Zawory kulowe i armatura przemysłowa

Zawory kulowe i armatura przemysłowa marki CPP PREMA to kompleksowa linia produktów odcinających, przełączających i zabezpieczających, zaprojektowanych z myślą o maksymalnej funkcjonalności, trwałości oraz kompatybilności z różnorodnymi instalacjami przemysłowymi. W skład kategorii wchodzą zarówno klasyczne zawory kulowe dwudrogowe, modele trójdrożne (typ L i T), jak i zawory odcinające suwakowe ręczne z funkcją odpowietrzania. Produkty te zostały opracowane zgodnie z wymaganiami przemysłu nowoczesnego – obejmującego instalacje wodne, gazowe, pneumatyczne, hydrauliczne, chemiczne i technologiczne.

Każdy zawór kulowy CPP PREMA wyposażony jest w mechanizm kulowy wykonany z precyzyjnie obrobionej kuli, która – dzięki współpracy z odpowiednimi uszczelkami (PTFE, FKM lub NBR) – zapewnia pełną szczelność w obu kierunkach przepływu. Mechanizm działa jednoznacznie: po obrocie o 90° uzyskujemy pełne otwarcie lub zamknięcie medium. W przypadku zaworów suwakowych z odpowietrzeniem, zamknięcie realizowane jest ruchem liniowym, a dodatkowa funkcja odpowietrzania umożliwia bezpieczne rozładowanie ciśnienia po stronie roboczej.

CPP PREMA oferuje zawory kulowe w szerokim zakresie średnic – od G1/8 do G2 – oraz w wielu wariantach przyłączeniowych: z gwintami wewnętrznymi, zewnętrznymi, mieszanymi, a także z przyłączkami wtykowymi do przewodów elastycznych. Produkty dostępne są w wykonaniach z mosiądzu CW617N (kuty na gorąco), mosiądzu niklowanego, a także w wersjach całkowicie nierdzewnych (AISI 316) dedykowanych do aplikacji spożywczych, chemicznych i wysokociśnieniowych.

W zależności od wariantu, zawory kulowe i odcinające CPP PREMA mogą pracować w ciśnieniach od 10 do 63 bar oraz w temperaturach od -25°C do nawet +180°C, co czyni je odpowiednimi do zastosowań zarówno w środowisku standardowym, jak i w warunkach ekstremalnych – w obecności pary wodnej, cieczy agresywnych, olejów czy gazów technicznych.

W ofercie znajdują się również:

• Zawory kulowe miniaturowe – do instalacji kompaktowych i laboratoriów.

• Zawory z blokadą lub zabezpieczeniem – dedykowane do systemów wymagających kontroli dostępu.

• Zawory trójdrożne typu L i T – do przełączania przepływu między obiegami.

• Zawory z odpowietrzeniem – umożliwiające bezpieczne odprowadzenie resztkowego ciśnienia z linii.

Wszystkie modele charakteryzują się zwartą konstrukcją, szybką reakcją na sterowanie ręczne oraz łatwością montażu i serwisu. Uchwyty wykonane ze stali malowanej proszkowo, tworzyw sztucznych lub anodowanego aluminium zapewniają trwałość mechaniczną i komfort użytkowania, a oznaczenia graficzne i pozycjonowanie pozwalają na szybkie zidentyfikowanie pozycji zaworu.

Dlaczego warto wybrać zawory CPP PREMA:

• Bezkompromisowa szczelność – zarówno przy pełnym otwarciu, jak i całkowitym zamknięciu.

• Wysoka odporność chemiczna i mechaniczna – dzięki materiałom konstrukcyjnym klasy przemysłowej.

• Uniwersalność montażu – szeroki wybór gwintów i średnic.

• Rozwiązania specjalne – zawory do aplikacji wysokociśnieniowych, z agresywnymi mediami lub wymagające funkcji odpowietrzania.

• Dostępność wariantów ręcznych i z przystawką do automatyzacji – zgodność z ISO 5211 umożliwia integrację z siłownikami pneumatycznymi i elektrycznymi.

