Zawory wspomagające

Zawory wspomagające serii DTE stanowią specjalistyczne akcesoria, opracowane i dostarczane przez firmę CPP PREMA, które umożliwiają efektywniejsze sterowanie oraz zwiększenie wydajności różnego rodzaju elektrozaworów i zaworów pneumatycznych rozdzielających. W bogatej rodzinie tych produktów znajdują się między innymi: Zawór EVM 3/2 w różnych wariantach napięciowych (12V, 24V DC, 24V/50Hz, 110V/50Hz, 220V/50Hz czy 230V AC 6,5VA LED), a także zawór wspomagający MVB 3/2 przeznaczony do elektrozaworów DTE G1/2–G3/4 z cewkami o rozmaitych parametrach zasilania (24V DC 10W, 24V AC 13VA, 110V AC 6,5VA, 230V AC 6,5VA). Te urządzenia odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu szybkiego i pewnego przełączania dróg przepływu sprężonego powietrza w różnych maszynach i systemach automatyki przemysłowej.

Dlaczego warto przyjrzeć się tym produktom z bliska? Przy sterowaniu większymi zaworami (na przykład ZMG, ZE, ZDE, DTE o przyłączach G1/8–G3/8 czy G1/2–G3/4) istotne jest, aby minimalizować czas reakcji i energię potrzebną do uruchomienia zaworu głównego. Zawory wspomagające EVM 3/2 oraz MVB 3/2 pełnią funkcję tzw. pilota – pozwalają wstępnie otworzyć niewielki przepływ powietrza, który następnie „pomaga” w przełączeniu głównego elementu zaworu o większym przekroju. W praktyce oznacza to, że elektrozawór, który normalnie wymagałby sporej cewki o dużym poborze mocy, może dzięki wspomaganiu działać pewnie i szybko przy użyciu niewielkiej, oszczędnej cewki pilotowej.

W uproszczeniu: zawór wspomagający EVM 3/2 lub MVB 3/2 wmontowuje się na korpusie bądź w pobliżu głównego zaworu (ZMG, ZE, ZDE, DTE). Po otrzymaniu sygnału elektrycznego (np. 24V DC 6,5W lub 230V AC 6,5VA), pilot otwiera niewielki kanał, przez który medium (sprężone powietrze) przemieszcza się do komory sterującej zaworu głównego, wywierając siłę na membranę lub tłoczek. Dzięki temu duży zawór przełącza się z minimalnym opóźnieniem i przy niewielkiej ilości energii. Skutkiem tego jest nie tylko redukcja kosztów (mniejsza cewka, mniejszy pobór prądu, mniejsze straty energii), ale także szybsza praca i wydłużona trwałość zaworu głównego – bo siły przełączające rozkładają się lepiej i nie trzeba tak intensywnie obciążać cewki.

CPP PREMA od dawna znana jest z oferowania szerokiej gamy zaworów i elektrozaworów, dopasowanych do różnych aplikacji przemysłowych. Wraz z rozwojem zapotrzebowania na coraz większe przepływy powietrza i ciśnienia, zaczęto poszukiwać rozwiązań, które umożliwiłyby efektywne sterowanie przy zachowaniu kompaktowych wymiarów i umiarkowanego poboru energii. Odpowiedzią na te potrzeby stały się właśnie zawory wspomagające serii EVM i MVB, dedykowane do konkretnych grup zaworów z gwintami G1/8–G3/8 (np. EVM) oraz G1/2–G3/4 (np. MVB).

Krótkie, aktywne zdania i tryb strony czynnej sprzyjają lepszej komunikacji walorów produktu. Podkreślić można, że zawór wspomagający EVM 3/2 do elektrozaworów ZMG, ZE, ZDE, DTE G1/8–G3/8, cewka 24V DC 6,5W (bądź wersja 230V AC 6,5VA LED) cechuje się wysoką niezawodnością i niewielkimi gabarytami. Jego instalacja pozwala znacząco odciążyć główny zawór w zakresie siły przełączania, co skutkuje z kolei lepszą dynamiką pracy całego układu pneumatycznego. W praktyce operatorzy i mechanicy w branży automatyki chwalą te urządzenia za łatwość integracji i długi czas eksploatacji bez przestojów.

Zawory wspomagające w serii EVM i MVB odznaczają się również dużą różnorodnością w kwestii zasilania elektrycznego. Można je nabyć w wersji z cewkami DC (o napięciach 12V, 24V) oraz w wersjach AC (24V, 110V, 220/230V). Ponadto moce tych cewek (od 6,5W czy 6,5VA do 10W i 13VA) pozwalają na dopasowanie do specyficznych wymagań systemu – np. do sterownika PLC o określonej wydajności prądowej bądź do zasilacza w szafie sterowniczej. Nie brakuje również wariantów z diodą LED (np. 230V AC 6,5VA LED), która sygnalizuje stan załączenia zaworu, co ułatwia diagnostykę i pracę służb utrzymania ruchu.

Ważnym aspektem przy rozważaniu zakupu zaworów wspomagających jest też możliwość szybkiego serwisu bądź wymiany. Z uwagi na stosunkowo niewielkie rozmiary, takie urządzenia można w prosty sposób wymontować z zaworu głównego (ZMG, ZE, ZDE, DTE) i zastąpić innym lub w razie potrzeby przeprowadzić przegląd. Sam fakt, że zawór wspomagający jest modułem pilotowym, który doczepia się do właściwej armatury pneumatycznej, usprawnia prace eksploatacyjne – nie trzeba każdorazowo rozmontowywać dużego zaworu, by dostać się do elementów sterujących.

Kolejną korzyścią, o której warto wspomnieć, jest elastyczność w integracji z różnymi systemami sterowania. Zawory wspomagające EVM lub MVB można wysterować bezpośrednio z wyjścia cyfrowego sterownika PLC, przekaźnika czy innego urządzenia automatyki, a dzięki niedużej mocy cewki układ nie jest narażony na przeciążenia. Mniejsze zapotrzebowanie na energię przekłada się na niższe koszty eksploatacji, co może być kluczowe przy dużej liczbie zaworów w zakładzie produkcyjnym. Ponadto prosty sygnał on/off wystarcza do pełnego wysterowania, więc integracja software’owa w sterowniku jest banalnie prosta – wystarczy ustalić, że sygnał logiczny 1 (np. 24V DC) aktywuje zawór wspomagający, a tym samym przełącza obwód zaworu głównego.

