Trójniki typu T symetryczne z gwintem zewnętrznym seria 80.1026

Trójnik asymetryczny T CPP PREMA łączy dwa gniazda baryłkowe do rur miedzianych (Cu, Cu PE, Cu PA) oraz centralny gwint zewnętrzny R (BSPT) zgodny z ISO 7/1. Taka konstrukcja pozwala w jednej operacji rozgałęzić przewód i jednocześnie wkręcić manometr, zawór, czujnik czy szybkozłączkę – bez dodatkowych kształtek, lutowania ani spawania.

Cechy produktu:

• Materiały premium – korpus, nakrętki i baryłka z mosiądzu CW617N pokrytego warstwą 6–8 µm niklu: wysoka odporność na korozję, brak odcynkowania, estetyczny połysk.

• Uszczelnienie metal-metal – pierścień baryłkowy 24° wcina się w ściankę rury, tworząc szczelne połączenie do 20 bar i 95 °C (krótkotrwale). Zero gumowych o-ringów = zero starzenia.

• Gwint zewnętrzny R1/8, R1/4 lub R3/8 – stożkowy BSPT uszczelnia się na gwincie; wystarczy cienka taśma PTFE.

• Montaż Plug & Play – obcinasz, gratujesz, skręcasz kluczem dynamometrycznym – instalacja gotowa w 2–3 minuty.

• Pełna gama średnic – 4 / 6 / 8 / 10 / 12 mm, dzięki czemu ten sam typ złączki stosujesz od małych linii laboratoryjnych po magistrale produkcyjne.

• Certyfikowana precyzja – zgodność z EN 1254-2 i ISO 8434-1; każdy trójnik przechodzi test szczelności 1,5 × PN oraz cykl 10 000 × 0–20 bar.

Gdzie sprawdza się najlepiej?

1. Instalacje gazowe – rozdziela gaz ziemny lub propan-butan do kilku urządzeń; gwint pozwala wkręcić zawór odcinający lub manometr kontrolny.

2. Pneumatyka przemysłowa – szybkie wpięcie czujników, odwadniaczy, zaworów bezpieczeństwa w magistrali sprężonego powietrza; brak lutowania = krótszy przestój.

3. Wodociągi i hydraulika – alternatywa dla lutowania przy podłączeniach filtrów, reduktorów czy liczników wody; idealne tam, gdzie palnik jest zabroniony.

4. Układy chłodnicze/Klimatyzacja – szybki serwis linii czynnika o umiarkowanym ciśnieniu; gwint służy jako port serwisowy lub odwadniacz.

5. Dystrybucja olejów i smarów – proste rozgałęzienia w centralnych układach smarowania oraz małych liniach hydrauliki do 20 bar.

6. Warsztaty i motoryzacja – rozbudowa sieci sprężonego powietrza, modernizacje klimatyzacji pojazdów, wstawianie zaworów w sekundę.

7. Prototypowanie i R&D – gwint w osi T to idealne miejsce na czujnik; po testach łatwo przebudujesz układ bez cięcia rur.

8. Rolnictwo/Ogrodnictwo – podział linii irygacyjnych lub nawozowych; mosiądz dobrze znosi warunki zewnętrzne.

9. DIY i instalacje tymczasowe – szybka budowa małych systemów gazu, wody czy powietrza w garażu, na wystawie lub w laboratorium edukacyjnym.

Dlaczego warto wybrać CPP PREMA?

• Dokumentacja i traceability – laserowy numer partii, certyfikat materiałowy 3.1, karta katalogowa z momentami dokręcania.

• Dostępność części – baryłki i nakrętki kupisz oddzielnie; wymiana zajmuje minutę, a złącze działa dalej.

• Kontrola jakości – każda seria przechodzi test mgły solnej, próbę wibracyjną i rentgenowskie badanie grubości niklu.

• Ekonomia – mosiądz to metal w 100 % recyklingowalny; brak elastomerów to mniej odpadów i niższy koszt eksploatacji.