Zawory kulowe i armatura przemysłowa CPP PREMA to elementy zaprojektowane z myślą o wszechstronności aplikacyjnej oraz niezawodności w środowiskach wymagających pełnej kontroli nad przepływem mediów. Dzięki bogatej gamie produktów, różnorodności typów zaworów i materiałów wykonania, znajdują one zastosowanie w niemal każdej gałęzi przemysłu – od standardowych instalacji wodnych po specjalistyczne układy procesowe w branży chemicznej i farmaceutycznej.

1. Przemysł ogólny i zakłady produkcyjne

W typowych zakładach przemysłowych zawory kulowe i suwakowe służą jako podstawowe komponenty infrastruktury rurociągowej:

• Odcinanie medium przed urządzeniami technologicznymi – umożliwia przeglądy i konserwację bez konieczności wyłączania całej linii.

• Tworzenie obejść (bypassów) – pozwala na przełączanie obiegu medium w trybie awaryjnym lub serwisowym.

• Zabezpieczenie sekcji roboczych – poprzez montaż zaworów z odpowietrzeniem, możliwe jest szybkie zredukowanie ciśnienia roboczego.

Typowe media:

• woda technologiczna,

• sprężone powietrze,

• oleje chłodzące,

• neutralne ciecze procesowe.

2. Automatyka przemysłowa i pneumatyka

W systemach pneumatycznych zawory CPP PREMA stosowane są do:

• Sterowania dopływem sprężonego powietrza do maszyn, siłowników i układów rozdzielczych,

• Odpowietrzania sekcji roboczych – zawory z serii 6060 umożliwiają pełne rozładowanie ciśnienia po zakończeniu cyklu,

• Zabezpieczenia punktów serwisowych – pozwalają na szybkie odcięcie konkretnej gałęzi instalacji.

W tej grupie doskonale sprawdzają się zarówno klasyczne zawory kulowe z gwintami BSPP, jak i miniaturowe wersje z przyłączkami wtykowymi D4–D12.

3. Instalacje sanitarne, wodne i grzewcze

Zawory kulowe ręczne i trójdrożne doskonale nadają się do:

• Sterowania przepływem w węzłach cieplnych, kotłowniach i centralach HVAC,

• Zabezpieczania instalacji wodnych i przemysłowych sieci wodociągowych,

• Zarządzania przepływem cieczy chłodzących w systemach form wtryskowych i laserach.

Produkty wykonane z mosiądzu niklowanego i stali nierdzewnej są zgodne z normami instalacyjnymi i przystosowane do pracy z wodą pitną, glikolem, cieczami grzewczymi.

4. Branża gazowa i laboratoria techniczne

W systemach przesyłu gazów neutralnych i technicznych zawory CPP PREMA spełniają funkcje:

• Zaworów odcinających i odpowietrzających – eliminujących ciśnienie resztkowe po cyklu roboczym,

• Komponentów rozdzielających medium – szczególnie w instalacjach laboratoryjnych, gdzie wymagane są kompaktowe rozwiązania o wysokiej precyzji działania,

• Zaworów bezpieczeństwa – w instalacjach wysokociśnieniowych do 63 bar, szczególnie przy użyciu modeli nierdzewnych.

Typowe media robocze:

• azot (N₂),

• argon (Ar),

• dwutlenek węgla (CO₂),

• powietrze techniczne i suche.

5. Przemysł spożywczy i farmaceutyczny

Dzięki wykorzystaniu stali AISI 316, zawory kulowe z tej kategorii spełniają restrykcyjne wymagania czystości technicznej i higienicznej:

• Systemy dozowania płynów spożywczych, takich jak syropy, alkohole techniczne, gliceryna,

• Układy CIP/SIP – do mycia i sterylizacji rurociągów,

• Przesył substancji aktywnych i cieczy roboczych w farmacji.

Wersje pełnoprzelotowe minimalizują ryzyko powstawania osadów i biofilmu, ułatwiając jednocześnie czyszczenie.

6. Rolnictwo, ogrodnictwo i instalacje nawadniające

W układach irygacyjnych oraz systemach zasilania cieczą, zawory te pozwalają na:

• Strefowe odcinanie sekcji systemu nawadniania,

• Przełączanie przepływu pomiędzy poszczególnymi liniami,

• Odpowietrzanie instalacji po zakończeniu cyklu podlewania.