W praktyce zastosowania tych produktów są różnorodne: od branży maszynowej, poprzez przemysł spożywczy, aż po automatyzację w logistyce czy rolnictwie. Tam, gdzie liczy się sterowanie większym przepływem powietrza (np. G1/2–G3/4) i jednocześnie wymagana jest oszczędność energii, zawory wspomagające MVB 3/2 (z cewką 24V DC 10W, 24V AC 13VA, 110V AC 6,5VA, 230V AC 6,5VA) okazują się strzałem w dziesiątkę. Z kolei EVM 3/2 znakomicie obsługują zawory w rozmiarach G1/8–G3/8, łącząc niski pobór mocy (ok. 6,5W / 6,5VA) z szybką reakcją i niezawodnością.

Zawory wspomagające serii DTE, takie jak EVM 3/2 czy MVB 3/2, znajdują szerokie zastosowanie we wszystkich obszarach przemysłu, w których kluczowe jest skuteczne i energooszczędne sterowanie większym przepływem sprężonego powietrza. Ich rola polega na „pilotowaniu” zaworów głównych (ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM) w zakresie G1/8–G3/8 albo G1/2–G3/4, co przekłada się na liczne korzyści w codziennej eksploatacji. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób poszczególne branże wykorzystują te produkty i dlaczego rola zaworów wspomagających jest tam nie do przecenienia.

1. Automatyzacja maszyn przemysłowych
   W przemyśle maszynowym często spotykamy się z sytuacją, w której do jednego siłownika potrzebny jest zawór pneumatyczny o sporej średnicy nominalnej (np. G3/8), aby szybko załadować lub rozładować powietrze przy dużej objętości skoku. Taki duży zawór wymagałby z reguły cewki o dużej mocy, co zwiększa koszty i może rodzić problemy z przegrzewaniem. Zastosowanie zaworu wspomagającego EVM 3/2 lub MVB 3/2 pozwala projektantowi ograniczyć rozmiar i moc cewki w zaworze głównym. W praktyce montuje się niewielki pilot (6,5W bądź 10W) – on wstępnie przełącza medium do komory sterującej głowicy zaworu głównego, co wywołuje jego niezawodne otwarcie/zamknięcie. Zyskujemy w ten sposób oszczędność energii (mniejsza cewka = mniejszy pobór prądu), a także szybsze cykle pracy maszyn (bo pilot działa błyskawicznie, a siła przełączenia w głównym zaworze jest wzmocniona ciśnieniem).

2. Branża spożywcza i pakowanie
   W procesach pakowania żywności (np. linii do butelkowania, napełniania puszek, worków) kluczową rolę odgrywa niezawodna pneumatyka, zdolna do zapewnienia setek cykli na godzinę. Siłowniki muszą się otwierać i zamykać w ściśle określonej sekwencji, a zawory ZMG czy DTE o dużych przepustowościach sterują przepływem powietrza. Wystarczy jednak, że zawór wspomagający MVB 3/2 z cewką 24V DC 10W zajmie się wstępnym załączeniem, dzięki czemu główny zawór (np. G1/2) przełącza się w ułamku sekundy, przy mniejszym zużyciu energii elektrycznej. Branża spożywcza ceni również uproszczony serwis – w razie awarii cewki pilotowej wymienia się tylko moduł EVM/MVB, nie dotykając całego zaworu głównego.

3. Przemysł motoryzacyjny
   Linie produkcyjne w sektorze automotive coraz mocniej stawiają na automatyzację i robotyzację, wykorzystując szeroko siłowniki pneumatyczne do manipulacji karoseriami czy montażu drobnych elementów. Zawory główne w typie ZDE, ZMG bądź DTE nierzadko muszą obsłużyć przepływy rzędu kilkuset l/min, a jednocześnie przełączać się kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy na minutę. Zawór wspomagający EVM 3/2 w wersji 230V AC 6,5VA LED daje łatwą kontrolę i wskazanie stanu załączenia (dioda LED), co doceniają monterzy i diagności. W takiej fabryce jak na przykład linia montażu samochodów, każde uproszczenie i oszczędność energii jest na wagę złota, zwłaszcza gdy mamy setki zaworów w jednej hali.

4. Systemy transportu wewnętrznego i logistyka
   W centrach dystrybucyjnych i automatycznych magazynach nie brakuje przenośników, siłowników sortujących, ramion przeładunkowych. Dla zapewnienia przepustowości, stosuje się zawory G3/8 lub G1/2. Zawory wspomagające serii DTE, np. MVB 3/2 cewka 24V DC, pozwalają sterować głównym rozdzielaczem w sposób niezawodny i szybki. Dzięki temu paczki czy palety są przełączane z jednej ścieżki na drugą w krótkim czasie, minimalizując opóźnienia. W dynamicznym środowisku logistycznym liczy się także łatwość konserwacji – modulik pilotowy można wymienić w kilka minut, co przyspiesza przywrócenie normalnej pracy systemu w razie incydentu.

5. Instalacje w przemyśle chemicznym
   W branży chemicznej i petrochemicznej kluczowa bywa kompatybilność materiałowa. Zawory wspomagające EVM 3/2 są projektowane głównie do standardowego sprężonego powietrza, niemniej pewne warianty z uszczelkami FKM radzą sobie w środowiskach o podwyższonej agresywności (np. mgła olejowa). Duże zawory (np. G3/4) mogą być trudne w przełączaniu przy niskim ciśnieniu pilotowym, stąd pilotowy MVB 3/2 do DTE G1/2–G3/4 odgrywa tam kluczową rolę. Przy wielokrotnych cyklach i trudnych warunkach (wilgoć, pyły), zawór wspomagający okazuje się najbardziej opłacalnym rozwiązaniem – skraca czas przełączania i chroni cewkę główną.

6. Aplikacje HVAC i klimatyzacja przemysłowa
   W systemach klimatyzacyjnych i wentylacyjnych o dużym przepływie powietrza spotyka się siłowniki pneumatyczne do sterowania klapami, przepustnicami i tłumikami. Często są to zawory DTE lub ZE w wymiarach G1/2. Zawór wspomagający EVM 3/2 (24V AC) idealnie pasuje do sterowania pilotowego, bo w aplikacjach HVAC bywa standardem zasilanie 24V AC. Tym sposobem operator otrzymuje ciche, energooszczędne rozwiązanie. Wielokrotne przełączania w cyklu dobowym (otwieranie klap w zależności od temperatury) stają się bardziej efektywne, a 24V AC to napięcie bezpieczne dla obsługi.

7. Robotyka mobilna i maszyny budowlane
   Choć kojarzymy roboty mobilne czy maszyny budowlane raczej z hydrauliką, nierzadko i pneumatyka wkracza w obszar sterowania narzędziami (np. siłowniki chwytakowe w pojazdach serwisowych). Zwykle tam występują niewielkie zasoby energii elektrycznej, stąd kluczowe jest ograniczenie poboru mocy przez cewki zaworów. Zastosowanie pilota EVM 3/2 12V DC bywa zbawienne – odciąża akumulator, a przy tym gwarantuje sprawne sterowanie zaworem głównym. W maszynach budowlanych (np. w kompresorach mobilnych) liczy się też odporność na wstrząsy – zawory wspomagające EVM/MVB są dość kompaktowe i solidnie zmontowane, co ogranicza ryzyko awarii.

