precyzyjnej detekcji położenia w każdym momencie cyklu.

Kolejnym atutem jest przystosowanie do różnych typów zasilania powietrzem. Wymagane jest tylko odpowiednie filtrowanie (np. do 10 µm) oraz utrzymanie czystości powietrza na poziomie co najmniej klasy 4_4 wg PN-ISO 8573-1. Można stosować powietrze smarowane i niesmarowane. Jednak jeśli raz użyjemy mgły olejowej, należy kontynuować smarowanie, by nie wypłukać warstwy smaru stałego z wnętrza siłownika.

Wygoda montażu to kolejny filar tej serii. Normatywna konstrukcja (ISO 15552/6431) sprawia, że do siłowników STK z tuleją kształtową pasuje szeroka gama akcesoriów, jak chociażby różne typy mocowań czołowych, bocznych i wahliwych. Oprócz standardowych uchwytów dostępne są elementy mocujące przegubowe, kompletne zestawy śrub i nakrętek oraz specjalne łączniki do tłoczyska. Dzięki temu inżynierowie projektujący linie produkcyjne nie muszą martwić się o kompatybilność i mogą swobodnie łączyć siłowniki STK z innymi podzespołami systemu.

Jedną z flagowych zalet opisywanych siłowników jest możliwość łatwej konserwacji. Producent oferuje dedykowane komplety naprawcze, które obejmują najczęściej wymieniane elementy, takie jak uszczelnienia tłoka, zgarniacze, pierścienie prowadzące czy uszczelki amortyzacji. Dzięki temu, w razie zużycia lub uszkodzenia tych części, można dokonać szybkiej naprawy bez konieczności wymiany całego siłownika. To z kolei przekłada się na niższe koszty eksploatacji i krótsze przestoje w zakładzie.

Z punktu widzenia konstrukcji, pokrywy i tłok wykonane są z wytrzymałego stopu aluminium, co stanowi kompromis między wagą a solidnością. Tłoczysko, w zależności od wersji, jest wyprodukowane ze stali węglowej chromowanej lub stali kwasoodpornej, chroniąc przed korozją i zapewniając gładkość niezbędną do prawidłowej współpracy z uszczelnieniami. Tuleja kształtowa z aluminium jest dodatkowo anodowana lub pokrywana innymi warstwami zabezpieczającymi powierzchnię przed zarysowaniami i czynnikami zewnętrznymi.

Choć siłowniki STK z dwustronnym tłoczyskiem są spotykane w wielu branżach, warto wspomnieć kilka konkretnych przykładów: linie pakujące, aplikacje w przemyśle automotive, urządzenia transportowo-rozładunkowe, automatyczne systemy montażu czy roboty przemysłowe. Wszędzie tam, gdzie istotne jest niezawodne działanie, precyzyjna kontrola pozycji oraz długi cykl życia, siłowniki pneumatyczne STK sprawdzają się znakomicie.

W opisie produktu nie można pominąć zakresu temperatur pracy:

• Wersja standardowa z uszczelnieniami poliuretanowymi lub NBR działa w przedziale od -20°C do +80°C.

• Wersja VITON (wysokotemperaturowa) pozwala na pracę do +150°C, co otwiera drogę do zastosowań w bardziej wymagających warunkach cieplnych, np. w procesach obróbki tworzyw sztucznych czy w piekarniach przemysłowych.

Producent podkreśla maksymalne ciśnienie robocze na poziomie 10 bar, co jest standardem w większości układów pneumatyki przemysłowej. Jednak precyzyjnie skonstruowana tuleja kształtowa umożliwia optymalną pracę nawet przy długich skokach. W rezultacie niezależnie od wybranej średnicy, użytkownik może liczyć na stabilny ruch tłoczyska i utrzymanie jego osiowości. Dwustronne tłoczysko dodatkowo ułatwia wyważenie sił, pozwalając na równomierne rozłożenie naprężeń w mechanizmach, które są napędzane przez siłownik.

Zrozumienie potencjalnych zastosowań siłowników pneumatycznych Serii STK z tuleją kształtową [017P], dwustronnego działania i z dwustronnym tłoczyskiem, jest kluczem do pełnego wykorzystania ich możliwości w różnych branżach przemysłowych. W porównaniu do klasycznych siłowników o jednostronnym tłoczysku, konstrukcja dwustronna otwiera dodatkowe obszary aplikacyjne, gdzie wymagana jest jednoczesna kontrola ruchu w dwóch kierunkach, zrównoważone rozłożenie sił lub możliwość efektywnego sterowania dwoma mechanizmami naraz.

1. Linie pakujące i sortujące

W przemyśle spożywczym i opakowaniowym niezwykle istotne jest ciągłe i sprawne działanie linii produkcyjnych. Siłowniki z dwustronnym tłoczyskiem umożliwiają:

• Jednoczesne podnoszenie i opuszczanie dwóch elementów, np. w sekcji rozdzielania produktów na dwie różne taśmy.

• Naprzemienne zatrzymywanie i przepychanie ładunków z minimalnym opóźnieniem.

• Dostosowanie pracy do skrajnie różnych formatów opakowań bez konieczności montowania dodatkowej pary siłowników.

W przypadku systemów, gdzie jedno ramię musi równocześnie oddziaływać w dwóch punktach – np. w maszynach do etykietowania dwustronnego – siłownik STK [017P] doskonale się sprawdzi, bo napędza jedną stronę etykietowania i zarazem drugą, co skraca czasy przezbrojenia i redukuje liczbę elementów wykonawczych.

2. Przemysł motoryzacyjny (automotive)

Dwustronne tłoczysko jest szczególnie przydatne w procesach związanych z manipulacją komponentami. Linie montażowe w branży automotive często wymagają szybkich ruchów w przód i w tył, a także równoczesnego docisku z dwóch stron. Korzyści płynące ze stosowania siłowników STK to między innymi:

• Kontrolowana siła dociskowa z obu stron, np. przy zaciskaniu paneli nadwozia.

• Precyzyjne pozycjonowanie elementów w układach zrobotyzowanych, gdzie jeden siłownik może przesunąć część do przodu, a drugi koniec tłoczyska w tym samym czasie realizuje inną funkcję (np. blokadę).

• Zmniejszone koszty i uproszczenie konstrukcji, bo jeden dwustronny siłownik może zastąpić dwa jednostronne.

3. Robotyka i automatyka przemysłowa

W zautomatyzowanych liniach montażowych, gdzie występują roboty kartezjańskie, sześcioosiowe czy SCARA, liczy się każdy centymetr przestrzeni i każde milisekundy cyklu. Zastosowanie jednego siłownika z dwustronnym tłoczyskiem w miejsce dwóch klasycznych jednostek pozwala:

• Ograniczyć masę układu, bo mniej komponentów oznacza mniejszą bezwładność.

