Czujniki i uchwyty czujników

Siłowniki okrągłe to jedne z chętniej stosowanych rozwiązań w przemyśle. Charakteryzują się kompaktową budową i zgodnością z popularnymi normami. Gdy do tych siłowników dołączamy czujniki pola magnetycznego, otrzymujemy funkcjonalność pozwalającą dokładnie rejestrować położenie tłoka. Każdy czujnik, taki jak np. BALLUFF BMF 235K-PS-C-2A (z przewodem 2 m lub 0,3 m), został tak skonstruowany, aby wytrzymać warunki przemysłowe i jednocześnie dostarczać rzetelne sygnały do sterownika PLC. Dzięki temu można automatyzować i kontrolować procesy na wysokim poziomie precyzji.

CPP PREMA zwraca szczególną uwagę na kompatybilność produktów. Dlatego w portfolio znajdują się opaski do uchwytów czujników (17.11Y9.01) przeznaczone dla różnych średnic minisiłowników SMI (D12-D16, D20-D25). To oznacza, że projektanci i służby utrzymania ruchu mogą łatwo dobrać właściwy uchwyt czujnika bez konieczności szukania nietypowych rozwiązań. Producent dba, aby wszelkie opaski, uchwyty i tuleje okrągłe pasowały do korpusu siłownika, umożliwiając stabilne zamocowanie sensorów.

W asortymencie znajdują się czujniki kontraktonowe o szerokim zakresie napięcia zasilania (nawet do 240 V AC/DC), a także czujniki typowo zasilane 24 V DC. Jedne i drugie pozwalają wykrywać obecność magnesu zamontowanego na tłoku siłownika. Obecność sygnału magnetycznego wywołuje zadziałanie czujnika i wysłanie sygnału do sterownika. Taki czujnik może mieć różną długość przewodu (od 0,3 m do nawet 5 m czy więcej), co ułatwia dopasowanie do aplikacji o różnych odległościach od skrzynki elektrycznej.

Podstawowym zadaniem czujników do siłowników okrągłych D32 (czy ogólnie w minisiłownikach SMI D12-D25) jest szybkie i bezpieczne wykrycie położenia tłoka w ruchu liniowym. Może to być pozycja krańcowa, bądź pozycja pośrednia (jeżeli czujnik można przesunąć wzdłuż korpusu). Uchwyt czujnika BALLUFF BMF 307-HW-112 BAM01Y9, dedykowany siłownikom SMI w zakresie D12-D25, jest przykładem projektu, który uwzględnia zarówno łatwość montażu, jak i pewność blokowania w pożądanym miejscu na korpusie siłownika.

Firma CPP PREMA dba również o staranne wykonanie mechaniki uchwytów. Są to często aluminiowe elementy anodowane, stal ocynkowana bądź tworzywo o podwyższonej wytrzymałości. Ważne, by opaska czy uchwyt nie ulegały odkształceniom w trakcie pracy i by wytrzymywały wibracje. Czujniki natomiast, takie jak BMF 235K-PS-C-2A, charakteryzują się obudową odporną na uderzenia, wodoszczelną (stopień IP67), co pozwala używać ich w środowiskach o podwyższonej wilgotności czy w aplikacjach narażonych na częste mycie.

Opaski 17.11Y9.01 w dwóch wariantach (D12-D16 i D20-D25) to proste i skuteczne rozwiązanie do szybkiego zamontowania uchwytu. Gdy połączymy to z czujnikiem magnetycznym (np. kontaktronowym 0-240V AC/DC BALLUFF, 3 m), możemy stworzyć system sygnalizujący precyzyjnie moment osiągnięcia tłoka w pozycji końcowej.

Każdy produkt w tej kategorii powstaje z uwzględnieniem standardów ISO i z przeznaczeniem do pracy z minisiłownikami SMI. Ważne jest, by dobrać właściwy typ czujnika (PNP, dwuprzewodowy, kontaktronowy itp.) do wymagań sterownika. Czujniki przyjmują różne poziomy napięcia zasilania i mają różną obciążalność prądową. Przykładowo, kontraktonowy 24V DC BALLUFF –3m BMF 305K-R-PS-F-3-03 BMF0062 do siłownika ISO jest idealnym wyborem, gdy potrzebujemy niewielkiego sygnału i prostej detekcji w szerokim zakresie napięć.