8. Przemysł drzewny i meblarski
   W warsztatach i fabrykach mebli siłowniki pneumatyczne dociskają elementy drewniane, obracają je, pozycjonują do obróbki. Potrzebne są zawory o sporym przekroju, szczególnie gdy siłowniki wykonują szybkie ruchy. Zawór wspomagający EVM 3/2 110V/50Hz może idealnie pasować do warunków, w których linia zasilania to 110V AC (bywa to standard w niektórych krajach lub w odrębnych częściach zakładu). Znowu widać, że kluczowe jest niskie zużycie energii i szybka reakcja – to wszystko daje pilot. Rezultat: lepsza wydajność i mniej wahań ciśnienia w instalacji.

9. Branża rolnicza
   Automatyka w szklarniach, tunelach foliowych czy sortowniach warzyw, owoców coraz częściej sięga po układy pneumatyczne do otwierania klap wentylacyjnych, poruszania taśmociągów, sterowania zasuwami dozującymi pasze, nasiona czy nawozy. Gdy rolnik czy operator decyduje się na duże zawory G3/8, warto wprowadzić pilot EVM 3/2, aby cewka mogła mieć mniejszy pobór mocy (np. 6,5W). W środowisku rolnym stabilność zasilania nie zawsze jest idealna, a każdy wat się liczy. Dodatkowo, takie zawory radzą sobie z występowaniem drobnych zanieczyszczeń w powietrzu, co jest częste w obiektach rolnych.

10. Sektory testowe i laboratoria
    W pewnych laboratoriach i centrach badawczych przetwarzanie gazów lub powietrza wymaga szybkiego sterowania. Gdy liczba cykli jest wysoka, a instalacja dość skomplikowana, zawory wspomagające MVB 3/2 do DTE G1/2–G3/4 cewka 24V DC 10W stają się cennym wsparciem. Można sterować przepływami sporych ilości powietrza przy minimalnym wysiłku sterownika. Dzięki temu laboratorium oszczędza zasoby energetyczne, a jednocześnie zyskuje precyzję i szybkość przełączania. Co ważne, w laboratoriach zależy się na niezawodności – bo każda przerwa w testach potrafi zaburzyć wyniki. Zawory wspomagające, swoim modułowym charakterem, upraszczają konserwację.

Zbiorczo można rzec, że zawory wspomagające EVM i MVB to uniwersalne produkty, pozwalające radykalnie poprawić ergonomię, czas reakcji i efektywność energetyczną w układach pneumatycznych korzystających z zaworów głównych. Ich kluczowe zalety (oszczędność energii, minimalny czas przełączania, łatwa wymiana, dostępność wielu wariantów napięcia) przekładają się na powodzenie w najróżniejszych branżach. Wszędzie tam, gdzie spotykamy się z potrzeba sterowania siłownikami, klapami, mieszaczami czy innego typu elementami pneumatycznymi, wspomaganie pilotowe staje się rozwiązaniem potrafiącym wyeliminować masywne, drogie i energożerne cewki w zaworach głównych.

Jest jeszcze jeden ciekawy aspekt – zawór wspomagający bywa rewelacyjnym rozwiązaniem w systemach, gdzie ciśnienie zasilania czasem spada. Zwykły duży zawór mógłby mieć trudność z przełączeniem się przy ciśnieniu na granicy wartości minimalnej, natomiast pilot (EVM/MVB 3/2) o niskim zapotrzebowaniu na energię potrafi skutecznie zainicjować ruch, co doprowadza do otwarcia się przepływu i wyrównania ciśnienia. W takiej sytuacji system pracuje stabilnie nawet w warunkach sporych wahań sprężu.

Wreszcie warto wspomnieć, że w budowie maszyn coraz większy nacisk kładzie się na bezpieczeństwo i diagnostykę stanu zaworów. Zawory wspomagające EVM z diodą LED (np. 230V AC 6,5VA LED) umożliwiają operatorom i systemom nadzoru zdalne rozpoznanie, czy pilot jest aktualnie zasilany, co ułatwia szybką diagnostykę w razie nieoczekiwanego zatrzymania maszyny. W dużych systemach sterowania i monitoringu, gdzie setki zaworów pracują równocześnie, taka prosta funkcja potrafi oszczędzić mnóstwo czasu w sytuacjach kryzysowych.

Wybór i stosowanie zaworów wspomagających serii DTE, takich jak EVM 3/2 czy MVB 3/2, opierają się na szeregu istotnych parametrów technicznych, dzięki którym użytkownik może precyzyjnie dopasować je do określonej aplikacji. Poniższa sekcja w sposób szczegółowy przedstawia kluczowe dane: zasilanie, moce cewek, ciśnienia robocze, przepustowość, materiały wykonania, a także warunki pracy.

1. Rodzaj i napięcie zasilania cewki

   • Zawór EVM 3/2 12V: przeznaczony do zasilania prądem stałym 12V DC. To rozwiązanie przydaje się w systemach mobilnych (maszyny rolnicze, pojazdy) albo w mniejszych instalacjach, gdzie 12V jest standardem bezpieczeństwa.

   • Zawór EVM 3/2 24V/50Hz: pracuje z prądem przemiennym 24V/50Hz, co często spotyka się w branży HVAC i automatyce budynkowej (bezpieczne niskie napięcie AC).

   • Zawór EVM 3/2 110V/50Hz: przydatny w krajach lub zakładach przemysłowych, gdzie funkcjonuje sieć 110V AC.

   • Zawór EVM 3/2 220V/50Hz bądź 230V AC 6,5VA LED: typowy do zasilania z sieci ~230V, co jest standardem w wielu zakładach. Wersja LED ma dodatkowo wskaźnik optyczny, pokazujący stan załączenia.

   • Zawór wspomagający MVB 3/2 do DTE G1/2–G3/4: występuje z cewkami 24V DC 10W, 24V AC 13VA, 110V AC 6,5VA, 230V AC 6,5VA, umożliwiając szerokie spektrum zastosowań.

Dla projektanta kluczowe są wartości mocy (6,5W, 10W, 6,5VA, 13VA), gdyż determinują dobór zasilacza, przekaźnika czy modułu wyjściowego PLC.