Zawory z odpowietrzeniem oraz wersje trójdrożne typu L/T zapewniają prostą obsługę i wysoką trwałość nawet w trudnych warunkach atmosferycznych.

7. Przemysł chemiczny, petrochemiczny i energetyka

W tych sektorach zastosowanie znajdują:

• Zawory nierdzewne z uszczelnieniem PTFE/Viton,

• Komponenty instalacyjne do cieczy i gazów agresywnych chemicznie,

• Elementy dozujące i przełączające w rurociągach technologicznych.

Produkty CPP PREMA pozwalają na precyzyjne sterowanie przepływem i zapewniają pełną odporność na działanie kwasów, zasad, pary wodnej czy cieczy zawierających związki siarki.

8. Obiekty badawcze, laboratoria i prototypownie

Zawory miniaturowe G1/8–G3/4 oraz modele z przyłączkami wtykowymi stanowią:

• Elementy kontrolne w układach testowych,

• Zawory serwisowe w urządzeniach pomiarowych,

• Komponenty montowane w ograniczonej przestrzeni konstrukcji laboratoryjnych.

Małe gabaryty, wysoka szczelność i kompatybilność z przewodami PU/PE/PA sprawiają, że są to rozwiązania pierwszego wyboru dla konstruktorów i inżynierów.

Zawory kulowe i armatura przemysłowa oferowane przez CPP PREMA projektowane są zgodnie z rygorystycznymi wymaganiami norm przemysłowych, takich jak ISO 228 (gwinty BSPP), DIN, a także normy materiałowe i ciśnieniowe obowiązujące w Unii Europejskiej. Ich parametry techniczne pozwalają na zastosowanie w instalacjach o zróżnicowanym charakterze – od prostych układów wodnych po złożone systemy zasilania cieczami agresywnymi chemicznie lub gazami technologicznymi. Różnorodność konfiguracji zaworów umożliwia pełne dopasowanie do oczekiwań projektantów, instalatorów oraz służb utrzymania ruchu.

Zakres średnic i typy przyłączy

Zawory dostępne są w szerokim zakresie rozmiarów nominalnych (DN), które odpowiadają standardowym przyłączom rurowym w instalacjach przemysłowych:

• Średnice gwintów BSPP (G): od G1/8" do G2",

• Dla zaworów miniaturowych: G1/8", G1/4", G3/8", G1/2",

• Złączki wtykowe do przewodów pneumatycznych: D4, D6, D8, D10, D12,

• Zawory trójdrożne (T i L): dostępne od G1/4" do G1".

Przyłącza są wykonywane w formie:

• GW (gwint wewnętrzny)

• GZ (gwint zewnętrzny)

• GW/GZ (mieszane)

• Przyłącza wtykowe do elastycznych przewodów pneumatycznych (PU, PA, PE)

Wszystkie gwinty zgodne są z normą ISO 228, czyli z popularnym standardem BSPP (British Standard Pipe Parallel).

Ciśnienie robocze (PN)

W zależności od rodzaju zaworu, materiału korpusu i typu uszczelnienia, maksymalne dopuszczalne ciśnienie robocze wynosi:

• 10 bar – dla zaworów miniaturowych i niektórych wariantów z odpowietrzeniem,

• 16 bar – dla większości zaworów mosiężnych z niklowaną powłoką,

• 25 bar – dla wersji mosiężnych wzmacnianych,

• 63 bar – dla zaworów wykonanych w całości ze stali nierdzewnej AISI 316.

Dla zaworów pracujących w instalacjach pneumatycznych przewidziano pełną szczelność przy ciśnieniu roboczym od 0,5 bar do 16 bar, z możliwością rozładowania przez odpowietrzenie po stronie roboczej.