• Usprawnić sterowanie – wystarczy kontrolować dopływ powietrza do dwóch przeciwległych komór, aby zapewnić ruch w dwóch kierunkach bez konieczności komplikowania konstrukcji.

• Uzyskać symetryczne ruchy, co jest przydatne w chwytakach odbierających detale z przenośników, w aplikacjach pick-and-place lub w systemach paletyzacji i depaletyzacji.

4. Przemysł maszynowy i ciężki

Choć pneumatyka kojarzy się głównie z lżejszymi procesami, siłowniki z normą ISO 15552/6431 mogą pracować przy ciśnieniu do 10 bar, co zapewnia spore możliwości generowania siły. W branży ciężkiej, gdzie montuje się duże komponenty, liczy się niezawodność i solidna konstrukcja. Dwustronne tłoczysko umożliwia:

• Równoległe blokowanie dwóch punktów na maszynie bez potrzeby instalowania osobnego siłownika.

• Synchronizację ruchu w systemach podnoszenia i opuszczania dużych elementów (np. form, paneli, modułów), gdzie konieczne jest rozłożenie siły po obu stronach w równej mierze.

• Pracę w trudnym środowisku (pył, wibracje, wysoka temperatura), zwłaszcza w wersji z uszczelnieniami VITON i tłoczyskiem ze stali kwasoodpornej.

5. Przemysł drzewny i papierniczy

W liniach cięcia i prasowania drewna czy arkuszy papieru, niejednokrotnie występują procesy wymagające kontrolowanego docisku z dwóch stron. Niekiedy trzeba przytrzymać obrabiany materiał, a z drugiej strony wykonać przesunięcie lub zacisk. Dzięki dwustronnemu tłoczysku:

• Można jedną stroną dociskać materiał do formy, a drugą stroną obsługiwać dodatkowy osprzęt bez konieczności zmiany siłownika.

• Redukuje się liczbę podzespołów, upraszczając diagnostykę usterek.

• Usprawnia się szybkie przezbrajanie maszyn – zamiast dwóch niezależnych siłowników, jeden ma dwa wyjścia i pełni podwójną funkcję.

6. Przemysł farmaceutyczny i medyczny

Kontrola jakości, precyzyjne dozowanie, a także różnego rodzaju mechanizmy testujące (np. w laboratoriach) często korzystają z siłowników pneumatycznych w niewielkich średnicach (D32, D40, D50). Dwustronne tłoczysko w połączeniu z materiałami kwasoodpornymi (stal nierdzewna) gwarantuje:

• Łatwe utrzymanie higieny (elementy nierdzewne pozwalają na częste mycie, co jest kluczowe w środowiskach o rygorystycznych normach czystości).

• Powtarzalne ruchy o krótkim skoku, bez ryzyka zanieczyszczeń czy korozji.

• Możliwość jednoczesnego wykonywania dwóch sekwencji, np. przesuwania probówek w przeciwnych kierunkach.

7. Aplikacje specjalne

Czasem istnieje zapotrzebowanie na system, który w ograniczonej przestrzeni ma wykonać ruch wyjścia tłoczyska z jednej i drugiej strony. Jest to częste w urządzeniach mobilnych czy w mniejszych liniach montażowych, gdzie konstruktorzy starają się zaoszczędzić każdy milimetr. Przykładowe aplikacje:

• Urządzenia do testowania szczelności, w których jedna strona tłoczyska dociska element, a druga strona współpracuje z dodatkowym mechanizmem pomiarowym.

• Maszyny do rozciągania materiałów, gdzie dwa końce siłownika służą do jednoczesnego naciągania próbki.

• Systemy unikalnych chwytaków, w których jeden siłownik z dwoma wyjściami steruje dwoma przeciwległymi szczękami.

8. Montaż w ograniczonej przestrzeni

Siłowniki dwustronnego tłoczyska często okazują się bezkonkurencyjne, gdy projektant dysponuje ciasnym miejscem i nie ma możliwości instalacji dwóch oddzielnych jednostek napędowych. Dzięki temu, że tłoczysko wychodzi z obu stron, można zrealizować dwa niezależne kierunki pracy, zachowując minimalną długość zabudowy wzdłuż osi siłownika.

9. Linie testowe i kontrolne

W wielu zakładach produkcyjnych przeprowadza się testy wytrzymałościowe, szczelności czy jakości wytwarzanych towarów. Dwustronne tłoczysko pozwala na:

• Szybkie przejście od fazy docisku testowego (np. do sprawdzenia wytrzymałości na zgniatanie) do fazy powrotu bądź do innego etapu próby.

• Korzystanie z jednej jednostki napędowej do wykonywania dwóch zadań, co znacząco przyspiesza automatyzację i ogranicza koszty.

10. Korzyści dla integratorów systemów

Zastosowanie siłowników pneumatycznych STK [017P] z dwustronnym tłoczyskiem przekłada się na szereg korzyści inżynieryjnych:

• Oszczędność miejsca: brak konieczności instalowania dwóch niezależnych siłowników w wielu układach.

• Mniejsze koszty: jedno urządzenie zamiast dwóch, mniej zaworów sterujących, krótsza instalacja pneumatyczna.

• Elastyczność: można szybko dostosować się do zmieniających się wymagań produkcji, bo wystarczy przeprogramować zawory i zmienić nastawy amortyzacji.

• Łatwiejsza konserwacja: jeden siłownik oznacza mniejszą liczbę części i potencjalnych punktów awarii.

• Krótki czas cyklu: amortyzacja pneumatyczna i możliwość dwukierunkowego działania w jednym korpusie pozwalają na błyskawiczną zmianę kierunku ruchu.

11. Przykładowe branże docelowe

• Spożywcza: mycie, sortowanie, pakowanie żywności.

• Chemiczna: dozowanie substancji, zamykanie i otwieranie zaworów w reaktorach.

• Farmaceutyczna: precyzyjna manipulacja probówkami i fiolkami, sterylne warunki, szybkie cykle testowe.

• Elektroniczna: delikatne przenoszenie podzespołów, lutowanie selektywne, testy funkcjonalne układów.

• Kosmetyczna: linie napełniające, pakujące i etykietujące butelki oraz tubki.

• Logistyka i magazynowanie: automatyzacja przenośników, systemy sortujące paczki w centrach dystrybucyjnych.