1. Instalacje gazowe

W szeroko pojętych instalacjach gazowych (np. doprowadzanie gazu do kuchenek, piecyków, urządzeń grzewczych) trójniki typu T umożliwiają stworzenie rozgałęzień z jednej głównej rury miedzianej. Dzięki gwintowi zewnętrznemu w części środkowej można łatwo podłączyć zawór lub manometr. W budownictwie mieszkaniowym, tak samo jak w obiektach użyteczności publicznej czy niewielkich zakładach gastronomicznych, trójnik skręcany T przydaje się, gdy chcemy rozdzielić przepływ gazu do kilku niezależnych punktów.

Mosiądz, z którego wykonano trójnik, jest akceptowany w wielu krajach jako materiał stosowany w instalacjach gazowych – oczywiście przy założeniu, że pozostałe elementy również spełniają stosowne normy bezpieczeństwa. Kluczowe jest, by przekazać instalatorom konieczność właściwego dociągnięcia nakrętek i stosowania uszczelek zgodnych z danym medium, co eliminuje możliwość wycieków.

2. Pneumatyka przemysłowa

W obszarze pneumatyki, gdzie przesyła się sprężone powietrze lub inne gazy techniczne, trójnik z gwintem zewnętrznym na środku T pozwala na łatwe wpięcie dodatkowego osprzętu: czujników ciśnienia, zaworów bezpieczeństwa, odwadniaczy czy innych elementów sterujących. Rozgałęzienie w postaci trójnika T pomaga poprowadzić sprężone powietrze w różnych kierunkach, przy jednoczesnej możliwości „wyjścia” w pionie – czyli w miejscu, gdzie umieszczamy urządzenie gwintowane.

W halach produkcyjnych, gdzie liczy się szybkość i redukcja przestojów, brak konieczności lutowania miedzianych rur staje się sporym udogodnieniem. Instalator może w krótkim czasie zmontować układ, a w razie potrzeby – zmienić konfigurację. Również odporność mosiądzu na wibracje i umiarkowane obciążenia mechaniczne jest wystarczająca dla większości typowych zastosowań pneumatycznych.

3. Instalacje wodociągowe i hydrauliczne

Rury miedziane, cieszące się popularnością w instalacjach wodociągowych, często łączone są w sposób lutowany lub zaciskowy. Jednak użycie trójników skręcanych daje alternatywną ścieżkę, zwłaszcza w miejscach, gdzie lutowanie jest niewskazane (np. z powodu braku dostępu do palnika lub ograniczeń związanych z bezpieczeństwem przeciwpożarowym). Mosiężny trójnik typu T zapewnia szczelne i trwałe połączenie do rozdzielenia wody użytkowej. Często wykorzystywany bywa przy podłączeniach filtra, zbiornika czy czujnika przepływu.

Jednocześnie gwint na środku trójnika umożliwia wkręcenie armatury: zaworów, reduktorów ciśnienia, odcinaków. Taka konstrukcja szczególnie przydaje się przy montażu liczników wody w pozycji ułatwiającej odczyt, bez konieczności stosowania dodatkowych kolanek i złączek.

4. Układy chłodnicze i klimatyzacyjne

Rury miedziane to główny nośnik czynnika chłodniczego w klimatyzacji i systemach chłodzenia. Chociaż w takich układach częściej stosuje się połączenia lutowane w celu minimalizacji strat i zapewnienia hermetyczności, zdarzają się aplikacje, w których wygoda i szybkość instalacji trójników skręcanych przeważają. Zwłaszcza w układach o niższym ciśnieniu lub tam, gdzie kluczowa jest możliwość szybkiego serwisu.

W takich przypadkach trójnik T służy do rozdzielenia przewodów chłodniczych – np. z jednego głównego rurociągu na dwie oddzielne jednostki wewnętrzne. Gwint zewnętrzny na części środkowej może być miejscem wpięcia zaworu serwisowego czy odwadniacza czynnika chłodniczego. Należy jednak pamiętać o stosowaniu szczelnych pierścieni i precyzyjnym dociąganiu połączeń, by uniknąć ucieczki czynnika.