2. Konfiguracja przepływu: EVM 3/2 i MVB 3/2
   Zawory wspomagające EVM i MVB mają układ 3/2, czyli trzy porty (P, A, R) i dwie pozycje działania (otwarty lub zamknięty). Ich zadaniem jest przekierowanie niewielkiego strumienia powietrza, który pilotuje zawór główny. Dla jasności:

   • Port P: dopływ sprężonego powietrza (zwykle z instalacji)

   • Port A: wyjście sterujące (kierowane do komory zaworu głównego)

   • Port R: wydech, przez który pilotowe powietrze opuszcza zawór w stanie spoczynku.

W stanie beznapięciowym (NC – normalnie zamknięty) zawór pilotowy EVM/MVB blokuje port P->A, a pozwala ewentualnie odpływać resztkom ciśnienia przez R. Po zasileniu cewki następuje otwarcie drogi P->A, co w konsekwencji wywołuje przełączenie zaworu głównego.

3. Ciśnienie robocze i przepustowość
   Zawory wspomagające EVM/MVB pracują zazwyczaj w standardowych zakresach ciśnień, rzędu 1–10 bar (czasem do 12 bar, w zależności od użytych materiałów i konstrukcji). Ich przepustowość pilotowa nie musi być duża, bo jedynie zasilają komorę sterowniczą zaworu głównego. Dlatego wystarczy kilka–kilkanaście l/min w normalnych warunkach, co jest w zupełności wystarczające do sprawnego przełączenia. Nie ma zatem potrzeby rozważać dużych Kv, tak jak w głównych zaworach. Zdarza się, że minimalne ciśnienie do poprawnej pracy pilotowej wynosi ok. 1–1,5 bar. W aplikacjach, gdzie ciśnienie spada poniżej 1 bar, pilot może mieć trudności z uruchomieniem zaworu głównego.

4. Temperatura i medium
   Typowo zawory EVM i MVB są przystosowane do pracy z powietrzem sprężonym, wolnym od zanieczyszczeń i nadmiernej wilgoci. Standardowy przedział temperatur otoczenia wynosi –10°C do +50°C. Dopuszczalna temperatura medium (powietrza) może sięgać 60–80°C, choć w praktyce rzadko kto stosuje tak gorące powietrze. W razie potrzeby (np. branża spożywcza, w której występują mycia w temperaturze 80°C) należy sprawdzić, czy uszczelki i cewka wytrzymają takie warunki.

5. Materiały używane w korpusie
   Zawory wspomagające EVM i MVB zwykle posiadają korpus z mosiądzu lub stali nierdzewnej, ewentualnie stopy aluminium w lekkich wariantach. Pożądane jest, by elementy wewnętrzne (np. tłoczek, sprężyna, rdzeń) były ze stali nierdzewnej, co minimalizuje ryzyko korozji i zapewnia długą żywotność. Uszczelnienia (NBR, FKM) muszą być dobrane do temperatury i warunków pracy. Precyzja wykonania i polerowanie wewnętrznych powierzchni oznaczają niezawodność przy tysiącach cykli.

6. Warunki elektryczne – pobór prądu i klasa izolacji
   Moce cewek (6,5W, 10W, 6,5VA, 13VA) przekładają się na natężenie prądu zależnie od napięcia zasilania. Na przykład cewka 24V DC 6,5W pobiera ok. 0,27 A. Wersja 230V AC 6,5VA przy 50Hz oznacza prąd rzędu 0,028 A, co jest znikome w porównaniu z cewkami większych zaworów. Przeważnie klasa izolacji cewki to F albo H, co pozwala na stałą pracę w temperaturach uzwojenia sięgających 155–180°C. W wielu modelach cewka jest zalewana tworzywem epoksydowym, co chroni przed wnikaniem wilgoci.

7. Złącze elektryczne i LED
   Zawory EVM/MVB mogą być dostępne z wtyczką DIN 43650 (A, B) lub z kablem wyprowadzonym fabrycznie. Wersja z LED (np. 230V AC 6,5VA LED) ma dodatkowy moduł sygnalizacyjny w złączu, który zapala się po wysterowaniu cewki. Ten sygnał jest cenny w diagnostyce i w identyfikowaniu sygnałów sterujących w rozdzielniach czy szafach sterowniczych. Dla polaryzacji DC (np. 12V DC, 24V DC) cewka powinna być podłączona zgodnie z zaleceniami, choć w wielu cewkach polaryzacja nie ma znaczenia (zależnie od konstrukcji diod zabezpieczających).

8. Montaż i kompatybilność
   Zawory wspomagające EVM 3/2 do elektrozaworów ZMG, ZE, ZDE, DTE G1/8–G3/8 i MVB 3/2 do DTE G1/2–G3/4 są zaprojektowane w taki sposób, by łatwo można je było zintegrować z korpusem zaworu głównego. Zwykle producent dołącza uszczelkę i śruby montażowe. W dokumentacji znajdują się rysunki pokazujące, gdzie pilot się wkręca bądź przykręca. W zależności od konstrukcji, pilot może być zintegrowany (przykręcony do jednej z pokryw zaworu głównego) lub montowany obok poprzez króciec, który doprowadza powietrze pilotowe. Prawidłowy montaż wymaga sprawdzenia numeru referencyjnego EVM / MVB i potwierdzenia, że jest zgodny z danym zaworem.

9. Czas reakcji
   Czas przełączania zaworu wspomagającego to z reguły kilkadziesiąt milisekund, w zależności od warunków ciśnieniowych i napięcia zasilania. Po tak krótkim czasie pilot otwiera (lub zamyka) drogę do komory sterowania zaworu głównego, który z kolei potrzebuje kolejnych kilkudziesięciu–kilkuset milisekund, by całkowicie się przełączyć. W praktyce łączne opóźnienie bywa niewielkie i z reguły jest krótsze niż w sytuacji, gdy duża cewka obsługuje masywny zawór bez pilota. Z punktu widzenia automatyki cykl 50–300 ms jest akceptowalny i wystarczający.

10. Żywotność i konserwacja
    Zawory wspomagające EVM i MVB powinny wytrzymać setki tysięcy przełączeń. Ich eksploatacja zależy jednak od jakości powietrza (filtracji, poziomu oleju, obecności zanieczyszczeń). Producent zazwyczaj zaleca konserwację systemu pneumatycznego, tzn. regularne opróżnianie wody z filtrów i ewentualne uzupełnianie mgły olejowej (o ile system jest smarowany). Jeżeli pilot zaczyna wolniej reagować, warto go przeczyścić i sprawdzić uszczelnienia. Kluczowe jest także, aby cewka nie uległa uszkodzeniu elektrycznemu.

W praktyce, trzymając się zaleceń, zawór wspomagający EVM / MVB jest praktycznie bezobsługowy, co doceniają działy utrzymania ruchu.