Automotive: podzespoły montowane w karoseriach, linie testowe dla silników, systemy wspierające proces malowania i suszenia elementów.

Parametry techniczne siłowników pneumatycznych Serii STK [017P] z dwustronnym tłoczyskiem są istotne zarówno na etapie projektowania układu, jak i późniejszego użytkowania oraz konserwacji. Poniżej przedstawiono kluczowe aspekty techniczne, które decydują o wydajności, żywotności i kompatybilności z pozostałymi elementami instalacji pneumatycznej.

1. Zakres średnic (D32 ÷ D100)

Siłowniki STK [017P] dostępne są w wielu wariantach średnicy wewnętrznej (od 32 mm do 100 mm). Mniejsze średnice sprawdzają się tam, gdzie istotna jest kompaktowość i niższa siła, a większe – w aplikacjach wymagających znacznego udźwigu lub dużego momentu obrotowego (np. w maszynach przemysłowych). Wybór odpowiedniej średnicy pociąga za sobą określoną siłę roboczą, którą można obliczyć ze wzoru:

F=p×AF = p \times AF=p×A

gdzie ppp to ciśnienie w barach, a AAA – pole przekroju tłoka.

2. Dwustronne tłoczysko

Podstawową cechą tych modeli jest wyjście tłoczyska po obu stronach siłownika. W praktyce oznacza to, że mamy dwa końce robocze, do których można podłączyć różne mechanizmy. Ten układ umożliwia np. równoczesne sterowanie dwoma elementami lub przeprowadzanie ruchów w przeciwnych kierunkach bez konieczności stosowania dwóch siłowników.

• Symetria ruchu: oba wyloty tłoczyska mają ten sam skok i zapewniają zbliżoną siłę działania w obu kierunkach.

• Minimalna długość zabudowy: w porównaniu z dwoma oddzielnymi siłownikami, [017P] bywa często bardziej kompaktowy.

• Możliwość niezależnej amortyzacji (przedniej i tylnej), co ułatwia dokładne ustawienie wyhamowania tłoka po każdej stronie.

3. Amortyzacja pneumatyczna

Każdy siłownik w tej serii wyposażono w amortyzację końcową, zapewniającą łagodne wyhamowanie ruchu. Śruba regulacyjna w pokrywie przedniej i tylnej pozwala dobrać optymalny przepływ powietrza w fazie hamowania tłoka. To szczególnie ważne w aplikacjach wysokowydajnych, gdzie siłownik pracuje z dużą prędkością.

• Regulowany przepływ: użytkownik sam decyduje, jak intensywnie hamować tłok.

• Ochrona mechaniczna: amortyzacja minimalizuje uderzenia, zapobiega uszkodzeniom pokryw, tłoka i uszczelnień.

• Niższy hałas: praca siłownika jest cichsza, co poprawia komfort w miejscu pracy.

4. Ciśnienie robocze i maksymalne

Siłowniki STK przystosowane są do standardowego ciśnienia roboczego rzędu 1–10 bar. Ich konstrukcja i zastosowane materiały umożliwiają bezpieczną pracę w górnych granicach tego zakresu. Przy doborze warto zwrócić uwagę na:

• Realne ciśnienie w instalacji: często w sieciach pneumatycznych występują spadki ciśnienia, dlatego dobrze jest zapewnić pewien zapas mocy.

• Kondycję sprężonego powietrza: zbyt duża wilgotność bądź zanieczyszczenia negatywnie wpływają na uszczelki, co może skrócić żywotność siłownika.

• Bezpieczeństwo: zaleca się stosowanie zaworów bezpieczeństwa, jeśli istnieje ryzyko przekroczenia 10 bar.

5. Zakres skoków

Standardowy zakres skoków podawany w karcie katalogowej to 5 ÷ 500 mm, lecz w wielu modelach producent oferuje skoki nawet do 800, 1000 czy więcej milimetrów (zwłaszcza w średnicach D50, D63, D80 i D100). Przy bardzo długich skokach i dwustronnym tłoczysku istotne staje się:

• Prowadzenie tłoczyska: tuleja kształtowa zapewnia dodatkową sztywność, ale przy ekstremalnych długościach skoku warto przewidzieć prowadnice zewnętrzne, które ograniczą siły boczne.

• Wydłużone cykle pracy: długi skok może oznaczać duży czas przesuwu i wymagać dostosowania przepływu powietrza (zaworów o większym przekroju).

• Zużycie uszczelnień: przy dłuższym skoku tłok może pokonywać większe dystanse i tym samym uszczelki szybciej się zużywają, jeśli występuje zanieczyszczenie w rurach.

6. Uszczelnienia

Wariant standardowy korzysta z elastomerów, które dobrze radzą sobie w zakresie temperatur od -20°C do +80°C. Dla warunków bardziej wymagających, producent proponuje wersję VITON, wytrzymującą aż do +150°C.

• Zgarniacz: zwykle NBR lub VITON, chroni wnętrze siłownika przed kurzem i zanieczyszczeniami, wydłużając żywotność uszczelnień tłoka.

• Pierścienie prowadzące: wspomagają prawidłowe prowadzenie tłoczyska, zapobiegając nadmiernemu tarciu i zużyciu tulei.

• Konserwacja: jeśli używamy powietrza smarowanego olejem, należy je stosować przez cały okres eksploatacji. W innym przypadku grozi to wypłukaniem fabrycznego smaru i skróceniem żywotności uszczelnień.

7. Materiały

• Tuleja kształtowa: wysokiej jakości stop aluminium, zapewniający korzystny stosunek masy do sztywności, zgodnie z dokumentacją VDMA 24562.

• Tłoczysko: stal węglowa chromowana (wersja standardowa) lub stal kwasoodporna (opcjonalna wersja „K”), zapewniająca wyższą odporność na korozję.

• Pokrywy i tłok: aluminiowe, często anodowane, co chroni przed czynnikami zewnętrznymi.

• Śruby i nakrętki: w wersji standardowej ze stali węglowej, w wykonaniu nierdzewnym – ze stali kwasoodpornej (opcja dedykowana do środowisk agresywnych).

8. Gwinty przyłączy i mocowania

Standardowe gwinty wylotów powietrza to zazwyczaj:

• G1/8 dla D32,

• G1/4 dla D40 i D50,

• G3/8 dla D63 i D80,

• G1/2 dla D100.

Mocowania czołowe, wahliwe czy boczne są zgodne z normą ISO 15552, co zapewnia szeroką dostępność w ofercie producentów osprzętu pneumatycznego. Dzięki temu łatwo zamontować siłownik na różnorakich konstrukcjach, statywach czy podstawach.