Zakres temperatury pracy

Zawory przystosowane są do pracy w zróżnicowanych warunkach temperaturowych, co umożliwia ich zastosowanie w instalacjach przemysłowych wewnętrznych, zewnętrznych oraz w środowiskach o zmiennych parametrach cieplnych:

• Minimalna temperatura: -25°C (dla uszczelek NBR, FKM, PTFE),

• Maksymalna temperatura: +180°C (dla zaworów z uszczelnieniem PTFE i stalą nierdzewną AISI 316),

• Dla mediów glikolowych, cieczy chłodzących i powietrza: optymalny zakres: -10°C do +90°C.

Uszczelki wykonane z materiałów odpornych na starzenie cieplne i kontakt z mediami agresywnymi zachowują swoje właściwości przez długi okres eksploatacji.

Rodzaj przepływu i przelotu

• Zawory pełnoprzelotowe (full bore): minimalizują opory przepływu – szczególnie ważne przy cieczach lepkich i wysokim przepływie,

• Zawory o przelocie ograniczonym: do precyzyjnych aplikacji przełączających,

• Zawory trójdrożne (typ T i L): do zastosowań przełączających i mieszających, z odpowiednio wyprofilowanymi gniazdami kuli.

Korpus zaworu oraz wewnętrzne części przelotowe projektowane są w sposób zapewniający pełną szczelność w pozycji zamkniętej oraz brak przecieków wewnętrznych w czasie eksploatacji.

Elementy operacyjne i sterowanie

Większość zaworów oferowanych przez CPP PREMA to modele ręczne, wyposażone w:

• dźwignie stalowe z zabezpieczeniem powierzchniowym (ocynk, lakier proszkowy, anodowanie),

• uchwyty z tworzywa sztucznego (odporne na UV, warunki zewnętrzne),

• uchwyty krótkie lub długie – w zależności od potrzeb ergonomicznych.

Dla niektórych zaworów przewidziano także wersje przystosowane do automatyzacji – z kołnierzem montażowym zgodnym z normą ISO 5211, co umożliwia szybki montaż siłownika pneumatycznego lub elektrycznego.

Typy funkcjonalne

W zależności od konstrukcji, zawory kulowe i armatura CPP PREMA spełniają funkcje:

• 2/2 (NO lub NC): podstawowe odcinanie medium w jednym kierunku,

• 3/2 typ T: przepływ między trzema portami – z możliwością mieszania lub przełączania,

• 3/2 typ L: selektywne przełączanie między dwiema gałęziami,

• Zawory odcinające z odpowietrzeniem: dodatkowa funkcja odgazowania sekcji instalacji po zamknięciu zaworu.

Zawory odpowiadają standardom przemysłowym i mogą być stosowane zarówno w instalacjach o małym przepływie (np. laboratoria, automatyka), jak i w instalacjach dużych rurociągów rozprowadzających media w zakładach produkcyjnych.

Parametry uszczelnienia i trwałość

• Typy uszczelnień: PTFE (teflon), FKM (Viton), NBR (kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy),

• Odporność chemiczna: wysoka – uszczelnienia dobrane pod kątem kompatybilności z wieloma mediami,

• Trwałość eksploatacyjna: powyżej 100 000 cykli (dla zaworów z kulą stalową i uszczelnieniem PTFE),

• Szczelność wewnętrzna: zgodna z normami klasy A (brak przecieku),

• Szczelność zewnętrzna: zapewniona przez podwójne uszczelki i systemy pierścieni zabezpieczających.

Zawory kulowe i armatura przemysłowa oferowane przez CPP PREMA zostały zaprojektowane z użyciem wysokogatunkowych materiałów konstrukcyjnych, dobranych z uwzględnieniem intensywnych warunków eksploatacji, odporności na czynniki korozyjne, kompatybilności chemicznej z mediami roboczymi oraz wymagań mechanicznych w zakresie ciśnienia, temperatury i cykliczności pracy. Dobór materiałów w poszczególnych elementach zaworu – zarówno korpusu, mechanizmu wewnętrznego, jak i uszczelnień – zapewnia długotrwałe i bezawaryjne użytkowanie nawet w instalacjach przemysłowych o wysokim stopniu agresywności środowiskowej.

1. Korpus zaworu

W zależności od typu i przeznaczenia, korpusy zaworów wykonuje się z:

• Mosiądzu CW617N (PN-EN 12165): materiał o wysokiej odporności na korozję, powszechnie stosowany w armaturze przemysłowej, szczególnie w instalacjach wodnych, grzewczych, pneumatycznych i chłodniczych.