W ofercie znajdują się również czujniki z wtyczką M8x1 (S49) i te z przewodem. Te pierwsze pozwalają szybko wymieniać uszkodzony czujnik bez rozcinania przewodów, co ma znaczenie w przypadku intensywnego użytkowania i szybkich napraw. Czujniki z przewodem stawiają na prostotę okablowania bez dodatkowych złączy.

Ważnym aspektem jest także znormalizowany rowek mocujący w minisiłownikach. Rowek może być typu T lub w formie tulei okrągłej, do której dopasowuje się uchwyt. W przypadku siłowników SMI D12–D32 stosuje się właśnie tuleje okrągłe i opaski, co zapewnia wystarczające miejsce, by stabilnie osadzić czujnik i jednocześnie nie zwiększać nadmiernie gabarytów siłownika.

Osprzęt do siłowników okrągłych D32, w tym czujniki i uchwyty czujników od CPP PREMA, ma bardzo szerokie zastosowanie. Poniżej przedstawiam najważniejsze obszary przemysłu i typowe aplikacje, w których te produkty znajdują kluczowe miejsce.

1. Linie montażowe i pakujące

Wysoka wydajność linii montażowych zależy od szybkości i precyzji działania siłowników. Minisiłowniki SMI, wyposażone w czujniki magnetyczne (np. BALLUFF BMF 235K), pozwalają na błyskawiczne wykrywanie pozycji tłoka. Czujnik wysyła sygnał do sterownika PLC, który następnie decyduje o dalszym ruchu – np. wycofaniu tłoka, przejściu do następnej operacji czy zatrzymaniu linii w razie wykrycia błędu. Opaski 17.11Y9.01 zapewniają stabilne mocowanie czujnika, co minimalizuje ryzyko przemieszczenia czy wstrząsów.

2. Robotyka i manipulatory

W dziedzinie robotyki pneumatyka nadal odgrywa istotną rolę, zwłaszcza w prostszych manipulatorach czy chwytakach. Często stosuje się małe siłowniki, które muszą dawać natychmiastową informację o osiągnięciu końca skoku. Czujniki kontaktronowe (nawet do 240V AC/DC) bywają wybierane tam, gdzie system sterowania jest starszego typu lub występuje uniwersalny zakres zasilania. Możliwość regulacji położenia czujnika na tulei okrągłej siłownika SMI daje elastyczność w projektowaniu ruchu.

3. Przemysł spożywczy i farmaceutyczny

W branżach tych kluczowa jest higiena i zgodność ze standardami sanitarnymi. Siłowniki okrągłe są łatwiejsze do utrzymania w czystości, a ich powierzchnie są pozbawione nadmiernych zagłębień. Uchwyty czujników, takie jak tuleja okrągła czy opaski, zapewniają brak ostrych krawędzi. Dodatkowo, czujniki o stopniu ochrony IP67 wytrzymują mycie pod ciśnieniem. Można je stosować w aplikacjach dozowania, napełniania, pakowania żywności czy leków.

4. Obróbka tworzyw sztucznych i elektronika

W produkcji tworzyw sztucznych, np. przy wtryskarkach, niewielkie siłowniki SMI z czujnikami magnetycznymi służą do szybkiego otwierania i zamykania form pomocniczych czy prowadzenia elementów. W elektronice, z kolei, często ważna jest precyzja, więc czujnik kontraktonowy 24V DC (BMF 305K-R-PS-F-3-03) może stanowić niezawodne rozwiązanie, sygnalizujące pozycję bez potrzeby stosowania dodatkowych krańcówek mechanicznych.

5. Automatyka domowa i małe systemy sterowania

Niektóre mniejsze warsztaty czy laboratoria używają siłowników pneumatycznych do prototypowania. Czujniki z krótkim przewodem (0,3 m) idealnie pasują do takich systemów, zapewniając prostotę montażu. Uchwyty do minisiłowników pozwalają błyskawicznie zamocować sensor bez wiercenia czy spawania dodatkowych wsporników.