9. Warunki pracy i filtracja powietrza

Zalecane jest stosowanie sprężonego powietrza o klasie czystości co najmniej 4_4 wg PN-ISO 8573-1, co oznacza maksymalną wielkość cząstek stałych na poziomie 10 µm. W praktyce wskazane jest posiadanie w układzie:

• Filtrów wstępnych i dokładnych,

• Reduktorów ciśnienia,

• Osuszaczy – szczególnie istotne w środowisku o dużej wilgotności,

• Naolejaczy (opcjonalnie, jeśli wymaga tego układ).

Prawidłowe przygotowanie powietrza wydłuża czas eksploatacji siłownika i chroni go przed korozją, zwłaszcza w przypadku elementów stalowych.

10. Masa siłownika

Konstrukcja [017P] wiąże się z dwiema pokrywami, dwustronnym tłoczyskiem i tuleją kształtową. Masa własna zależy od średnicy i długości skoku. Przykładowo, masa bazowa (skok 0 mm) dla D32 wynosi około 0,575 kg, a przyrost masy na każde następne 10 mm skoku to w przybliżeniu 0,0245 kg. Wersje z większą średnicą – D100 – mogą sięgać kilku kilogramów przy większych skokach. Dodatkowo, warianty z elementami nierdzewnymi są zazwyczaj nieco cięższe.

11. Prędkość ruchu

Dzięki dwóm wyjściom tłoczyska i standardowym gwintom zasilającym, siłowniki STK potrafią pracować z prędkościami od kilku do kilkuset mm/s. Szczegóły zależą od:

• Przepływu i ciśnienia powietrza,

• Ustawień dławików, zaworów i długości przewodów,

• Obciążenia na każdym końcu tłoczyska.

W celu zachowania długiej żywotności uszczelnień i pokryw zaleca się unikanie skrajnych prędkości bez odpowiedniej amortyzacji.

12. Magnes i czujniki położenia

Opcjonalnie (kod: 11 lub 417 w zależności od serii) siłownik może być wyposażony w magnes. Pozwala to na montaż zewnętrznych czujników (reed, hallotronowe) do wykrywania pozycji tłoka. Takie rozwiązanie jest cenne w systemach automatyki, gdzie kontrola i wizualizacja stanu siłownika odbywa się w czasie rzeczywistym.

13. Trwałość i cykl życia

Przy zachowaniu właściwej filtracji powietrza i regularnej konserwacji (zwłaszcza czyszczeniu i smarowaniu), siłowniki STK potrafią osiągać setki tysięcy, a nawet miliony cykli pracy. Kluczowe jest unikanie sił bocznych, stosowanie amortyzacji i dopasowane ciśnienie robocze. W razie potrzeby wymiany części, producent udostępnia komplety naprawcze, dzięki którym można samodzielnie wymienić uszczelki i pierścienie prowadzące.

14. Przykład numeru zamówieniowego

Zgodnie z kartą katalogową, numer może mieć formę: 11.017K.0200P. Oznaczenia:

• 11: siłownik z magnesem, BSPT,

• 017: dwustronne tłoczysko,

• K: stal kwasoodporna w śrubach i tłoczysku,

• 0200: skok 200 mm,

• P: tuleja w stopie aluminium.

15. Podsumowanie danych technicznych

Siłowniki pneumatyczne serii STK [017P] wyróżniają się:

• Normatywną budową (ISO 15552, ISO 6431),

• Dwustronnym tłoczyskiem i dwustronnym działaniem,

• Możliwością regulacji amortyzacji,

• Szerokim wyborem średnic i skoków,

• Różnymi wariantami uszczelnień (NBR, poliuretan, VITON),

• Opcjami nierdzewnymi i dodatkowymi (magnes, przedłużone tłoczysko).

Ich specyfikacja jest zoptymalizowana pod kątem uniwersalności i trwałości, dzięki czemu sprawdzą się w wielu gałęziach przemysłu – od spożywczego i farmaceutycznego po automotive i robotykę. Znajomość powyższych danych pomaga w precyzyjnym doborze modelu do wymagań aplikacji, gwarantując efektywną i długotrwałą eksploatację.

Materiał, z jakiego zbudowany jest siłownik pneumatyczny, bezpośrednio wpływa na jego wytrzymałość, odporność na warunki zewnętrzne oraz żywotność. W przypadku Serii STK [017P] z tuleją kształtową, konstruktorzy postawili na sprawdzone rozwiązania, łączące lekkość aluminium z wytrzymałością stali oraz zaawansowanymi elastomerami w obszarze uszczelnień.

1. Tuleja kształtowa z aluminium

Kluczowy element konstrukcyjny siłownika to tuleja kształtowa wykonana z wysokogatunkowego stopu aluminium. Ten specyficzny, profilowany kształt:

• Poprawia sztywność korpusu, zapobiegając odkształceniom przy długich skokach i wyższych ciśnieniach.

• Redukuje masę własną, czyniąc siłownik łatwiejszym w instalacji i przyczynia się do obniżenia kosztów eksploatacji (zużywa się mniej energii sprężonego powietrza).

• Zapewnia rowki lub powierzchnie montażowe, gdzie można przymocować czujniki położenia czy akcesoria (np. uchwyty).

Aluminium często poddaje się dodatkowym zabiegom, takim jak anodowanie, co polega na wytworzeniu tlenkowej warstwy ochronnej. Taka powłoka podnosi odporność na korozję oraz zmniejsza ryzyko zarysowań wewnątrz i na zewnątrz cylindra.

2. Pokrywy i tłok

Pokrywy (przednia i tylna) w serii STK [017P] również produkuje się z aluminium, zwykle tego samego lub zbliżonego stopu. Pozwala to zachować jednolitą rozszerzalność cieplną i zbliżoną twardość przy wzajemnym styku. Natomiast tłok, osadzony w tulei, pełni kluczową rolę w przekazywaniu siły na tłoczysko i w utrzymywaniu szczelności wewnętrznych komór. On także jest wykonywany z aluminium (lub jego wzmocnionych stopów), co pozwala:

• Zmniejszyć masę ruchomą, co przekłada się na mniejsze siły bezwładności.

• Zachować odporność na ścieranie, zwłaszcza gdy tłok współpracuje z pierścieniami prowadzącymi.

• Zredukować tarcie, co zwiększa sprawność energetyczną siłownika.

3. Tłoczysko

Dwustronne tłoczysko to serce każdego siłownika [017P]. Wykonuje się je z:

• Stali węglowej chromowanej – w wersji standardowej, cechującej się gładką powierzchnią i przyzwoitą odpornością na korozję. Proces chromowania nadaje warstwę twardszą od stali surowej, zwiększając żywotność i zmniejszając tarcie między tłoczyskiem a uszczelnieniem.