Konstrukcja i materiały użyte w zaworach wspomagających serii DTE (EVM 3/2, MVB 3/2) mają decydujące znaczenie dla ich trwałości i osiągów. Rola tych modułów pilotowych wymaga, aby były jednocześnie kompaktowe i wytrzymałe – muszą znieść intensywne cykle pracy, wahania ciśnień, a jednocześnie radzić sobie z potencjalnie trudnym otoczeniem przemysłowym (kurz, wilgoć, oleje). W tej sekcji przyjrzymy się bliżej materiałom, z których wykonuje się korpus, elementy wewnętrzne oraz uszczelnienia tych zaworów.

1. Korpus zaworu wspomagającego

   • Mosiądz: To jeden z najbardziej popularnych materiałów w pneumatyce i hydraulice, dzięki wysokiej odporności na korozję oraz łatwej obróbce. Mosiądz jest stosunkowo twardy, znakomicie nadaje się do gwintów, co w pilocie EVM 3/2 i MVB 3/2 ma duże znaczenie (porty P, A, R muszą zachować trwałość przy częstym wkręcaniu i wykręcaniu złączy).

   • Stal nierdzewna: W niektórych wariantach, zwłaszcza tam, gdzie oczekuje się zwiększonej odporności na środki chemiczne czy wysoką wilgotność, korpus może być wykonany ze stali AISI 304 lub 316. Ta opcja bywa droższa, lecz zapewnia najlepszą ochronę przed korozją w środowiskach morskich, spożywczych czy farmaceutycznych.

   • Stopy aluminium: Czasami spotykane w lekkich modułach pilotowych, choć rzadziej niż mosiądz czy stal nierdzewna. Aluminium zapewnia niską masę, co może być przydatne w urządzeniach mobilnych.

2. Elementy wewnętrzne (tłoczek, sprężyny)

   • Tłoczek lub rdzeń: Wewnątrz zaworu wspomagającego EVM/MVB znajduje się tłoczek/rdzeń, który jest przyciągany przez cewkę elektromagnetyczną. Zwykle wykonuje się go ze stali nierdzewnej, ewentualnie z rdzenia ferromagnetycznego powleczonego warstwą ochronną. Kluczowe jest niskie tarcie i odporność na zużycie, bo tłoczek wykonuje tysiące cykli pracy, przesuwając się w tulei zaworu. Powierzchnia musi być starannie wykończona (polerowana), co sprzyja długiej żywotności uszczelnień.

   • Sprężyny zwrotne: Odpowiadają za powrót tłoczka do pozycji wyjściowej. Często stosuje się sprężyny ze stali sprężynowej nierdzewnej, dzięki czemu nie dochodzi do korozji pod wpływem wilgoci czy mgły olejowej. Dobór parametrów sprężyny (twardość, siła) decyduje o szybkości i pewności przełączenia.

   • Prowadnice: W niektórych modelach prowadnice teflonowe bądź z tworzywa zapewniają minimalne tarcie między tłoczkiem a ściankami korpusu, co podnosi niezawodność.

3. Uszczelnienia (NBR, FKM, EPDM)

   • W zaworach pilotowych EVM 3/2 i MVB 3/2 stosuje się wysokiej jakości elastomery, najczęściej NBR (kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy), który wytrzymuje kontakt z olejami, smarami i jest kompatybilny z powietrzem sprężonym.

   • Gdy aplikacja wymaga wyższej odporności temperaturowej (powyżej 80°C) lub kontaktu z agresywniejszymi substancjami, można spotkać uszczelki FKM (Viton) albo EPDM. EPDM bywa lepszy w gorącym otoczeniu, a FKM w obecności olejów syntetycznych.

   • Wkładki uszczelniające (O-ringi, pierścienie wargowe) często instalowane są w rowkach zapewniających pewny docisk. Niezwykle istotna jest jakość wykończenia rowków w korpusie i tłoczku, by uniknąć uszkodzeń uszczelki przy tysiącach ruchów.

4. Cewka elektromagnetyczna

   • Obudowa cewki: Zwykle mamy do czynienia z tworzywem sztucznym (np. poliamidem) lub żywicą epoksydową, w której zatopione jest uzwojenie. Taka konstrukcja (tzw. cewka zalewana) zapewnia wysokie IP i chroni przed wilgocią.

   • Uzwojenie: Wykonane z drutu miedzianego emaliowanego, czasem z dodatkowym systemem tłumienia drgań. Klasa izolacji może sięgać F lub H, co pozwala na pracę w wysokich temperaturach (150–180°C w uzwojeniu).

   • Złącze: DIN 43650 lub inny standard, ewentualnie przewód z wtyczką. Materiał styków – mosiądz lub stop srebra – zapewnia odpowiednią przewodność i odporność na iskrzenie.

5. Powłoki i wykończenia antykorozyjne

   • Mosiądz w zaworach EVM bądź MVB często może być niklowany, co dodatkowo poprawia odporność na matowienie i korozję. Warstwa niklu jest cieńsza, ale skutecznie chroni przed utlenianiem.

   • Stal nierdzewna z definicji nie wymaga dodatkowych powłok, chyba że w specjalnych wersjach (np. polerowanie elektrolityczne w strefach wysokiej higieny).

   • Jeżeli chodzi o obszary gwintów, to najczęściej się ich nie powleka, aby zachować tolerancję i umożliwić łatwe nakręcanie złączek. Dlatego ważne jest używanie właściwego uszczelniacza (np. taśmy teflonowej) przy montażu w instalacji.

6. Standardy jakości i testy
   CPP PREMA dba, aby każdy zawór wspomagający przeszedł testy ciśnieniowe i kontroli szczelności. W stanie zamkniętym (NC) EVM 3/2 czy MVB 3/2 powinien zapewniać minimalny przeciek, zgodnie z normami pneumatyki przemysłowej. Przeciek dopuszczalny wynosi często ułamek litra na minutę przy ciśnieniu nominalnym. W praktyce jednak faktyczne wartości potrafią być znacznie niższe, bo precyzja obróbki i dopasowanie uszczelek są wysokie.
   W testach sprawdza się również prąd załączenia cewki (czy jest zgodny z deklarowaną mocą) oraz czas reakcji. Te parametry kontrolowane są w fabryce, co pozwala osiągnąć powtarzalne rezultaty i minimalizować liczbę reklamacji.

7. Czynniki szczególne: wibracje, hałas, warunki ATEX

   • Wibracje: Zastosowane materiały (mosiądz, stal, uszczelki NBR) są w stanie przenosić typowe wibracje występujące w liniach przemysłowych. Montaż obudowy cewki i sprężyn jest zaprojektowany tak, aby tłoczek nie poluzował się wskutek długotrwałych drgań.

   • Hałas: Zawory EVM/MVB same w sobie generują minimalny hałas przy załączaniu – słychać jedynie klik cewki. W porównaniu z dużym elektrozaworem jest to niewielki dźwięk.