6. Procesy testowe i kontrola jakości

W aplikacjach testujących, np. siłę docisku czy pozycjonowanie elementu, ważne jest, by w odpowiednim momencie zatrzymać ruch tłoka. Czujniki magnetyczne do rowka T i dedykowana opaska 17.11Y9.01 dają możliwość płynnej regulacji punktu detekcji. Można przesuwać czujnik wzdłuż korpusu siłownika, ustalając punkt, w którym sygnał jest generowany. To ułatwia adaptację urządzenia do różnych typów testowanego produktu.

7. Systemy bezpieczeństwa i alarmy

Niektóre rozwiązania w fabrykach korzystają z sygnału z czujnika siłownika jako elementu potwierdzającego, że dany ruch się zakończył i bezpiecznie można rozpocząć kolejny etap. Przykładem jest zasuwa bezpieczeństwa lub klapa osłonowa, blokowana siłownikiem. Czujnik sprawdza, czy klapa jest w pełni zamknięta. Kontaktronowe czujniki 0-240 V AC/DC pozwalają wpiąć się bezpośrednio do układu alarmowego lub panelu operatora.

8. Logistyka i transport wewnętrzny

W przenośnikach rolkowych, systemach sortujących i podobnych instalacjach, minisiłowniki pomagają w odchylaniu, segregowaniu czy zatrzymywaniu paczek. Czujniki magnetyczne poinformują sterownik, czy tłok się schował, co sygnalizuje gotowość linii do przepuszczenia kolejnej przesyłki. Uchwyty czujników muszą być wytrzymałe na wibracje i pracę ciągłą – co jest uwzględnione w konstrukcji produktów CPP PREMA.

9. Aplikacje mobilne i rolnictwo

Pewne maszyny rolnicze czy mobilne urządzenia warsztatowe wykorzystują siłowniki okrągłe o niewielkich gabarytach. Stosują czujniki z długim kablem (np. 5 m) dla elastycznego prowadzenia przewodu. Z racji pracy na wolnym powietrzu, wybiera się stopień ochrony IP67. Uchwyty czujników muszą być solidne i odporne na drgania – opaski metalowe bądź specjalnie wykonane obejmy wywiązują się z tego zadania.

10. Modernizacje i retrofity

Często zakłady przemysłowe decydują się na unowocześnienie istniejących linii poprzez dodanie czujników magnetycznych do już zainstalowanych minisiłowników. Wtedy kluczowe jest znalezienie właściwego uchwytu lub opaski, pasującej do średnicy korpusu siłownika. Produkty takie jak uchwyt BALLUFF BMF 307-HW-112 BAM01Y9 obsługują szeroki zakres D12–D25, co znacznie ułatwia dopasowanie.

W tej sekcji skupiam się na najważniejszych parametrach technicznych opasek, uchwytów i czujników:

1. Opaski do uchwytu czujnika (17.11Y9.01)

• Zakres średnic: dostępne warianty do D12–D16 i D20–D25. Oznacza to, że jedna wersja opaski mieści się na siłowniku o średnicy zewnętrznej korpusu (np. 16 mm), a druga na większym (25 mm).

• Materiał: często wykonana z metalu (stal ocynkowana lub nierdzewna) bądź z tworzywa wzmocnionego.

• Regulacja: opaska może być rozchylana i zaciskana z użyciem śruby. Dzięki temu można przesuwać uchwyt wzdłuż korpusu i ustawiać położenie czujnika.

• Kompatybilność: dedykowana głównie do minisiłowników serii SMI, ale w praktyce może pasować także do innych siłowników o zbliżonej średnicy, jeśli kształt jest okrągły.

2. Uchwyt czujnika BALLUFF BMF 307-HW-112 BAM01Y9

• Przeznaczenie: do siłowników D12–D25, także z prowadnikiem (prowadnikiem typu H).

• Funkcja: zapewnia możliwość szybkiego wsunięcia czujnika w rowek lub w uchwyt i unieruchomienie go śrubką.

• Stabilność: uchwyt wykonany w taki sposób, że czujnik nie ma luzu nawet przy intensywnych ruchach tłoka.

• Kompatybilność: współpracuje z większością czujników BMF (BALLUFF Magnetic Field) i podobnych marek, jeśli mają odpowiednie kształty i wymiary.

3. Uchwyt czujnika do minisiłownika ISO serii SMI D12–D32 tuleja okrągła

• Uniwersalność: obejmuje szeroki zakres średnic (D12, D16, D20, D25, D32).