• Stali kwasoodpornej (nierdzewnej) – w wersji oznaczonej „K”. Tłoczysko nierdzewne to podstawa w aplikacjach narażonych na wilgoć, rozpryski wody, agresywne środki myjące czy środowiska, gdzie higiena i odporność na korozję są kluczowe (np. w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, chemicznym).

4. Szpilki, nakrętki i łączniki

W siłownikach ISO 15552 często zastosowano konstrukcję z tzw. tie-rodami (szpilkami), które spinają pokrywę przednią i tylną, utrzymując całą tuleję w osi. W serii STK [017P], szczególnie przy dłuższych skokach i większych średnicach, szpilki te muszą wytrzymać spore obciążenia osiowe. Dlatego stosuje się:

• Stal węglową o podwyższonej wytrzymałości, zabezpieczoną antykorozyjnie.

• Stal kwasoodporną, jeśli siłownik pracuje w środowiskach silnie korozyjnych.

Nakrętki zwykle mają kształt sześciokątny lub kołnierzowy, co ułatwia ich dokręcanie przy zachowaniu odpowiedniego momentu. Niekiedy stosuje się dodatkowe podkładki sprężynujące albo kleje do gwintów, by zminimalizować ryzyko poluzowania w warunkach wibracji.

5. Uszczelnienia i zgarniacze

Trwałość siłownika w ogromnej mierze zależy od jakości i rodzaju uszczelnień. W serii STK [017P] stosuje się:

• Poliuretan (PU) lub NBR, standard w temperaturach do +80°C. Te elastomery zapewniają elastyczność i wysoką odporność na ścieranie.

• VITON w wersji wysokotemperaturowej (do +150°C) lub do środowisk agresywnych.

• Zgarniacze z NBR lub VITON – mają za zadanie usuwać z tłoczyska wszelkie zanieczyszczenia (pył, opiłki) przed ich wniknięciem do wnętrza cylindra.

Szczelność między tłokiem a tuleją zapewniają specjalne pierścienie o profilu dopasowanym do geometrii aluminiowej powierzchni. Montaż i ewentualna wymiana uszczelnień są stosunkowo proste, zwłaszcza że producent oferuje gotowe zestawy naprawcze.

6. Elementy amortyzacji

Regulacja amortyzacji polega na kontroli przepływu powietrza w fazie końcowego dosuwania tłoka do pokrywy. W pokrywach znajdują się:

• Śruby regulacyjne, zwykle wykonane z metalu odpornego na ścieranie (mosiądz, stal).

• Uszczelki stożkowe lub pierścienie, które precyzyjnie dawkują strumień powietrza.

Ich odpowiednia konstrukcja pozwala na płynne i stabilne hamowanie, co chroni siłownik przed nagłym uderzeniem.

7. Obróbka powierzchni i powłoki

W procesie produkcji aluminium i stali węglowej często stosuje się obróbkę skrawaniem, szlifowanie czy polerowanie. Następnie wprowadza się warstwy ochronne:

• Anodowanie tulei i pokryw z aluminium,

• Chromowanie tłoczyska,

• Możliwe lakierowanie proszkowe niektórych zewnętrznych elementów w celu nadania koloru lub dodatkowego zabezpieczenia.

Dzięki temu powierzchnie siłownika są gładkie, odporne na zadrapania i zapewniają właściwe warunki współpracy z uszczelnieniami.

8. Dostosowanie do konkretnych środowisk

W zależności od branży, seria STK [017P] może wymagać modyfikacji materiałowych:

• Branża spożywcza: obowiązkowe elementy nierdzewne, zgarniacze odporne na tłuszcze i często kompatybilność z płynami dezynfekcyjnymi.

• Branża chemiczna: VITON lub inny elastomer o odporności chemicznej, a także nierdzewne tłoczysko i szpilki dla uniknięcia korozji.

• Obszary gorące: siłowniki wysokotemperaturowe, w których nie tylko uszczelnienia muszą być odporne na ciepło, ale też pokrywy i tuleja powinny mieć powłokę niewchodzącą w reakcję z wysoką temperaturą.

9. Standardy jakości i testy

Producent siłowników STK [017P] przeprowadza testy szczelności, kontroli wymiarów i zgodności z normami ISO 15552/6431. W ramach tych testów:

• Sprawdza się ciśnienie próbne przekraczające 10 bar w krótkim czasie, aby wykluczyć słabe punkty konstrukcji.

• Weryfikuje się spasowanie tłoka z tuleją, by zagwarantować minimalne tarcie i maksymalną żywotność.

• Testuje się amortyzację przy różnych prędkościach ruchu tłoka.

10. Recykling i ekologia

Aluminium i stal to materiały, które da się odzyskać w procesie recyklingu. Z punktu widzenia polityki środowiskowej przedsiębiorstw, stosowanie siłowników STK ma niewątpliwie zaletę w postaci:

• Minimalnej masy, co ogranicza zużycie energii w transporcie i eksploatacji,

• Możliwości długiej eksploatacji dzięki łatwemu serwisowi,

• Recyklingu komponentów po zakończeniu cyklu życia.

11. Kompatybilność z innymi akcesoriami

W ofercie wielu firm pneumatycznych można znaleźć uchwyty, czujniki, dławiki i łączniki montażowe przeznaczone do siłowników ISO 15552. Dzięki temu łatwo stworzyć kompletny układ o spójnej budowie, a materiały tych akcesoriów (np. aluminium anodowane, stal nierdzewna) współgrają z materiałami użytymi w siłowniku STK [017P].

12. Koszty a dobór materiałów

Cena siłownika rośnie wraz z bardziej zaawansowanym wykonaniem (np. nierdzewne tłoczysko, uszczelnienia VITON). Choć w pierwszej chwili może się wydawać, że standardowa wersja wystarczy, w niektórych aplikacjach oszczędność jest pozorna. Wybór siłownika o właściwych materiałach przekłada się na:

• Niższe ryzyko przestojów,

• Mniejszą częstotliwość wymian i napraw,

• Lepszą wydajność w trudnych warunkach (wilgoć, temperatury, środki chemiczne).

Dlatego zawsze warto przeanalizować warunki pracy i dopiero na tej podstawie zdecydować, czy sięgnąć po wariant z nierdzewnymi podzespołami czy np. uszczelnieniami wysokotemperaturowymi.