   • ATEX: Niektóre warianty mogą być oferowane w wykonaniach przeciwwybuchowych (o ile producent takie wprowadzi), co wymaga z kolei stosowania materiałów i konstrukcji spełniających dyrektywę ATEX. Należy to jednak potwierdzić w katalogu – standardowe EVM czy MVB nie zawsze mają aprobatę ATEX.

8. Bezpieczeństwo środowiskowe i recykling
   Materiały, z których wykonuje się zawory pilotowe, można w dużej mierze odzyskać. Mosiądz i stal nadają się do recyklingu niemal w 100%. Obudowy cewek z tworzyw sztucznych można ponownie przetworzyć, o ile są odpowiednio segregowane. W kontekście rosnących wymagań proekologicznych to ważne, by wiedzieć, iż produkt CPP PREMA jest projektowany z myślą o długim użytkowaniu i końcowym recyklingu.

9. Ciągłość dostaw i zamienniki
   Ponieważ modele EVM 3/2 i MVB 3/2 obejmują szeroką gamę napięć i mocy, firma CPP PREMA stara się utrzymywać ciągłość dostaw tych komponentów. W razie potrzeby można nabyć osobno cewkę, o ile stara się spaliła lub uległa uszkodzeniu mechanicznemu. Często rdzeń i sprężyna występują jako standardowe części serwisowe. Dzięki temu klienci nie muszą wymieniać całego zaworu, co sprzyja redukcji kosztów i przyjazności dla środowiska.

Poprawny montaż zaworów wspomagających EVM 3/2 oraz MVB 3/2 – przeznaczonych do elektrozaworów ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM – ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia stabilnej, szybkiej i oszczędnej pracy całego systemu pneumatycznego. Poniżej przedstawiono szczegółowe wytyczne, które pomogą w prawidłowej instalacji:

1. Przygotowanie do montażu

   • Wyłącz zasilanie sprężonym powietrzem w sekcji, gdzie pracuje zawór główny (ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM). Upewnij się, że ciśnienie spadło do zera, by uniknąć niebezpieczeństwa wystrzału powietrza.

   • Odłącz zasilanie elektryczne – z uwagi na pracę z cewkami.

   • Zgromadź niezbędne narzędzia: klucze płaskie, nasadowe, wkrętaki, ewentualnie szczypce do przewodów. Zadbaj, aby były odpowiedniego rozmiaru do śrub i złączy występujących w zaworze wspomagającym.

   • Zapewnij sobie instrukcję zaworu głównego (ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM) – tam często opisano sposób instalacji pilota.

2. Identyfikacja portów i sprawdzenie zgodności

   • Zawór wspomagający EVM 3/2 lub MVB 3/2 ma trzy porty: P (wejście), A (wyjście pilotowe), R (wydech). W zaworze głównym również znajduje się port sterujący (tzw. port pilota) oraz ewentualnie port drenażowy / wydech pilotowy.

   • Sprawdź, czy posiadasz właściwy model EVM/MVB – tzn. czy rozmiar przyłącza gwintowego i parametry cewki (napięcie, moc) pasują do twojego projektu. W dokumentacji jest to często opisane numerem referencyjnym.

   • Upewnij się, że w zestawie masz uszczelki i śruby montażowe (jeśli producent dołącza takowe).

3. Montaż na zaworze głównym

   • W zależności od konstrukcji zaworu głównego (np. DTE G1/2–G3/4), zawór wspomagający MVB 3/2 mocuje się bokiem lub na wierzchu, w miejscu dedykowanego portu pilotowego. Często w zaworze jest pokrywa z gwintem, do której przykręca się pilot.

   • Oczyść gwint i krawędzie z zanieczyszczeń. Nałóż niewielką ilość taśmy PTFE na gwint, o ile producent to zaleca. Wkręć pilot w korpus, dokręcając z wyczuciem (zbyt mocne dociąganie może uszkodzić gwint w korpusie).

   • Upewnij się, że orientacja zaworu wspomagającego jest prawidłowa – port R (wydech) powinien znajdować się w pozycji, gdzie można dołączyć tłumik lub gdzie swobodnie uchodzi powietrze pilotowe. Port A trafia do portu sterującego zaworu głównego, zaś port P – do zasilania (jeśli tak wymaga konstrukcja).

4. Podłączenie zasilania powietrzem (port P)

   • Jeżeli pilot wymaga osobnego przewodu zasilającego (port P w EVM/MVB), doprowadź do niego wąż pneumatyczny. Odpowiednio uszczelnij gwint np. taśmą teflonową i dokręć złączkę w porcie P.

   • W niektórych konfiguracjach zasilanie pilotowe jest brane bezpośrednio z wewnętrznego kanału zaworu głównego, wtedy nie trzeba zewnętrznego węża. Wówczas port P w EVM może być zaślepiony lub niewykorzystywany, zależnie od rysunku.

   • Postępuj ściśle według schematu instalacyjnego z dokumentacji, bo różne modele EVM i MVB mogą mieć odmienny układ kanałów.

5. Podłączenie zasilania elektrycznego do cewki

   • Sprawdź napięcie i częstotliwość (dla AC) cewki. Czy jest to 24V DC 6,5W, 110V AC 6,5VA, 230V AC 6,5VA LED itp.? Upewnij się, że sterownik lub przekaźnik dostarcza właściwe parametry.

   • Jeśli cewka ma złącze DIN 43650, nałóż wtyczkę z uszczelką i przykręć śrubką. Zadbaj o właściwą kolejność kabli (L, N, PE w AC; +, – w DC).

   • W przypadku wersji z diodą LED, sprawdź, czy polaryzacja (w DC) jest wymagana, i czy wtyczka ma wbudowany rezystor lub diodę gaszącą przepięcia.

   • Zabezpiecz przewody przed drganiami (opaski kablowe, prowadnice), by nie wyrwały się z gniazda w trakcie eksploatacji.

6. Test ciśnieniowy i szczelność

   • Uruchom zasilanie sprężonym powietrzem, ale stopniowo, zaczynając od niższego ciśnienia (np. 2–3 bar). Włącz zasilanie elektryczne cewki i nasłuchuj, czy zawór pilotowy wyraźnie klika.

   • Oblej łączenia roztworem wody z mydłem, by wykryć ewentualne mikronieszczelności na gwintach lub uszczelkach. Jeśli tworzą się pęcherzyki powietrza, oznacza to wyciek. Dokręć lub popraw uszczelnienie.

   • Podnieś ciśnienie do nominalnego (np. 6, 8 czy 10 bar) i sprawdź, czy zawór główny reaguje poprawnie na sygnał sterujący cewką pilotową. Upewnij się, że czas przełączenia jest zgodny z oczekiwaniami (słyszalne szybkie przejście).