• Mocowanie: tuleja okrągła zaciskana jest na obwodzie siłownika. Po dokręceniu zapewnia stabilne trzymanie czujnika.

• Materiał: często aluminium lub stal nierdzewna, w zależności od wersji. Zapewnia to wytrzymałość i odporność na korozję.

• Regulacja położenia: można zmieniać kąt i przesuwać tuleję wzdłuż korpusu, dopasowując punkt detekcji.

4. Czujnik pola mag. typu T 24V DC BALLUFF (BMF 235K-PS-C-2A-SA2-S49-00,3 / BMF 235K-PS-C-2A-PU-02)

• Zasilanie: 24 V DC (zakres 10–30 V DC).

• Wyjście: PNP, styk zwierny (NO).

• Stopień ochrony: IP67. Odporność na kurz i zachlapania.

• Długość przewodu: 0,3 m lub 2 m (PUR). Wersja z krótkim przewodem może mieć złącze M8 (S49), a dłuższa – przewód do wolnego zakończenia.

• Temperatura pracy: –25°C do +85°C.

• Maksymalny prąd: 200 mA, wystarczający do bezpośredniego wysterowania wejścia PLC.

5. Czujniki kontaktronowe i kontraktonowe (0–240 V AC/DC, 2-przewodowe, 24 V DC itp.)

• Kontaktronowy 0–240 V AC/DC: pozwala na włączenie w układy o wysokim lub zmiennym napięciu zasilania. Jednak ograniczenie prądowe jest kluczowe (zwykle kilkadziesiąt mA).

• 2-przewodowy 0–240 V AC/DC BMF 305K-R-US-L-3-05 BMF00CR: znakomicie nadaje się do prostych instalacji, nie wymaga osobnego zasilania 24 V, pracuje z szerokim zakresem napięć.

• Kontraktonowy 24 V DC BMF 305K-R-PS-F-3-03 BMF0062: dedykowany do nowoczesnych sterowników PLC z niskim napięciem roboczym. Cechuje się szybką reakcją na pole magnetyczne, choć kontrakton bywa bardziej wrażliwy na wstrząsy niż czujnik elektroniczny.

6. Parametry wspólne czujników:

• Częstotliwość przełączania: do kilkuset Hz w typowych rozwiązaniach.

• Poziom sygnału: styk zwierny (NO) lub styk rozwierny (NC) – najczęściej NO.

• Wskaźnik LED: większość modeli ma diodę LED sygnalizującą zadziałanie.

• Zabezpieczenia: ochrona przed odwrotną polaryzacją, zwarciem, przepięciem.

7. Tolerancja pozycjonowania

Czujniki magnetyczne reagują na magnes w tłoku. Jego siła i odległość decydują o "martwym polu" i histerezie przełączania. Przeciętny czujnik może reagować w przedziale kilku milimetrów. Dlatego ważne jest, by opaska czy uchwyt były prawidłowo ustawione.

8. Wymiary i waga

Zarówno opaski, jak i uchwyty, są lekkie – najczęściej nie przekraczają kilku–kilkunastu gramów. To ma znaczenie zwłaszcza przy szybkich cyklach pracy, gdzie każdy gram masy ruchomej liczy się w bilansie energetycznym.

9. Sposób oznaczenia

Produkty BALLUFF z reguły mają symbol BMF, dalej sekwencję znaków definiującą typ czujnika (np. 235K, 305K), rodzaj wyjścia (PS-C-2A), typ przyłącza (PU-02, SA2-S49) i długość przewodu. Uchwyty i opaski natomiast w systemie CPP PREMA oznaczone są np. 17.11Y9.01 czy 17.11N3.01, zależnie od rozmiaru i serii siłownika.

Opaski, uchwyty i czujniki do siłowników okrągłych D32 mogą być wykonane z różnych materiałów, co wpływa na ich trwałość, masę i odporność na warunki zewnętrzne. Poniżej charakteryzuję główne materiały:

1. Aluminium

Wiele uchwytów i tulei okrągłych powstaje z aluminium anodowanego. Ten materiał jest lekki, nie koroduje w normalnych warunkach i świetnie sprawdza się w zastosowaniach, gdzie liczy się niewielka masa. Dodatkowo anodowanie tworzy warstwę ochronną, odporną na ścieranie i utlenianie. W branży spożywczej aluminium jest często akceptowane, pod warunkiem zachowania odpowiednich norm czystości.