13. Trwałość i odporność na zużycie

Połączenie anodowanego aluminium z chromowaną stalą lub stalą nierdzewną zapewnia optymalną odporność na zużycie w ruchu posuwisto-zwrotnym. Niskie tarcie wewnętrzne chroni uszczelki i powierzchnie styku, a prawidłowo wykonana obróbka (szlif, polerowanie) niweluje mikrorysy, w których mogłyby się gromadzić zabrudzenia.

14. Znaczenie jakości montażu w fabryce

Nawet najlepsze materiały nie wystarczą, jeśli proces produkcji siłownika nie jest rzetelny. Dlatego sprawdzeni producenci, tacy jak w przypadku serii STK [017P], dbają o:

• Dokładność wykonania (płaskość pokryw, osiowość tulei, tolerancje wymiarowe),

• Staranny montaż uszczelnień i pierścieni prowadzących,

• Testy końcowe, potwierdzające brak wycieków i prawidłową pracę amortyzacji.

Prawidłowy montaż siłownika pneumatycznego Serii STK [017P] z dwustronnym tłoczyskiem jest niezbędny, aby zapewnić poprawne działanie, długą żywotność i bezpieczeństwo użytkowania. Poniższa instrukcja opisuje zalecane kroki, zwracając uwagę na kluczowe aspekty instalacji i konfiguracji amortyzacji.

1. Sprawdzenie kompletności i stanu siłownika

• Otwórz opakowanie i sprawdź, czy siłownik oraz akcesoria (jeśli zamówione) dotarły bez uszkodzeń.

• Upewnij się, że wymiary (średnica, skok) są zgodne z zamówieniem, zwłaszcza przy niestandardowych wykonaniach.

• Sprawdź, czy obie strony tłoczyska nie mają zarysowań i czy zgarniacze są w dobrym stanie.

2. Przygotowanie stanowiska montażowego

• Zapewnij czyste i stabilne miejsce pracy.

• Wyczyść okolice, w których zamierzasz zamontować siłownik. Zanieczyszczenia (pył, wióry) mogą uszkodzić uszczelnienia.

• Zadbaj o odpowiednie oświetlenie, by widzieć gwinty i połączenia.

3. Montaż mechaniczny siłownika

• Wybór uchwytów: siłowniki STK [017P] są zgodne z normami ISO 15552, więc stosuj standaryzowane uchwyty boczne, kołnierzowe lub wahliwe. W razie wątpliwości sprawdź katalog producenta.

• Pozycjonowanie: wypośrodkuj siłownik względem obciążenia, aby uniknąć nadmiernych sił bocznych. W konstrukcji dwustronnego tłoczyska zwróć szczególną uwagę, by tłoczysko swobodnie wysuwało się z obu stron, bez przeszkód.

• Dokręcanie śrub: używaj klucza dynamometrycznego, jeśli producent podaje zalecane momenty dokręcenia. Unikniesz w ten sposób nadmiernego ściśnięcia lub poluzowania.

• Weryfikacja osiowości: sprawdź, czy tłoczysko po obu stronach jest w jednej linii z elementami napędzanymi. Każde odchylenie może prowadzić do przyspieszonego zużycia zgarniaczy i uszczelnień.

4. Podłączenie instalacji pneumatycznej

• Gwinty przyłączy: dobierz złączki (np. G1/8, G1/4, G3/8, G1/2) w zależności od średnicy siłownika. Użyj taśmy teflonowej lub pasty uszczelniającej, pamiętając o zachowaniu umiaru, by nie zatkać przewodów.

• Węże i przewody: zadbaj o właściwą średnicę i elastyczność. Przewody o zbyt małym przekroju spowodują dławienie przepływu powietrza i spadek wydajności siłownika.

• Zawory sterujące: z reguły stosuje się zawory 5/2 bądź 5/3 (w zależności od potrzeb i pozycji środkowej). Dwustronne tłoczysko wymaga logicznego przypisania wyjść zaworu do przedniej i tylnej komory siłownika.

• Filtracja i przygotowanie powietrza: upewnij się, że w układzie znajdują się filtr wstępny i reduktor ciśnienia. Opcjonalnie używaj naolejacza, jeśli siłownik wymaga stałego smarowania mgłą olejową.

5. Sprawdzenie działania bez obciążenia

• Pierwsze uruchomienie: włącz zasilanie sprężonego powietrza przy obniżonym ciśnieniu (np. 2–3 bar), aby siłownik wykonał próbne ruchy.

• Kontrola szczelności: obserwuj połączenia gwintowe. Jeśli słychać syczenie, użyj wody z mydłem, by zlokalizować wyciek. Popraw uszczelnienie bądź dokręć złączki.

• Symetria ruchu: sprawdź, czy tłoczysko wysuwa się równomiernie z obu stron, a także czy jest płynny ruch przy zmianie kierunku. W serii [017P] oba końce powinny mieć ten sam skok.

6. Regulacja amortyzacji

• Zlokalizuj śruby amortyzacyjne: powinny znajdować się w pokrywach siłownika – z przodu i z tyłu.

• Ustaw wstępnie: zazwyczaj producenci zalecają dokręcić do końca i cofnąć o pewną liczbę obrotów.

• Uruchom siłownik: sprawdź, z jaką prędkością i łagodnością tłok dojeżdża do końca skoku. Jeśli jest zbyt gwałtownie, mocniej dokręć śrubę amortyzacji, ograniczając przepływ powietrza.

• Testuj pod obciążeniem: pamiętaj, że zachowanie amortyzacji zmienia się przy różnej masie i prędkości. Dostosuj ustawienia tak, by ruch był płynny, bez nagłych uderzeń i nadmiernego hałasu.

7. Montaż elementów napędzanych i obciążenia

• Połącz tłoczysko z mechanizmem: możesz użyć gwintu wewnętrznego/zewnętrznego na końcu tłoczyska lub dodatkowych łączników (np. widełki, przeguby). W [017P] masz do dyspozycji dwie strony tłoczyska, co pozwala na niezależny montaż.

• Zapewnij współosiowość: w razie konieczności zastosuj przeguby kulowe lub wahliwe, które zniwelują niewielkie przesunięcia i wibracje.

• Pamiętaj o limitach siły: jeśli w planach jest duże obciążenie, upewnij się, że wybrana średnica siłownika sprosta zadaniom, biorąc pod uwagę ciśnienie robocze.

8. Uruchomienie i kontrola w warunkach docelowych

• Przywróć pełne ciśnienie: stopniowo zwiększaj z 2–3 bar do docelowej wartości (np. 6 bar), obserwując reakcję siłownika.

• Test w cyklach: uruchom kilka sekwencji ruchu (wysunięcie jednej strony, powrót, wysunięcie drugiej strony) i sprawdź płynność oraz czas.