5. Instalacje do przesyłu olejów i smarów

Trójniki skręcane mogą obsłużyć również niewielkie układy dystrybucji olejów hydraulicznych czy smarów, jeśli tylko parametry ciśnienia i temperatura są zgodne z możliwościami materiału (mosiądzu) oraz użytych uszczelek. Ich prosty montaż sprawia, że w zakładach produkcyjnych czy warsztatach mechanicznych ceni się takie rozwiązania – każdy może szybko dodać odnogę do systemu smarowania. Wprawdzie przy wyższych ciśnieniach hydraulicznych (np. kilkadziesiąt barów) często stosuje się bardziej wyrafinowane połączenia, jednak dla średnich warunków pracy trójnik T również się nadaje.

6. Przemysł motoryzacyjny i warsztaty naprawcze

W warsztatach często mamy do czynienia z przewodami sprężonego powietrza, które zasila narzędzia pneumatyczne. Rozgałęzienie i dodanie zaworu odcinającego na gwincie T jest typowym zastosowaniem. Również w samochodowych układach klimatyzacji, chłodzenia czy smarowania można spotkać elementy miedziane i mosiężne. Trójnik typu T, pozwalający przejść z rury na gwint zewnętrzny, ułatwia serwis i modernizacje.

7. Projektowanie linii technologicznych i prototypy

Inżynierowie i projektanci często korzystają z trójników skręcanych typu T w pracach badawczo-rozwojowych. Gdy prototypowa linia wymaga szybkiej modyfikacji lub wpięcia dodatkowego czujnika, gwint na środku jest idealnym miejscem do zamocowania aparatury pomiarowej. Kiedy testy dobiegną końca, konstrukcję można równie sprawnie przebudować, a mosiądz to materiał stosunkowo tani w porównaniu z np. stalą nierdzewną.

8. Instalacje w rolnictwie i ogrodnictwie

W systemach irygacyjnych, a także w urządzeniach do rozprowadzania nawozów lub w systemach akwakultury, rury miedziane lub polietylenowe (PE) bywają stosowane. Złączki skręcane typu T okazują się przydatne przy dzieleniu linii na kilka gałęzi, z jednoczesnym miejscem pod gwint na zawór sterujący przepływem (np. do ręcznego regulowania, czy nawet do wkręcenia elektrozaworu). Mosiądz charakteryzuje się też odpornością na warunki atmosferyczne, choć w silnie korozyjnych środowiskach (woda słona, nawozy agresywne) należy pamiętać o dodatkowym zabezpieczeniu.

9. Zastosowania hobbystyczne i DIY

W domowych warsztatach, garażach czy przy majsterkowaniu – wszędzie tam, gdzie stosuje się niewielkie kompresory, instalacje sprężonego powietrza, układy wodne lub gazowe – trójniki skręcane T mogą być strzałem w dziesiątkę. Prosty montaż, brak lutowania i szybka możliwość przerobienia instalacji to najistotniejsze plusy. Dzięki gwintowi można też w łatwy sposób zamontować manometr, aby monitorować ciśnienie w układzie – np. w konstrukcji własnego oczka wodnego, systemie hydroponicznym czy prototypowej maszynie.

10. Aplikacje tymczasowe i ekspozycyjne

Dzięki kompaktowym wymiarom i estetyce polerowanego mosiądzu, trójniki te nierzadko stosuje się w instalacjach pokazowych, na wystawach czy w laboratoriach edukacyjnych. Można wizualnie pokazywać przepływ medium przez transparentne rury PE lub PA, a jednocześnie dyskretnie wkręcać czujniki bądź dodatki w gwint T. Ograniczona ilość połączeń przekłada się na mniejsze ryzyko wycieków i schludny wygląd całości.