2. Stal ocynkowana lub nierdzewna

Opaski 17.11Y9.01 mogą być wykonywane ze stali, która jest następnie ocynkowana, by zapobiec korozji. W wersjach bardziej wymagających stosuje się stal nierdzewną (np. AISI 304). Taki materiał radzi sobie w środowiskach wilgotnych, zasolonych czy w kontakcie z chemikaliami.

4.3. Tworzywo sztuczne (ABS, POM)

Niektóre uchwyty czujników, zwłaszcza do minisiłowników, mogą zawierać elementy z tworzywa. Pozwala to zredukować koszty i wagę. Tworzywo ABS czy POM ma dobrą wytrzymałość mechaniczną przy małych gabarytach. Zwykle jest też odporne na smary i oleje.

4. Powłoki ochronne

• Ocynk: zapewnia barierę antykorozyjną. Często spotykany przy opaskach stalowych.

• Anodowanie aluminium: daje twardą, jednorodną powłokę, wzmacniając powierzchnię.

• Malowanie proszkowe: rzadziej w przypadku małych uchwytów, bo to proces częściej stosowany przy większych komponentach (np. korpusach siłowników).

5. Materiały czujników

Większość czujników BALLUFF ma obudowy z tworzywa lub z lekkich stopów metalowych (np. cynk-aluminium). Istotna jest szczelność, dlatego miejsca styku zalewa się żywicą epoksydową lub poliuretanową, co gwarantuje poziom IP67. Przewody PUR wyróżniają się dobrą odpornością na zginanie i na ścieranie, co liczy się w ruchomych maszynach.

6. Wytrzymałość i dopasowanie do środowisk

• W aplikacjach spożywczych kluczowe jest unikanie elementów podatnych na rdzę, stąd uchwyty lub opaski w stali nierdzewnej bądź tworzywie odpornym na detergenty.

• W aplikacjach wysokotemperaturowych (>80°C) należy wybrać czujnik i uchwyt, które nie odkształcą się. Można używać stali żaroodpornej lub specjalnych polimerów o podwyższonej temperaturze topnienia.

• W strefach zagrożonych wybuchem (ATEX) należy sięgać po czujniki iskrobezpieczne z wejściem NAMUR, a do uchwytów – materiały niewywołujące iskrzenia (np. aluminium, tworzywo).

7. Trwałość przy intensywnej eksploatacji

Opaski 17.11Y9.01 i uchwyty do minisiłowników SMI często pracują w trybie wielozmianowym. Muszą znieść setki tysięcy cykli wstrząsów i mikrodrgań. Dlatego konstrukcja zapewnia pewne dociskanie do korpusu, bez ryzyka luzu czy pęknięć. W wersjach metalowych łączenia (np. śruby kontrujące) zwykle posiadają zabezpieczenia przed odkręceniem (np. sprężynę, podkładkę, gwint samohamowny).

8. Ekologia i recykling

Wszystkie materiały metalowe (aluminium, stal) można poddawać recyklingowi. Tworzywa też się recyklinguje, choć w nieco bardziej ograniczonym zakresie. Dla przedsiębiorstw dbających o zrównoważony rozwój ważne może być to, że osprzęt można demontować i segregować według materiału.

9. Porównanie najczęstszych materiałów

• Aluminium: niska masa, średnia cena, wystarczająca wytrzymałość do większości zadań.

• Stal ocynkowana: wyższa wytrzymałość, dobra odporność na korozję w standardowym środowisku.

• Stal nierdzewna: najwyższa odporność korozyjna, wyższy koszt.

• Tworzywa: najniższa masa, dobra odporność na środki chemiczne, mogą być podatne na uszkodzenia mechaniczne przy przeciążeniach.

10. Zalecenia producenta

CPP PREMA zwykle w katalogach podaje nie tylko wymiary, ale też rodzaj materiału i ewentualną powłokę. Warto dokładnie to sprawdzić przed zakupem, by mieć pewność, że akcesoria posłużą w danym środowisku.

Właściwy montaż czujników i uchwytów to klucz do sukcesu. Poniżej przedstawiam krok po kroku, jak zamocować opaski, uchwyty i czujniki na siłowniku okrągłym (np. D32) lub minisiłowniku SMI (D12–D25).