• Monitoruj temperaturę: jeśli siłownik pracuje w wysokich temperaturach (wersja VITON), sprawdź, czy nie dochodzi do przegrzewania lub uszkodzeń zewnętrznych.

• Weryfikuj obciążenie: upewnij się, że nic nie blokuje swobodnego ruchu, a obciążenie nie przekracza dopuszczalnych wartości.

9. Czujniki położenia (opcjonalnie)

• Montaż czujników: jeśli siłownik ma magnes, zainstaluj sensory w rowkach na tulei (o ile model to przewiduje) lub użyj obejm. Ustaw je tak, by wychwytywały odpowiednie pozycje tłoka (np. koniec skoku, pozycja pośrednia).

• Podłączenie elektryczne: sprawdź, czy polaryzacja i napięcie są zgodne ze specyfikacją czujników.

• Kalibracja: uruchom cykl i obserwuj sygnały na sterowniku. Przesuń czujniki, jeśli jest potrzeba dokładniejszego lub wcześniejszego wykrycia położenia tłoka.

10. Konserwacja bieżąca

• Regularne oględziny: przynajmniej raz w miesiącu (lub częściej w trudnych warunkach) sprawdź stan tłoczysk, uszczelnień, zgarniaczy i połączeń pneumatycznych.

• Czyszczenie: usuń brud, kurz, resztki olejów czy smarów. Zwróć uwagę zwłaszcza na miejsca styku tłoczyska ze zgarniaczem.

• Smarowanie: standardowe siłowniki STK często pracują bez dodatkowego naolejania. Jeśli jednak wprowadzisz mgłę olejową, musisz ją utrzymać, by nie wypłukać smarów fabrycznych.

• Wymiana uszczelnień: w razie wycieków powietrza czy spadku siły sprawdź, czy nie czas na zestaw naprawczy. Montaż nowego kompletu uszczelek zwykle przywraca sprawność do poziomu zbliżonego fabrycznemu.

11. Bezpieczeństwo

• Odcięcie powietrza: przed jakąkolwiek interwencją serwisową zawsze zamknij zawór doprowadzający powietrze i upuść ciśnienie z układu.

• Zawory bezpieczeństwa: przy wyższych ciśnieniach warto zainstalować zawory upustowe, by uniknąć przekroczenia 10 bar i potencjalnych zagrożeń.

• Kapturki ochronne: w przypadku wystawienia tłoczyska na uderzenia czy zanieczyszczenia, można zastosować kapturki lub osłony.

12. Najczęstsze problemy i sposoby ich rozwiązania

• Szarpanie tłoczyska: może wynikać z niewłaściwej regulacji amortyzacji lub z zanieczyszczeń w układzie. Sprawdź filtry i dławiki przepływu.

• Wycieki powietrza w okolicach pokryw: dokręć śruby pokryw, ewentualnie wymień uszczelkę główną.

• Nierówny wysuw z obu stron: upewnij się, że zawory sterujące są poprawnie podłączone. Sprawdź, czy nie ma wewnętrznych uszkodzeń tłoka lub uszczelnień.

• Zatarcia na tłoczysku: prawdopodobnie brud lub opiłki dostały się do środka. Oczyść tłoczysko, wymień zgarniacz, rozważ wzmocnioną filtrację powietrza.

13. Demontaż siłownika

Jeśli konieczne jest całkowite rozebranie siłownika:

• Upuść ciśnienie.

• Odkręć szpilki (tie-rody) w równomiernej kolejności, nie przekręcając jednej śruby całkowicie przed odkręceniem pozostałych.

• Delikatnie zdemontuj pokrywy i tłok. Zwróć uwagę, by nie uszkodzić krawędzi tulei i rowków na uszczelnienia.

• Użyj ewentualnie narzędzi dedykowanych do wyjmowania pierścieni i oringów.

Poniżej zebrano najczęściej pojawiające się pytania i odpowiedzi dotyczące siłowników pneumatycznych Serii STK [017P] z dwustronnym tłoczyskiem. Sekcja ta ma pomóc w szybkim rozwianiu wątpliwości, jakie mogą pojawić się podczas doboru, montażu i eksploatacji urządzeń.

1. Czym różni się siłownik z dwustronnym tłoczyskiem od zwykłego, jednostronnego?

Siłownik dwustronnego tłoczyska (model [017P]) ma wał (tłoczysko) wyprowadzony z obu stron cylindra. Umożliwia to pracę w dwóch kierunkach niezależnie, bez konieczności stosowania dodatkowego siłownika. Pozwala również zamontować osprzęt z obu stron i jednocześnie wykonywać ruchy w dwóch obszarach roboczych.

2. Czy te siłowniki są zgodne z normami ISO 15552 i ISO 6431?

Tak, cała seria STK, w tym wariant [017P], spełnia wymagania ISO 15552, ISO 6431 i VDMA 24562. Gwarantuje to kompatybilność wymiarową i montażową z innymi standardowymi podzespołami pneumatyki.

3. Jakie są dostępne średnice i skoki?

Przedział średnic obejmuje D32, D40, D50, D63, D80 i D100, a standardowe skoki to od 5 do 500 mm. Jednak w ofercie znajdują się modele z dłuższymi skokami (np. 800 mm). Przy większym zapotrzebowaniu można zamówić siłowniki nawet o długości 1000 mm lub więcej, po wcześniejszej konsultacji technicznej.

4. Czy mogę zastosować te siłowniki w wysokiej temperaturze?

Owszem, w wersji oznaczonej literą T (VITON) siłowniki wytrzymują do +150°C. Należy jednak pamiętać, aby wszystkie elementy instalacji pneumatycznej (węże, zawory) również były dostosowane do takiej temperatury.

5. Czy dostępne są warianty z nierdzewnym tłoczyskiem?

Tak, kod „K” (np. 11.017K.0200P) oznacza stal kwasoodporną w tłoczysku i elementach mocujących. To idealne rozwiązanie do środowisk korozyjnych, sektorów spożywczych czy miejsc, gdzie siłownik narażony jest na częsty kontakt z wodą i środkami myjącymi.

6. Jak wygląda kwestia konserwacji i ewentualnych napraw?

Producent oferuje komplety naprawcze, zawierające m.in. uszczelnienia, pierścienie prowadzące i zgarniacze. Dzięki temu po zużyciu tych elementów nie trzeba wymieniać całego siłownika. Wystarczy zdemontować pokrywy i wymienić części na nowe zgodnie z instrukcją. Dobrze jest też zachować regularne przeglądy: czyścić tłoczysko, sprawdzać szczelność przyłączy i dbać o odpowiednie przygotowanie powietrza.