• Mosiądzu niklowanego: pokrycie korpusu warstwą niklu zwiększa odporność chemiczną i zabezpiecza powierzchnię przed utlenianiem. Warstwa galwaniczna ma także właściwości antyadhezyjne, ograniczające przywieranie cząstek do wewnętrznych ścianek zaworu.

• Stali nierdzewnej AISI 316 (1.4401 lub 1.4571): stal chromowo-niklowo-molibdenowa o bardzo wysokiej odporności chemicznej i mechanicznej. Dedykowana do zastosowań w instalacjach chemicznych, spożywczych, farmaceutycznych, w przemyśle morskim i w systemach pracujących z mediami agresywnymi (kwasy, zasady, rozpuszczalniki).

• Stopów aluminium anodowanego – stosowanych w wybranych zaworach z odpowietrzeniem lub kompaktowych, tam gdzie liczy się niska masa.

2. Kula zaworu

Główna część robocza zaworu kulowego wykonywana jest najczęściej z:

• Mosiądzu chromowanego – zapewnia idealnie gładką powierzchnię kontaktową, odporność na zużycie i stabilność pracy w szerokim zakresie temperatur. Powłoka chromowa zabezpiecza kulę przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz zwiększa odporność na kawitację i ścieranie.

• Stali nierdzewnej AISI 316 lub AISI 304 – szczególnie dla zaworów przeznaczonych do mediów agresywnych lub tam, gdzie wymagana jest bezwzględna odporność na korozję.

• Mosiądzu niklowanego – w wersjach ekonomicznych, przy jednoczesnym zapewnieniu dobrej odporności na czynniki zewnętrzne.

Kula precyzyjnie obrabiana (toczona i polerowana) zapewnia pełne doszczelnienie w pozycji zamkniętej i minimalne opory ruchu w trakcie przełączania.

3. Uszczelnienia główne i pomocnicze

Rodzaj uszczelnień zależny jest od medium roboczego, temperatury i wymagań szczelności:

• PTFE (Teflon) – standardowe uszczelnienie kuli; cechuje się wysoką odpornością chemiczną, niskim współczynnikiem tarcia oraz szerokim zakresem temperatur (-20°C do +180°C). Teflon nie ulega degradacji pod wpływem większości kwasów, zasad, alkoholi i olejów.

• FKM (Viton) – uszczelnienie stosowane w aplikacjach o wysokiej temperaturze (do +200°C) i obecności mediów takich jak oleje hydrauliczne, rozpuszczalniki organiczne, paliwa.

• NBR (kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy) – popularny materiał do uszczelnień zaworów pneumatycznych i instalacji wodnych. Odporny na smary, oleje i ciśnienie do 16 bar, stosowany w temperaturach od -25°C do +90°C.

• EPDM (etyleno-propylenowy kauczuk) – stosowany przy cieczach agresywnych i glikolach, np. w instalacjach HVAC i układach chłodniczych.

Uszczelki montowane są zarówno po stronie przepływu (między kulą a korpusem), jak i na trzpieniu – w celu zapewnienia szczelności zewnętrznej.

4. Trzpień zaworu i elementy napędowe

• Trzpień ze stali nierdzewnej lub mosiądzu niklowanego – zapewnia wysoką odporność na ścinanie i gwarantuje przenoszenie momentu obrotowego przy wielokrotnych cyklach pracy.

• Pierścienie zabezpieczające i łożyskowania z POM lub teflonu – w zaworach o większych średnicach.

• Uchwyty dźwigniowe stalowe (ocynkowane, lakierowane proszkowo) – odporne na działanie czynników zewnętrznych, promieniowania UV i uszkodzenia mechaniczne.

• Rękojeści z tworzyw sztucznych ABS lub PA – w wersjach miniaturowych i kompaktowych, lekkie i odporne na czynniki atmosferyczne.