1. Przygotowanie

1. Wyłącz zasilanie pneumatyczne i elektryczne w obszarze roboczym.

2. Oczyść korpus siłownika z pyłu, olejów czy innych zanieczyszczeń.

3. Sprawdź, czy masz właściwy rozmiar opaski (17.11Y9.01). Dla D12-D16 użyj wersji mniejszej, dla D20-D25 – większej.

2. Montaż opaski do uchwytu czujnika

1. Rozluźnij śrubkę na opasce, aby swobodnie nałożyć ją na korpus siłownika.

2. Umieść opaskę w przybliżonej strefie, gdzie chcesz zamontować czujnik.

3. Delikatnie dokręć śrubę, ale nie do końca – zostaw minimalny luz umożliwiający przesunięcie opaski.

3. Montaż uchwytu czujnika (np. BALLUFF BMF 307-HW-112)

1. Wsuń uchwyt w przygotowany rowek lub w zatrzask przewidziany na opasce.

2. Dokładnie ustaw kąt i wysokość tak, by czujnik magnetyczny znajdował się blisko korpusu siłownika i mógł wykryć magnes w tłoku.

3. Dokładnie dokręć element mocujący uchwyt. Uważaj, by nie uszkodzić gwintu.

4. Montaż czujnika

1. Jeśli czujnik ma wtyczkę M8 – dopasuj ją lub poprowadź przewód w taki sposób, by nie zahaczał o ruchome części.

2. Upewnij się, że czujnik styka się z korpusem siłownika w odpowiednim miejscu (najczęściej w osi magnesu). Zbyt duży odstęp może uniemożliwić detekcję.

3. Sprawdź, czy przewód nie jest załamany czy nadmiernie napięty.

5. Ustawianie pozycji detekcji

1. Aby ustawić moment wykrycia tłoka, przesuwaj opaskę wzdłuż korpusu.

2. W trakcie próbnego ruchu siłownika obserwuj diodę LED na czujniku (o ile jest). Gdy LED się zapala w pożądanym momencie, znaczy, że to właściwe miejsce.

3. Po finalnym ustaleniu pozycji dokręć śrubki na opasce, uchwycie i czujniku, by wykluczyć przesunięcie w czasie pracy.

6. Podłączenie elektryczne

1. Sprawdź schemat producenta – np. czujniki PNP wymagają +24 V DC na przewodzie brązowym, masy na niebieskim, a sygnał wyjścia na czarnym.

2. W przypadku czujników kontaktronowych 2-przewodowych (0–240 V) włącz je szeregowo z odbiornikiem (np. cewką przekaźnika).

3. Upewnij się, że zastosowano ewentualne rezystory, diody gasikowe czy inne zabezpieczenia zgodnie z wytycznymi.

7. Test ruchu

1. Załącz zasilanie pneumatyczne. Ustaw ciśnienie robocze na zalecanym poziomie (np. 5–6 bar).

2. Wysteruj siłownik kilkakrotnie pełnym skokiem.

3. Obserwuj, czy czujnik reaguje stabilnie przy każdym przejściu tłoka. Sprawdź, czy sterownik poprawnie odczytuje sygnał (np. dioda w PLC).

4. W przypadku zbyt wczesnej lub zbyt późnej reakcji, skoryguj położenie opaski o kilka milimetrów i powtórz test.

8. Zabezpieczenia i wskazówki

• Nie przekręcaj śrub mocujących – uchwyty są niewielkie, gwinty można łatwo zerwać.

• Uważaj na wibracje – jeśli środowisko jest narażone na silne drgania, użyj nakrętek samohamownych lub środków do zabezpieczania gwintów.

• Chroń przewody – poprowadź je w korytkach lub peszlach, zwłaszcza jeśli urządzenie pracuje w ruchu.

9. Konserwacja

• Okresowo (np. co 3 miesiące) sprawdź, czy uchwyt i opaska nie poluzowały się.

• Sprawdź, czy kable czujników nie są przetarte ani zgniecione.

• Wytrzyj zanieczyszczenia z korpusu siłownika, które mogłyby zakłócać działanie magnesu.

• W razie konieczności wymiany czujnika odłącz zasilanie, wyjmij stary czujnik z uchwytu, wsuń nowy i powtórz procedurę ustawiania.