11. Dodatkowe zalety stosowania trójników typu T

• Łatwość serwisowania: w razie uszkodzenia jednej z rur lub potrzeby wstawienia dodatkowego elementu, wystarczy poluzować nakrętki skręcane. Nie ma potrzeby używania lamp gazowych, spawarek czy lutownic.

• Elastyczne dopasowanie: szeroka gama średnic (4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18 mm) pozwala projektować instalacje od niewielkich po duże, przesyłające większe ilości medium.

• Wielość zastosowań w różnych branżach: gaz, woda, powietrze, chłodzenie, oleje – wszystko zależy od tego, czy parametry pracy są dopasowane do mosiądzu i gwintów stożkowych.

• Oszczędność miejsca: symetryczna budowa trójnika i zintegrowany gwint środkowy pomagają ograniczyć liczbę dodatkowych kolanek i kształtek, co bywa ważne w ograniczonej przestrzeni instalacyjnej.

1. Rozmiary średnic rur

Zakres średnic, do których dostosowane są trójniki, to od 4 mm do 18 mm (dla miedzi, PE, PA). Wymienione produkty konkretyzują:

• 4 mm, 6 mm, 8 mm, 10 mm, 12 mm, 14 mm, 16 mm, 18 mm

Kluczowe jest, aby rury miały faktyczną średnicę zewnętrzną zgodną z opisem. Dopuszcza się niewielkie tolerancje w granicach standardów przemysłowych. Większe odstępstwa doprowadziłyby do niewłaściwego zacisku lub trudności z nałożeniem pierścienia.

2. Gwint R (stożkowy)

Każdy trójnik w środkowej części T posiada gwint zewnętrzny stożkowy (BSPT), oznaczany symbolem R. W zależności od modelu możemy mieć:

• R1/8

• R1/4

• R3/8

• R1/2

Stożkowy gwint BSPT zapewnia szczelność na styku gwintu, co oznacza, że w celu pełnego uszczelnienia zwykle stosuje się taśmę PTFE lub pakuły z pastą. Niektórzy producenci dorzucają oring w miejscu czołowym, jednak w przypadku standardowych trójników mosiężnych najczęściej opiera się na odpowiednim dokręceniu i materiale uszczelniającym.

3. Materiał korpusu

Trójniki typu T /10220-A/ wykonano z wysokogatunkowego mosiądzu. Mosiądz charakteryzuje się:

• Odpornością na korozję w kontakcie z wodą i większością mediów neutralnych,

• Dobrą wytrzymałością mechaniczną – jest bardziej odporny na naprężenia niż niektóre stopy aluminium,

• Łatwością obróbki – to umożliwia precyzyjne wytworzenie gwintów i gniazd pod rury,

• Względnie niską masą w porównaniu ze stalą (choć jest cięższy od tworzyw sztucznych).

W przypadku wody pitnej i innych zastosowań spożywczych należy upewnić się, czy mosiądz nie zawiera nadmiernej ilości ołowiu. Renomowane marki, jak CPP PREMA, stosują najczęściej mosiądz niskoołowiowy (lub zgodny z normami branżowymi).

4. Budowa złącza skręcanego

Na każdym z dwóch „ramion” trójnika T znajdują się nakrętki i pierścienie zaciskowe (tzw. oliva lub pierścień zaciskowy). Podczas dokręcania nakrętki następuje zaciśnięcie pierścienia na rurze, co tworzy trwałe uszczelnienie metal-metal. To sprawia, że połączenie jest bardzo odporne na wibracje i wahania temperatury, o ile instalator zachowa prawidłowe momenty dokręcania i czystość powierzchni.

Zacisk powinien być na tyle silny, by rura nie wysunęła się nawet przy umiarkowanym przeciążeniu, ale nie zbyt silny, aby nie odkształcić bądź nie zgnieść rury.

5. Ciśnienie pracy

Dokładne wartości maksymalnego ciśnienia roboczego zależą od wielu czynników:

• średnica rury (mniejsza rura zwykle wytrzymuje większe ciśnienie),

• rodzaj medium (gaz, ciecz),

• temperatura pracy,

• rodzaj pierścienia zaciskowego (materiał i grubość).

