Napędy pneumatyczne do zaworów kulowych i przepustnic

Jeśli chcesz zautomatyzować zawór kulowy lub przepustnicę, ta kategoria zbiera dwa kluczowe typy siłowników obrotowych: dwustronnego działania (ADA) oraz sprężynowe – jednostronnego działania (ASR). Oba wykorzystują sprawdzony układ rack & pinion (zębatka–koło), dający przewidywalny obrót o skoku 90° z możliwością precyzyjnego „dostrojenia” krańcówek w przedziale ~85–95°. Dzięki ISO 5211 / DIN 3337 na dole i NAMUR VDI/VDE 3845 na górze/bokach, montaż zaworu, krańcówek, pozycjonera czy elektrozaworu jest szybki i bez niespodzianek.

Wspólnym mianownikiem dla rodziny jest odporna konstrukcja: aluminiowy korpus (twarde anodowanie) oraz pokrywy z epoksydem; w trudnych środowiskach dostępne są wersje C4/C5-I/C5-M z grubą powłoką, wałem AISI 316 i złączami A4. W praktyce oznacza to mniejszą podatność na korozję i stabilny moment w czasie. Ciśnienie zasilania do 8 bar (z wyjątkiem najmniejszego ADA10 do 10 bar) i szeroki wachlarz uszczelnień (NBR/FKM/silikon) pozwalają dopasować napęd do temperatur od –60 do +150 °C – zgodnie z wersją.

• Odcięcie i sterowanie on/off: ADA sprawdza się przy cyklicznym otwieraniu/zamykaniu (symetryczny moment „tam i z powrotem”); ASR wybierzesz tam, gdzie po zaniku powietrza trzeba wrócić do pozycji bezpiecznej (fail-safe). To różne strategie ryzyka, ale jedna platforma montażowa.

• Instalacje mediów: woda, sprężone powietrze, media obojętne, HVAC/ciepłownictwo; w wersjach C4/C5 – obszary korozyjne i zewnętrzne (także atmosfera morska).

• Automatyka i sygnalizacja: stała wysokość osi akcesoriów wg VDI/VDE 3845 upraszcza standaryzację krańcówek i pozycjonerów na obiekcie; boczne interfejsy NAMUR pozwalają wpiąć zawory pilotowe bez dorabiania adapterów.

• Kinematyka: rack & pinion, skok 90° ±5°, regulacja zakresu ~85–95° (ograniczniki boczne absorbujące energię uderzenia). Charakterystyka momentu – liniowa, co ułatwia przewidywanie zachowania zaworu w całym ruchu.

• Interfejsy: dolny ISO 5211 / DIN 3337 (wyjście kwadrat/oktagon), górny i boczne NAMUR VDI/VDE 3845 (krańcówki, pozycjoner, zawór pilotowy).

• Ciśnienie/temperatura: do 8 bar (ADA10 do 10 bar); zakresy temperaturowe zależne od uszczelnień – NBR/FKM/silikon, w tym wersje do –60…+150 °C.

• Zakres momentów – przykładowo (ADA, 7–8 bar): od ~47–54 Nm (ADA40) do ~5618–6421 Nm (ADA4000). Przy ASR moment zależy dodatkowo od pakietu sprężyn Sxx i spada wraz z obrotem (wartość „start→koniec”).

Wskazówka doborowa: zacznij od momentu zaworu (rozruch/domykanie) dla realnego medium i Δp, dodaj 20–30% zapasu (media lepkie/zimne: 40–50%), a następnie sprawdź, czy przy dostępnych 5–8 bar napęd uzyska wymagane start/koniec. Dla ASR dobieraj równolegle rozmiar i sprężyny Sxx.

• Korpus: aluminium; twarde anodowanie 25–30 µm (C3). W trudniejszych warunkach – epoksyd 80–90 µm (C4) lub 200–300 µm (C5-I/M).

• Pokrywy: aluminium, powłoka epoksydowa (różne grubości w zależności od klasy ochrony).

• Wał (pinion): stal węglowa ENP 25–30 µm lub AISI 316; łożyskowanie o niskich oporach ruchu; prowadnice PA 6.6 (+GF).

• Uszczelnienia: NBR (standard), opcje FKM/silikon do skrajnych temperatur; dostępne wskaźniki położenia kompatybilne z czujnikami (w tym warianty 45°).

1. Strategia działania: gdy proces wymaga pozycji bezpiecznej po zaniku powietrza – wybierz ASR i zdefiniuj fail-close/fail-open; dla pracy powtarzalnej i regulacyjnej – ADA.

2. Sprzęg i kołnierz: zweryfikuj trzpień zaworu (kwadrat/okrąg z wpustem) i ISO 5211; jeśli trzeba – użyj adaptera. Ustaw i zablokuj ograniczniki w ~85–95°.

3. Osprzęt i pneumatyka: akcesoria montuj na VDI/VDE 3845, zawór pilotowy na NAMUR; dobierz średnice przewodów do oczekiwanego czasu przejścia. Zasilanie do 8 bar (ADA10 do 10 bar).

4. Środowisko pracy: dobierz klasę powłoki C3/C4/C5-I/M, rozważ wał 316/A4; dla niskich/wysokich temperatur dobierz NBR/FKM/silikon.

5. Test końcowy: wykonaj cykle próbne, skalibruj krańcówki/wskaźnik, sprawdź szczelność i poprawność sekwencji. Zanotuj nr seryjny i nastawy do dokumentacji odbiorowej.

1. Kiedy wybrać ASR zamiast ADA?
   Gdy wymagane jest samoistne przejście zaworu do pozycji bezpiecznej przy zaniku powietrza. ADA zostaw do zadań cyklicznych, gdy fail-safe nie jest wymagany.

2. Czy napędy „obsłużą” moje akcesoria?
   Tak — kołnierz ISO 5211 i interfejsy NAMUR VDI/VDE 3845 to rynkowy standard, więc krańcówki, pozycjonery i elektrozawory wpinają się bez customowych płyt.

3. Jak dobrać moment?
   Weź moment zaworu dla medium/Δp/temperatury, dodaj zapas 20–30% (cięższe warunki: 40–50%), a dopiero potem dobieraj rozmiar; przy ASR uwzględnij pakiet sprężyn Sxx i spadek momentu „start→koniec”.

4. Jakie są limity środowiskowe?
   Standardowo –30…+100 °C; wersje specjalne do –60…+80 °C (silikon + wał 316) lub –15…+150 °C (FKM). Dobór powłok C3–C5 minimalizuje korozję w danej lokalizacji.

5. Czy są dostępne opcje specjalne?
   Tak: blokady kłódką, siłowniki szybkoreagujące, 100% regulacja skoku, rozszerzone wskaźniki i krańcówki (np. 45°), a także systemy ognioodporne.