7. Czy siłowniki [017P] mogą pracować z powietrzem niesmarowanym?

Tak, to standardowa praktyka w wielu fabrykach. Jeśli jednak raz wprowadzisz mgłę olejową, powinieneś ją utrzymywać, bo mgła olejowa może wypłukać oryginalny smar fabryczny. Praca „dry” (bez smarowania) wymaga jedynie czystego powietrza, zgodnego z zaleceniami producenta (klasa co najmniej 4_4 wg PN-ISO 8573-1).

8. Czy amortyzacja jest regulowana?

Tak, w pokrywach przedniej i tylnej znajdują się śruby regulacyjne. Pozwalają one na ustawienie stopnia wyhamowania tłoka w końcowej fazie ruchu. Jest to kluczowe w aplikacjach szybkich lub tam, gdzie przenoszone są delikatne ładunki i nie wolno dopuścić do gwałtownych uderzeń.

9. Jak podłączyć zasilanie powietrzem do siłownika o dwustronnym tłoczysku?

Zazwyczaj stosuje się zawory 5/2 lub 5/3, w których dwie pozycje (5/2) umożliwiają wypełnianie na przemian komory przedniej i tylnej. W układzie 5/3 można też zablokować siłownik w dowolnej pozycji (przy odpowiednim typie zaworu). Każda komora (przednia i tylna) ma osobny port z gwintem (np. G1/8, G1/4), do którego podłącza się węże. Oba wyjścia tłoczyska poruszają się w takt doprowadzania i odprowadzania powietrza.

10. Czy jeden siłownik dwustronny zastąpi mi dwa klasyczne siłowniki jednostronne?

W wielu przypadkach tak. Jeśli planowałeś używać dwóch siłowników do przesuwania dwóch elementów w przeciwnych kierunkach, siłownik STK [017P] pozwoli na zrealizowanie obu ruchów w jednym korpusie. Przyniesie to oszczędność miejsca i kosztów, choć trzeba dokładnie zaprojektować sterowanie (zawory, przewody) i mechanikę (uchwyty, łożyska).

11. Co jeśli potrzebuję kontroli położenia tłoka?

Możesz wybrać wersję z magnesem w tłoku (kod 11.017 lub 417, w zależności od dodatkowych cech). Wtedy wystarczy zamontować czujniki (reed, hallotronowe) w rowkach na tulei. Odczytają one położenie tłoka i przekażą sygnał do sterownika PLC czy innego systemu kontroli.

12. Jakie są najczęstsze przyczyny awarii w siłownikach?

• Zanieczyszczone powietrze (brak filtracji, za duża wilgotność).

• Niewłaściwa regulacja amortyzacji (nagłe uderzenia niszczą uszczelnienia).

• Siły boczne przekraczające dopuszczalne obciążenia.

• Brak konserwacji (np. zalegające opiłki na tłoczysku).

Warto zatem zadbać o odpowiednią filtrację, prawidłowy montaż i okresową inspekcję uszczelnień.

13. Jak dobrać siłę siłownika do mojej aplikacji?

Podstawą jest znajomość potrzebnej siły (F)(F)(F) i dostępnego ciśnienia (p)(p)(p). Korzystamy z zależności F=p×AF = p \times AF=p×A, gdzie AAA to pole przekroju tłoka ( π×d2/4\pi \times d^2 / 4 π×d2/4 dla średnicy ddd). Weź pod uwagę też współczynnik bezpieczeństwa, aby siłownik nie musiał pracować na granicy wydajności.

14. Czy wersja z VITON jest konieczna, jeśli mam wahania temperatury od 0°C do 80°C?

Nie, w takim przedziale sprawdzi się standardowy NBR lub poliuretan. VITON wkracza do gry przy temperaturach przekraczających +80°C lub w obecności substancji agresywnych (chemikaliów, rozpuszczalników). Decyzja powinna zależeć od specyfiki procesu.

15. Czy siłownik [017P] może pracować w pozycji pionowej?

Tak, pozycja pracy nie ma znaczenia, o ile zachowana jest prawidłowa osiowość i nie występują nadmierne siły boczne. W pionie należy jednak pamiętać o większym wpływie grawitacji na obciążenie (zwłaszcza przy długich skokach).

16. Jak rozpoznać, że czas na wymianę uszczelnień?

Najczęściej zauważysz:

• Wycieki powietrza przy pokrywach lub wyjściach tłoczyska.

• Zmniejszoną siłę, mimo stałego ciśnienia zasilania.

• Nierówną pracę tłoka (szarpanie, przycinanie).

Wtedy warto sięgnąć po zestaw naprawczy i wymienić oringi, pierścienie prowadzące, zgarniacz.

17. Czy siłownik dwustronny może pracować jako napęd jednego ramienia w górę i drugiego w dół?

Tak, to popularna aplikacja. Dwa końce tłoczyska kierują się w przeciwnych kierunkach, co pozwala na niezależny ruch dwóch mechanizmów przy jednym korpusie. Kluczowe jest takie dobranie zaworów i połączeń, by sterować każdą stroną tłoczyska wedle potrzeb.

18. Jak dbać o bezpieczeństwo operatorów przy pracy z siłownikiem?

• Zainstaluj osłony mechaniczne, jeśli tłoczysko pracuje w obszarze dostępnym dla ludzi.

• Zamontuj zawory szybkiego upustu powietrza, aby w razie awarii szybko rozładować ciśnienie.

• Zawsze wyłączaj zasilanie i upuszczaj ciśnienie, zanim zaczniesz jakiekolwiek prace serwisowe.

19. Czy można zamontować siłownik [017P] na zewnątrz, narażony na warunki atmosferyczne?

Tak, ale wówczas warto rozważyć:

• Wersję z tłoczyskiem i szpilkami nierdzewnymi,

• Uszczelnienia dostosowane do niskich temperatur (jeśli będą występować),

• Dodatkowe zadaszenie lub osłonę przed deszczem i promieniowaniem UV,

• Regularne czyszczenie i sprawdzanie stanu uszczelnień (woda, śnieg, pył).

20. Czy jeden siłownik może mieć jednocześnie VITON i elementy nierdzewne?

Tak, można łączyć różne opcje (T, K). Odpowiedni kod w numerze zamówieniowym (np. 11.017K.0200P-T) wskaże, że siłownik ma zarówno uszczelnienia VITON, jak i nierdzewne tłoczysko. Taki wariant jest idealny do wysokich temperatur i środowisk korozyjnych.