5. Pokrycia i powłoki ochronne

Wszystkie elementy metalowe poddawane są dodatkowej obróbce powierzchniowej, co zabezpiecza produkt przed korozją oraz poprawia estetykę wykonania:

• Niklowanie galwaniczne – zabezpiecza mosiądz przed utlenianiem i agresywnymi mediami,

• Chromowanie techniczne – zwiększa twardość powierzchni i odporność na ścieranie,

• Anodowanie (dla elementów aluminiowych) – chroni przed zarysowaniami i warunkami atmosferycznymi,

• Lakier proszkowy (na rękojeściach stalowych) – zapewnia odporność na promieniowanie UV, sól drogową i oleje przemysłowe.

6. Śruby, zawleczki, pierścienie, elementy zabezpieczające

Do montażu poszczególnych komponentów wykorzystywane są elementy z:

• Stali nierdzewnej A2/A4, dla zaworów przeznaczonych do środowisk agresywnych,

• Stali ocynkowanej, w wersjach standardowych przemysłowych,

• Sprężyn ze stali nierdzewnej lub fosforobrązu – w zaworach z funkcją blokady.

Montaż zaworów kulowych i armatury przemysłowej powinien odbywać się zgodnie z obowiązującymi normami instalacyjnymi oraz zaleceniami producenta. Staranność podczas procesu instalacji bezpośrednio wpływa na trwałość i szczelność układu, a także na bezpieczeństwo eksploatacji. Poniższa instrukcja została opracowana dla profesjonalistów montujących armaturę w zakładach przemysłowych, instalacjach procesowych, systemach sprężonego powietrza, cieczy technologicznych oraz w automatyce przemysłowej.

1. Weryfikacja komponentów przed montażem

Przed przystąpieniem do montażu należy wykonać dokładny przegląd zaworu:

• Sprawdzić stan techniczny – brak uszkodzeń mechanicznych, deformacji, pęknięć, zarysowań powierzchni kulki i gwintów.

• Weryfikacja typu przyłączy – czy zawór posiada odpowiednie gwinty (G, GW, GZ), złącza wtykowe, flansze lub inne typy końcówek kompatybilne z instalacją.

• Oznaczenia kierunku przepływu – szczególnie w zaworach trójdrożnych lub z odpowietrzeniem – niektóre warianty posiadają nadrukowane lub wygrawerowane oznaczenia portów (A, B, C).

• Czystość wnętrza zaworu – obecność ciał obcych, opiłków metalu lub smarów transportowych może doprowadzić do zatarcia mechanizmu uszczelniającego.

2. Dobór narzędzi i materiałów montażowych

W celu zapewnienia szczelnego i trwałego połączenia należy stosować wyłącznie odpowiednie narzędzia i uszczelniacze:

• Klucze płaskie lub oczkowe – dobierane dokładnie do rozmiaru sześciokąta zaworu, bez użycia narzędzi nastawnych powodujących zarysowania.

• Pasty uszczelniające, taśmy teflonowe (PTFE), lakiery anaerobowe – wyłącznie w ilościach zalecanych przez producenta, przy uwzględnieniu rodzaju gwintu i ciśnienia roboczego.

• Nie stosować pakuł i past grafitowych – mogą powodować uszkodzenia uszczelnień i kontaminację medium.

3. Kierunek montażu i orientacja zaworu

• Zawory 2/2 – mogą być montowane w dowolnym kierunku osiowym, ale zaleca się instalację z osią trzpienia skierowaną do góry.

• Zawory trójdrożne (typ T i L) – należy bezwzględnie przestrzegać wskazanej konfiguracji portów, zgodnej ze schematem przepływu producenta.

• Zawory z odpowietrzeniem – powinny być montowane w sposób umożliwiający swobodny wypływ medium z kanału odciążającego (otwór odpowietrzający skierowany do strefy bezpiecznej).

4. Proces montażu w instalacji rurowej

• Uszczelnienie gwintów: nałożyć niewielką ilość pasty lub taśmy PTFE na gwint zewnętrzny; nie pokrywać całej długości gwintu, aby uniknąć wkręcenia nadmiaru uszczelniacza do wnętrza zaworu.