10. Częste błędy montażowe

• Zbyt duży odstęp czujnika od tłoka – brak reakcji.

• Za słabo dokręcona opaska – po kilkudziesięciu cyklach opaska się przesuwa i czujnik traci punkt detekcji.

• Niewłaściwe okablowanie – polaryzacja odwrotna lub zwarcie.

• Nieodpowiedni rodzaj czujnika do danej logiki sterowania (np. czujnik PNP podłączony do systemu oczekującego sygnału NPN).

Poniżej znajduje się zbiór najczęściej zadawanych pytań dotyczących osprzętu do siłowników okrągłych D32 (czujników i uchwytów czujników) wraz z zwięzłymi odpowiedziami.

Pytanie 1: Czy jedna opaska 17.11Y9.01 może pasować do kilku średnic siłowników?

Odpowiedź: Tak, opaska w pewnym zakresie jest uniwersalna. Na przykład wersja dla D12–D16 pokrywa kilka średnic w tym przedziale. Analogicznie, opaska dla D20–D25 obsługuje te dwie średnice nominalne. Elastyczność regulacji śruby pozwala dopasować opaskę do zbliżonych rozmiarów.

Pytanie 2: Czy czujniki typu T 24V DC BALLUFF można zastąpić czujnikiem kontaktronowym 0–240V AC/DC?

Odpowiedź: Można, jeśli potrzebna jest większa uniwersalność napięcia zasilania. Jednak pamiętaj, że czujnik kontaktronowy może mieć niższą częstotliwość przełączania i wyższy czas reakcji. Czujnik elektroniczny (PNP) jest szybszy i często bardziej odporny na wibracje.

Pytanie 3: Czy opaskę do uchwytu czujnika mogę zamontować na siłowniku prostokątnym?

Odpowiedź: Teoretycznie nie, ponieważ konstrukcja opaski pasuje do korpusu okrągłego. Do siłowników prostokątnych lub profilowych używa się innych typów mocowań, np. rowka typu T czy czołowych uchwytów.

Pytanie 4: Jak ustawić czujnik, by reagował tylko w końcowych 2 mm skoku?

Odpowiedź: Możesz przesuwać czujnik na opasce wzdłuż korpusu, tak by reagował dokładnie wtedy, gdy magnes na tłoku wejdzie w obszar detekcji. Jednak pamiętaj, że zakres detekcji zależy od siły magnesu i charakterystyki czujnika. Często histereza to 1–2 mm, więc nie uzyskasz dokładności co do dziesiątej części milimetra.

Pytanie 5: Czy mogę użyć dwóch czujników (góra i dół) na tym samym siłowniku?

Odpowiedź: Oczywiście. To powszechna praktyka, by mieć sygnał krańcowy wysunięcia i wsunięcia tłoka. Wystarczy zamontować dwie opaski z uchwytami, a każdy czujnik ustawić na innej wysokości korpusu siłownika.

Pytanie 6: Czy czujnik BMF 235K-PS-C-2A-PU-02 (2 m) jest kompatybilny z opaską 17.11Y9.01?

Odpowiedź: Tak, jeśli mówimy o minisiłowniku SMI D12–D25. Opaska 17.11Y9.01 służy głównie jako element mocujący, a czujnik wsuwa się w dedykowaną szczelinę uchwytu. Ważne, aby wymiary czujnika (profil typu T) odpowiadały uchwytowi.

Pytanie 7: Czy w strefach zapylonych (np. tartak) czujniki magnetyczne dobrze się sprawdzają?

Odpowiedź: Tak, magnetyczne czujniki są dość odporne na pył. Istotne jest jednak, by kurz nie gromadził się w miejscu styku czujnika z korpusem, bo może to ograniczyć czułość. Zaleca się regularne przedmuchiwanie sprężonym powietrzem i okresową kontrolę.

Pytanie 8: Czym się różni czujnik kontraktonowy od elektronicznego (np. PNP)?

Odpowiedź: Kontraktonowy zawiera wewnątrz styki ferromagnetyczne (kontrakton), które zwierają się w polu magnesu. Działa na szerokim zakresie napięć, ale ma pewne ograniczenia co do częstotliwości i odporności mechanicznej. Elektroniczny (PNP) ma wbudowany układ detekcji Halla lub AMR, pracuje zazwyczaj przy 24 V DC i oferuje szybszą reakcję, większą odporność na drgania.