Zazwyczaj przyjmuje się, że trójniki skręcane z mosiądzu w standardowych warunkach przemysłowych z powodzeniem radzą sobie z ciśnieniem rzędu 10–25 bar (lub więcej przy mniejszych średnicach). W każdej sytuacji zaleca się zapoznanie z oficjalną tabelą od producenta, gdzie wskazane jest maksymalne dopuszczalne ciśnienie dla danej kombinacji rury i złączki.

6. Zakres temperatur

Mosiężne trójniki do rur miedzianych nadają się do temperatur panujących w większości instalacji wody użytkowej, gazowych czy pneumatycznych, tj. od temperatur ujemnych (przy założeniu, że medium nie zamarza) do około +120°C, a w niektórych przypadkach nawet wyżej. Należy jednak pamiętać, że wraz ze wzrostem temperatury spada wytrzymałość mechaniczna, a różne uszczelki (np. gumowe) mają własne ograniczenia termiczne. W instalacjach wysokotemperaturowych (np. para wodna pod ciśnieniem) lepiej sprawdzić dedykowane rozwiązania.

7. Dodatkowe właściwości

• Szczelność: Połączenie metal-metal (pierścień zaciskowy – rura) przy prawidłowym montażu cechuje się wysoką szczelnością bez konieczności dodatkowych środków uszczelniających (na części zaciskowej). Gwint zewnętrzny R w środku T wymaga jednak odpowiedniego uszczelnienia stożkowego.

• Powierzchnia antykorozyjna: Mosiądz jest naturalnie odporny na rdzę, choć z czasem może pokryć się patyną w postaci niewielkiego ciemnienia. Nie wpływa to jednak na parametry wytrzymałościowe.

• Wymiary całkowite: Rozmiar korpusu trójnika, długość gwintu, szerokość nakrętek – to wszystko zależy od konkretnego wariantu. Zazwyczaj producent CPP PREMA udostępnia karty katalogowe z wymiarami w milimetrach (D, L, H, itd.).

• Waga: Każdy z trójników waży od kilkunastu do kilkudziesięciu (czy nawet ponad stu) gramów, w zależności od średnicy i wielkości gwintu. Dla instalacji stacjonarnych ciężar nie stanowi problemu.

8. Standardy i normy

Choć kategoria określana jest jako „złączki mosiężne uniwersalne do rur miedzianych CU, PE, PA”, warto zwrócić uwagę, czy wybrane trójniki posiadają atesty lub spełniają normy danej branży. W instalacjach gazowych czy wody pitnej normy bywają ściśle regulowane przez przepisy. CPP PREMA, jako uznany producent, dostarcza dokumentację i deklaracje zgodności, umożliwiające stosowanie w warunkach objętych wymogami budowlanymi czy przemysłowymi.

9. Właściwości antywibracyjne

W przypadku niskociśnieniowych instalacji, trójniki skręcane zwykle dobrze znoszą wibracje. Jednak przy bardziej wymagających warunkach (maszyny o dużych drganiach, wysokie ciśnienia) należy rozważyć dodatkowe zabezpieczenia (np. obejmy tłumiące wibracje, elastyczne odcinki kompensacyjne). Warto pamiętać, że rura miedziana bywa podatna na drgania, co może z czasem osłabić połączenie, jeśli nie jest odpowiednio zabezpieczone.

10. Kompatybilność z różnymi rurami

Choć w nazwie wyraźnie wskazano „rury miedziane CU”, te same złączki mogą współpracować z rurami z tworzyw sztucznych typu PE czy PA, o ile mają odpowiedni wymiar zewnętrzny i spełniają kryteria elastyczności. Należy jednak zwrócić uwagę, by producent rur dopuszczał połączenia zaciskowe metal-metal lub metal-tworzywo, a także stosować pierścienie dedykowane do tworzyw (czasem trzeba inny kształt czy materiał nakrętki/pierścienia).