7. Próba funkcjonalna

   • Wykonaj kilkanaście/kilkadziesiąt cykli wysterowania zaworu pilotowego i obserwuj, jak główny zawór (ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM) się przełącza. Sprawdź, czy nic się nie zacina, czy cewka się nie przegrzewa przesadnie.

   • Jeśli posiadasz wersję z LED, weryfikuj, czy dioda gaśnie/świeci zgodnie z sygnałem sterującym.

   • Przeprowadź pomiar prądu cewki, by wykluczyć przeciążenie. Zweryfikuj też napięcie zasilające (w AC w granicach ±10% nominalnego, w DC ±5%).

8. Konserwacja i ewentualne czyszczenie

   • Po zakończeniu montażu i testów zaleca się odnotować w dokumentacji wewnętrznej datę instalacji oraz parametry pracy (ciśnienie, napięcie). To pomoże w przyszłych przeglądach.

   • Zawór wspomagający EVM/MVB jest z reguły bezobsługowy, o ile powietrze jest poprawnie filtrowane i osuszane. W cyklicznych przeglądach (co 6–12 miesięcy) warto jednak skontrolować stan uszczelnień i ewentualnie przedmuchać pilot sprężonym powietrzem w odwrotnym kierunku, by pozbyć się zanieczyszczeń.

   • W razie spadku siły przełączenia lub niestabilnych cykli, sprawdź, czy w cewce nie zalegają opiłki (rdzeń cewki magnetycznej może przyciągać metalowe drobiny). Zazwyczaj wystarczy ostrożne otwarcie i oczyszczenie.

9. Najczęstsze błędy montażowe

   • Zamiana portów: Pomylenie portu A i R może skutkować tym, że powietrze ucieka stale do wydechu. Należy zawsze kierować się schematem P->A w stanie załączenia, R jest wydechem.

   • Zbyt mocne dokręcenie: Może zniszczyć gwint w korpusie, zwłaszcza jeśli mamy mosiężny korpus i stalową śrubę. Warto używać klucza dynamometrycznego przy wrażliwych połączeniach.

   • Nieprawidłowe napięcie: Wersja 24V DC 6,5W nie zadziała poprawnie przy 24V AC. Podobnie odwrotnie. Podłączenie niewłaściwego napięcia spali cewkę lub spowoduje brak reakcji.

10. Wskazówki bezpieczeństwa

• Zawsze upewnij się, że cewka i wszystkie elementy obwodu są w klasie ochrony IP odpowiedniej dla środowiska pracy (np. IP65 w warunkach zapylenia i rozprysków wody).

• Chron cewkę przed udarami mechanicznymi (np. uderzeniami narzędzi), bo uszkodzenie obudowy potrafi doprowadzić do zwarcia.

• Nie przekraczaj deklarowanego ciśnienia i temperatury pracy. Zawór pilotowy, choć jest solidny, został zaprojektowany na pewien zakres nominalny – praca poza nim skraca żywotność i może skutkować awarią.

Poniżej zestawiono najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zaworów wspomagających serii DTE (EVM 3/2, MVB 3/2) i udzielono na nie szczegółowych odpowiedzi. Mają one pomóc w codziennej praktyce przemysłowej, rozwiewając wątpliwości i ułatwiając optymalne wykorzystanie tych modułów.

1. Czym dokładnie jest zawór wspomagający i dlaczego jest potrzebny?
   Zawór wspomagający (pilot) to niewielki elektrozawór 3/2, który wstępnie wpuszcza powietrze do komory sterującej zaworu głównego. Dzięki temu duży zawór o sporym przekroju nominalnym (np. G1/2 czy G3/4) może się przełączyć z mniejszym nakładem energii i w krótszym czasie. Innymi słowy, pilot znacznie podnosi efektywność układu i obniża koszty energii potrzebnej do sterowania.

2. Czy zawory wspomagające EVM/MVB pasują do wszystkich zaworów głównych?
   Przede wszystkim, muszą to być zawory kompatybilne pod względem konstrukcji i portów pilotowych. Najczęściej EVM 3/2 działa z zaworami ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM w zakresie G1/8–G3/8, a MVB 3/2 z DTE G1/2–G3/4. Jeśli dany zawór główny jest przystosowany do sterowania pilotowego, a producent deklaruje zgodność z EVM / MVB, możesz bez problemu zastosować pilot. W razie wątpliwości należy sprawdzić dokumentację obydwu elementów.

3. Czy mogę użyć EVM 3/2 12V DC w maszynie z zasilaniem 24V DC, stosując obniżanie napięcia?
   Teoretycznie można by zastosować przetwornicę lub rezystor ograniczający, ale nie jest to rekomendowane. Lepiej wybrać właściwą wersję cewki (24V DC). Stosowanie niestandardowych rozwiązań rodzi ryzyko przegrzania, spalenia cewki lub niewystarczającej siły magnetycznej.

4. Jak sprawdzić, czy zawór wspomagający działa poprawnie?
   Najlepszą metodą jest zaobserwowanie, czy zawór główny przełącza się szybko i niezawodnie w odpowiedzi na sygnał sterujący. Można też ocenić sygnał akustyczny (klik cewki) i sprawdzić, czy z portu R wydobywa się powietrze w fazie wydechu. Dodatkowo pomiar prądu cewki, test szczelności, nasłuchiwanie ewentualnych nieszczelności to podstawowe metody.

5. Czy wystarczy zwykła filtracja powietrza, czy pilot EVM/MVB wymaga szczególnych warunków?
   Standardowo zaleca się filtrację do 40 µm lub 5 µm w pneumatyce przemysłowej, by usunąć pyły. Zawory wspomagające nie mają szczególnie wyśrubowanych wymagań, jednak brud czy oleje niskiej jakości mogą z czasem zaburzyć precyzję przełączania. W maszynach o intensywnej eksploatacji warto rozważyć lepsze filtry i osuszacze.

6. Co się dzieje, gdy ciśnienie zasilania spadnie poniżej 1 bar?
   Zawór pilotowy może nie wytworzyć odpowiedniej siły, by przełączyć zawór główny. W rezultacie system nie zadziała prawidłowo. Dlatego ważne, by minimalne ciśnienie robocze w instalacji wynosiło 1–2 bar (lub to, co deklaruje producent w specyfikacji EVM/MVB). W branży automatyki jest to dość typowe – instalacje pneumatyczne raczej pracują w zakresie 4–10 bar.