Pytanie 9: Jak długi może być przewód w czujniku, by sygnał był pewny?

Odpowiedź: W praktyce do kilkunastu metrów nie ma problemu, jeśli stosujesz dobry kabel i sterownik PLC ma odpowiednie wejścia. Jednak przy kilkudziesięciu metrach może pojawić się spadek napięcia lub zakłócenia. Niektórzy producenci zalecają nie przekraczać 30 m bez specjalnych wzmacniaczy sygnału.

Pytanie 10: Czy uchwyty czujników do D12-D32 pasują też do D40?

Odpowiedź: Nie. D40 wymaga innego wymiaru opaski lub uchwytu. Producenci w kartach katalogowych wyraźnie wskazują zakresy, np. 17.11Y9.01 do D12–D25, a np. 17.11N6.01 do D40.

Pytanie 11: Czy magnes w tłoku siłownika może osłabnąć z czasem?

Odpowiedź: Zwykle nieznacznie, chyba że jest narażony na bardzo wysoką temperaturę czy silne pola magnetyczne zewnętrzne. W normalnej eksploatacji magnesy zachowują swoje właściwości przez wiele lat.

Pytanie 12: Jakie jest IP wtyczki M8 (S49)?

Odpowiedź: Najczęściej IP67, co oznacza ochronę przed pyłem i krótkotrwałym zanurzeniem w wodzie. Należy jednak poprawnie dokręcić połączenie i zastosować uszczelkę.

Pytanie 13: Czy można instalować czujniki w pozycji odwrotnej, tzn. przewodem do góry?

Odpowiedź: Tak, nie ma to większego znaczenia dla działania. Warto jednak zadbać, by woda nie spływała po kablu do wnętrza czujnika (np. stosować pętlę odpływową).

Pytanie 14: Czy uchwyty czujnika BALLUFF BMF 307 pasują do czujników innych producentów?

Odpowiedź: Bywają kompatybilne, jeśli mają podobne rozmiary profilu. Najlepiej jednak używać kompletów od jednego producenta, by uniknąć niespodzianek.

Pytanie 15: Czy czujniki magnetyczne można stosować w środowisku z polami elektromagnetycznymi (np. spawanie)?

Odpowiedź: W silnych polach może dojść do zakłóceń. Producenci oferują modele z dodatkowymi ekranami lub zalecają zwiększyć odległość od źródła zakłóceń. Bezpośrednio przy stanowisku spawalniczym może być konieczne użycie czujników bardziej odpornych.

Pytanie 16: Czy opaska 17.11Y9.01 jest jednorazowa?

Odpowiedź: Zwykle nie. Możesz wielokrotnie ją zakładać i zdejmować, o ile nie uszkodzisz śruby i jej gniazda.

Pytanie 17: Jak dbać o przewody czujników w ruchomych aplikacjach?

Odpowiedź: Stosuj prowadniki kablowe (chain), unikaj ostrych krawędzi. Przewody z PUR są bardziej odporne na ścieranie i zginanie niż np. PVC.

Pytanie 18: Czy czujniki z kategorii “do siłowników okrągłych D32” mogę użyć w siłowniku kwadratowym D32?

Odpowiedź: Byłoby to trudne, bo w siłowniku kwadratowym jest inny kształt tulei. Jeśli jednak masz rowek i średnicę zewnętrzną zbliżoną, teoretycznie da się dopasować. Lepiej jednak sięgnąć po dedykowane uchwyty do siłowników kwadratowych.

Pytanie 19: Czy w jednym siłowniku można zamontować trzy czujniki, np. dwa do krańcówek i jeden do pozycji środkowej?

Odpowiedź: Tak, jeśli masz miejsce na korpusie. Przy minisiłownikach może być ciaśniej, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by dodać trzecią opaskę i ustawić tam czujnik.

Pytanie 20: Czy konwersja sygnału z czujnika PNP na sygnał przekaźnikowy jest trudna?

Odpowiedź: Nie, wystarczy niewielki przekaźnik 24 V DC. Czujnik zasila cewkę przekaźnika. W ten sposób otrzymujesz sygnał bezpotencjałowy, z możliwością pracy na innych napięciach po stronie styków.