• Wkręcanie ręczne: dokręcić zawór do momentu wyczucia oporu, następnie użyć klucza płaskiego, dokręcając zgodnie z momentem obrotowym zalecanym przez producenta (typowo: 20–50 Nm w zależności od średnicy).

• Nie obracać korpusu zaworu względem rur – zawsze dokręcać poprzez część sześciokątną, aby nie doprowadzić do uszkodzenia gniazda kuli lub trzpienia.

• Dla zaworów wtykowych – przewody pneumatyczne należy dokładnie przyciąć pod kątem prostym i wprowadzić do złączki aż do oporu.

5. Mocowanie i zabezpieczenia dodatkowe

• Zawory z możliwością montażu siłownika: należy zabezpieczyć mechanicznie pozycję montażową – np. przy użyciu uchwytu ISO 5211.

• Zawory z dźwignią: dźwignia powinna mieć możliwość pełnego obrotu bez kolizji z innymi elementami instalacji.

• Dla zaworów narażonych na drgania: zaleca się stosowanie dodatkowych wsporników lub kompensatorów drgań.

6. Próba szczelności i uruchomienie

Po zakończeniu montażu należy przeprowadzić próbę szczelności zgodnie z procedurą instalacyjną:

• Zalecane ciśnienie testowe: 1,1–1,5x ciśnienia roboczego.

• Czas próby: min. 10 minut.

• Zakres badania: szczelność zewnętrzna (przyłącza), szczelność wewnętrzna (pozycja zamknięta), działanie dźwigni lub siłownika.

• W przypadku zaworów z odpowietrzeniem: należy sprawdzić drożność kanału odgazowującego.

7. Czynności serwisowe po montażu

Zawory kulowe i armatura CPP PREMA nie wymagają konserwacji okresowej, jednak zaleca się:

• Okresowe (roczne) sprawdzenie momentu obrotowego dźwigni, szczególnie w instalacjach o podwyższonej temperaturze,

• Wymianę uszczelnień kulki i trzpienia po osiągnięciu deklarowanego czasu pracy (typowo po 100 000 cykli),

• Czyszczenie zaworu z osadów, jeśli pracuje z cieczami agresywnymi, kleistymi lub z tendencją do krystalizacji.

1. Jak dobrać zawór kulowy do medium roboczego?

Dobór zaworu powinien uwzględniać:

• Rodzaj medium – czy jest to ciecz, gaz, para, czy medium agresywne chemicznie.

• Temperaturę pracy – np. dla pary nasyconej stosuje się zawory stalowe lub z PTFE o podwyższonej odporności.

• Ciśnienie robocze – dobierane do parametrów zaworu (np. 16, 25, 40 lub 63 bar).

• Kompatybilność materiałową – korpus, kula i uszczelki muszą być odporne na działanie medium. Dla agresywnych substancji zaleca się stal AISI 316 i uszczelnienia z FKM lub PTFE.

• Rodzaj połączenia – do instalacji z gwintami BSPP, rurami z PVC, przewodami elastycznymi czy systemami wtykowymi.

2. Czy zawory kulowe można stosować w instalacjach próżniowych?

Tak, wiele modeli zaworów kulowych dostępnych w ofercie CPP PREMA jest przystosowanych do pracy w warunkach podciśnienia:

• Zakres próżni roboczej – do -0,99 bar.

• Wymagane uszczelnienia – najczęściej PTFE lub FKM.

• Szczelność statyczna i dynamiczna – spełniana dzięki precyzyjnej obróbce kuli oraz jakości gniazd uszczelniających.

W zastosowaniach laboratoryjnych lub przemysłowych (np. obróbka cieplna, przemysł chemiczny) należy wybierać modele o potwierdzonej szczelności w próżni wysokiej.

3. Jakie są różnice między zaworami trójdrożnymi typu T a typu L?

• Typ T (3/2 z przepływem równoległym lub mieszającym) – umożliwia jednoczesny przepływ pomiędzy wszystkimi portami, stosowany do mieszania, rozdzielania, przełączania torów przepływu.

• Typ L (3/2 z przełączaniem kierunku) – pozwala na wybór jednego z dwóch kanałów, bez możliwości mieszania. Stosowany w układach sterowania kierunkiem przepływu lub selekcji źródła medium.