7. Czy zawór wspomagający może służyć do sterowania oddzielnym siłownikiem bez zaworu głównego?
   Teoretycznie tak, bo EVM 3/2 sam jest mini-zaworem 3/2. Jednak nie jest on projektowany do przenoszenia dużych przepływów i sporych sił. Jego przepustowość jest ograniczona. W praktyce wykorzystuje się go stricte jako pilot do zaworu głównego. Jeśli potrzebujesz typowego zaworu 3/2 do sterowania siłownikiem, lepiej sięgnąć po standardowy zawór pneumatyczny w katalogu.

8. Czym różni się EVM 3/2 od MVB 3/2?
   Podstawowa różnica leży w przeznaczeniu i rozmiarze zaworów głównych, z którymi współpracują. EVM 3/2 jest dedykowany do zaworów ZMG, ZE, ZDE, DTE, DTM z przyłączami G1/8–G3/8, natomiast MVB 3/2 do większych DTE G1/2–G3/4. Różna może być też moc cewki i szczegóły konstrukcji (wymiary gwintów, rozstaw otworów).

9. Czy można stosować zawory wspomagające w obiegach z innymi gazami niż powietrze?
   Zazwyczaj producent deklaruje pracę z powietrzem sprężonym (osuszonym, ewentualnie naoliwionym). W teorii można by pilotować zawór główny za pomocą innego medium (np. neutralnego gazu). W praktyce trzeba sprawdzić odporność elastomerów i ewentualnie warunki bezpieczeństwa. Zalecana jest konsultacja z CPP PREMA, jeśli medium nie jest klasycznym powietrzem przemysłowym.

10. Jak radzić sobie z intensywnymi wibracjami maszyn, które mogą wpływać na cewkę pilotową?
    Cewka w zaworach EVM/MVB jest zazwyczaj solidnie zalana w tworzywie, a sprężyna tłoczka jest zaprojektowana do stabilnej pracy. O ile mocowanie zaworu do korpusu głównego jest wykonane prawidłowo, wibracje raczej nie spowodują odłączenia cewki. Można dodatkowo zastosować amortyzatory lub gumowe elementy, jeśli wibracje są bardzo silne.

11. Czy dioda LED w wersji 230V AC 6,5VA LED może się przepalić w razie przepięcia?
    W standardzie diody LED w cewkach są wyposażone w układy zabezpieczające. Jednak duże przepięcia (np. uderzenie pioruna) mogą uszkodzić diodę lub cewkę. W systemach wrażliwych warto dołączyć ograniczniki przepięć w rozdzielni lub bezpośrednio na wyjściach sterownika.

12. Jak wybrać moc cewki (6,5W, 10W, 13VA)?
    Zależy to od wielkości zaworu głównego i wymagań aplikacji. Im większy zawór do przełączenia, tym większa pojemność komory sterującej, co może wymagać trochę większego pilotowego przepływu (stąd cewka 10W). Z kolei tam, gdzie kluczowa jest oszczędność energii i wystarcza mniejsza pojemność pilotowa, cewka 6,5W jest optymalna.

13. Czy można rozbudowywać zawór wspomagający o dodatkowe funkcje, np. sterowanie ręczne?
    Niektóre piloty mogą mieć przycisk testowy (manual override). Służy on do ręcznego załączenia zaworu bez sygnału elektrycznego. Jeśli to pożądane, trzeba poszukać w specyfikacjach, czy dana wersja EVM/MVB posiada tę opcję. Taki przycisk jest często spotykany w nowoczesnych elektrozaworach, zwłaszcza w branży automatyki.

14. Jak usunąć zanieczyszczenia, które mogły utknąć w kanale pilotowym?
    Najlepiej wyłączyć ciśnienie i zasilanie, wymontować zawór wspomagający z korpusu głównego, a następnie delikatnie przedmuchać powietrzem wstecz. Można też zdjąć cewkę i tłoczek, by usunąć brud z wnętrza. Trzeba uważać, by nie porysować elementów uszczelniających. W razie mocnych zanieczyszczeń warto sprawdzić filtry linii sprężonego powietrza.

15. Czy zawór wspomagający EVM 3/2 12V sprawdzi się w instalacjach o długich kablach?
    Przy niskim napięciu DC i długich odcinkach przewodów może wystąpić spadek napięcia, skutkujący niedoborem mocy. Wówczas pilot może słabo przyciągać tłoczek i praca stanie się zawodna. Zaleca się wówczas albo używanie przekaźnika blisko zaworu, albo wybranie wyższego napięcia (24V DC) dla cewki.

16. Jak ocenić, czy zawór wspomagający jest zamocowany w optymalnej orientacji?
    Zwykle nie ma restrykcji co do pionu czy poziomu, o ile port R (wydech) ma możliwość odprowadzania powietrza i nie jest zalewany cieczą. W stanie spoczynku resztki powietrza z komory pilotowej uchodzą przez R. Najważniejsze, by unikać sytuacji, w której w port R może się dostać brud albo woda.

17. Czy EVM/MVB działają w obie strony (rewersyjne)?
    Konfiguracja 3/2 jest z natury unidirekcyjna: w stanie wysterowanym powietrze płynie z P do A, a w stanie spoczynku – A łączy się z R. Nie jest to zawór 2/2, więc odwrócenie przepływu może spowodować nieprawidłowe działanie. W pilotach kluczowe jest zachowanie kierunku przepływu. Próby zmiany kierunku mogą zablokować suwak lub spowodować nieszczelności.

18. Czy pilot EVM 3/2 można stosować do sterowania kilkoma zaworami głównymi naraz?
    Teoretycznie możliwe byłoby rozgałęzienie portu A do kilku zaworów głównych, jednak jest to rzadko praktykowane. Każdy zawór główny ma swoją komorę sterowania o określonym zapotrzebowaniu na powietrze pilotowe. Podzielenie strumienia pilotowego może skutkować niewystarczającym ciśnieniem i problemami z równoczesnym przełączaniem. Bezpieczniej stosować jeden pilot na jeden zawór główny.

19. Jak dbać o długą żywotność zaworu wspomagającego?
    Podstawą jest czyste i suche powietrze (filtr, odwadniacz), utrzymanie ciśnienia w zalecanym zakresie (najczęściej 2–10 bar) i unikanie gwałtownych skoków temperatury. Regularne przeglądy systemu pneumatycznego (kontrola sprężarki, filtra, ewentualnego smarownika) wystarczą, aby EVM/MVB działał długo bez awarii.

20. Czy zawór wspomagający jest głośny w trakcie pracy?
    Hałas generowany przez EVM/MVB jest niewielki – to typowe klikanie cewki plus krótkie uchodzenie powietrza pilotowego do portu R. W przemyśle maszyny zwykle emitują znacznie większe dźwięki, więc praca pilota pozostaje niezauważalna. Można też zainstalować tłumik na porcie R, by ograniczyć odgłosy wydmuchu.