Każdy typ ma inny schemat przepływu, dlatego należy dokładnie zapoznać się z dokumentacją techniczną i oznaczeniem portów (A, B, C).

4. Jakie są zalety zaworów kulowych z odpowietrzeniem?

Zawory kulowe z odpowietrzeniem służą do:

• Odcięcia i bezpiecznego odpowietrzenia odcinka instalacji,

• Zabezpieczenia ciśnienia resztkowego przed demontażem urządzenia lub sekcji,

• Stosowania w systemach z olejem hydraulicznym, sprężonym powietrzem lub gazem technicznym.

Konstrukcja umożliwia szybkie upuszczenie ciśnienia przez kanał boczny lub szczelinę kulową w pozycji zamkniętej.

5. Czy zawory kulowe mogą być stosowane do regulacji przepływu?

Nie. Zawory kulowe nie są elementami regulacyjnymi. Ich konstrukcja służy do pełnego otwarcia lub pełnego zamknięcia przepływu.

• Regulacja pośrednia (np. ustawienie zaworu w pozycji częściowego otwarcia) może prowadzić do uszkodzenia kuli, uszczelnień i pogorszenia szczelności.

• Zamiast zaworów kulowych do regulacji należy stosować zawory grzybkowe, membranowe, iglicowe lub zawory regulacyjne z siłownikiem.

6. Czy można stosować zawory kulowe w instalacjach glikolowych lub z glikolem przemysłowym?

Tak, ale tylko przy zastosowaniu odpowiednich uszczelnień:

• Uszczelki EPDM lub FKM – odporne na glikol i jego pochodne.

• Korpus z mosiądzu niklowanego lub stali nierdzewnej – zapewnia trwałość i brak reakcji z medium.

• Warto także zwrócić uwagę na temperaturę pracy – glikol często stosowany jest w instalacjach grzewczych, gdzie temperatura medium może przekraczać +100°C.

7. Jakie są oznaczenia gwintów BSPP i BSPT w zaworach?

• BSPP (G) – gwint cylindryczny wg ISO 228, uszczelniany najczęściej poprzez uszczelniacz (PTFE, pasta) na długości gwintu.

• BSPT (R) – gwint stożkowy wg ISO 7, uszczelniany poprzez zakleszczenie i deformację powierzchni gwintu.

Zawory oferowane przez CPP PREMA mają najczęściej gwinty BSPP, co ułatwia standaryzację i szczelne połączenia w instalacjach przemysłowych.

8. Czy zawory kulowe mogą być montowane w dowolnej pozycji?

W większości przypadków – tak, jednak:

• Zaleca się montaż z trzpieniem skierowanym ku górze, dla łatwego dostępu do dźwigni oraz minimalizacji ryzyka przecieku na uszczelnieniu trzpienia.

• Dla zaworów trójdrożnych lub z odpowietrzeniem – należy uwzględnić kierunek działania funkcji (kanał odpowietrzający, pozycja neutralna).

• W instalacjach z dużymi drganiami lub obciążeniami osiowymi – warto zastosować dodatkowe wsporniki.

9. Jakie są limity temperatury i ciśnienia dla zaworów CPP PREMA?

• Ciśnienie robocze: typowo od 0 do 63 bar w zależności od modelu (np. zawory stalowe do 63 bar, mosiężne do 40 bar).

• Zakres temperatury pracy: od -25°C do +180°C, zależnie od uszczelnień i materiału korpusu.

• Dla zaworów ze stali nierdzewnej – możliwe jest rozszerzenie zakresu temperatury do +200°C przy zastosowaniu FKM.

10. Czy dostępne są wersje zaworów kulowych ze znakiem CE lub zgodne z normami EN?

Tak. CPP PREMA dostarcza zawory zgodne z wymaganiami:

• EN ISO 5211 – dla przyłączy siłowników,

• EN 12516-1 – dla wymagań ciśnieniowych,

• Dyrektywy PED 2014/68/UE – dla zaworów do ciśnień powyżej 0,5 bar,

• Znak CE – na życzenie klienta, w przypadku dostaw dla projektów objętych wymaganiami europejskimi.