11. Zalecenia dotyczące dokręcania

Każda złączka wyposażona w nakrętki zaciskowe i gwint R ma pewne zalecane momenty dokręcania:

• Nakrętki zaciskowe: z reguły wystarczy dokręcić ręcznie do wyczucia oporu, a następnie dokręcić kluczem np. 1–1,5 obrotu, zależnie od średnicy i zaleceń. Zbyt małe dokręcenie to ryzyko wycieków, zbyt duże – deformacja rury.

• Gwint stożkowy R: stosuje się metodę nakładania taśmy teflonowej (2–5 zwojów), a następnie dokręcenie kluczem do momentu, gdy uzyskujemy szczelność. Gdy czuć duży opór, warto sprawdzić, czy gwint nie „szczytuje” (nadmierne wkręcenie).

12. Kryteria wyboru trójnika

Dobór konkretnego wariantu opiera się na:

1. Średnicy rury (np. 8 mm, 10 mm).

2. Rozmiarze gwintu (R1/8, R1/4, R3/8, R1/2).

3. Parametrach pracy instalacji (ciśnienie, temperatura).

4. Rodzaju medium (gaz ziemny, sprężone powietrze, woda pitna, oleje, itp.).

Często projektanci sugerują się także komfortem obsługi i poziomem serwisu posprzedażowego – tutaj CPP PREMA ma opinię rzetelnego dostawcy, co dodatkowo wzmacnia popularność rozwiązań serii 10000.

13. Bezpieczeństwo i trwałość

Prawidłowo zamontowany trójnik mosiężny typu T do rur miedzianych cechuje się wysoką trwałością – może służyć w instalacji nawet kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Ewentualne słabe punkty to uszkodzenie gwintu przy niepoprawnym dokręcaniu oraz niewłaściwa obróbka krawędzi rury (np. zadzior, który mógłby zarysować pierścień zaciskowy). Jednak przy zachowaniu zaleceń montażowych ryzyko awarii jest minimalne. W dłuższej perspektywie warto regularnie sprawdzać szczelność instalacji, zwłaszcza w punktach newralgicznych (zakręty, trójniki).

14. Jak rozpoznać oryginalne produkty CPP PREMA?

Renomowani producenci często nanoszą na trójnik (lub na nakrętkę) wyraźne oznaczenia, takie jak symbol serii (np. /10220-A/), rozmiar gwintu czy logo firmowe. Dodatkowo opakowanie zawiera opis rozmiaru i kod kreskowy. Przy zakupie większych partii ważne jest zachowanie spójności i potwierdzenie pochodzenia, aby uniknąć podróbek o obniżonej jakości.

15. Połączenia mieszane (rury o różnych wymiarach)

Omawiane trójniki T są symetryczne – rury o tej samej średnicy z obu stron. Jeżeli konieczne jest zastosowanie rury o innym wymiarze, producenci złączek udostępniają także trójniki redukcyjne lub dedykowane tuleje. W standardowej serii 10000 dominuje jednak podejście „ten sam wymiar na dwóch ramionach”.

1. Charakterystyka mosiądzu

Mosiądz to stop miedzi z cynkiem, często z niewielkimi dodatkami innych metali (np. ołowiu, cyny, niklu), które poprawiają określone właściwości. Klasyczny mosiądz charakteryzuje się:

• Dużą odpornością na korozję w kontakcie z wodą i większością mediów neutralnych,

• Łatwością formowania i obróbki skrawaniem – co przekłada się na dokładność gwintów i gniazd zaciskowych,

• Estetyką (błyszcząca, złocista powierzchnia), choć z czasem może ciemnieć, tworząc patynę,

• Względnie dobrą wytrzymałością na temperaturę (choć słabszą niż stal), wystarczającą dla większości niskociśnieniowych i średniociśnieniowych aplikacji,

• Dobrą przewodnością cieplną – w niektórych zastosowaniach to zaleta (np. szybkie wyrównywanie temperatur w instalacjach grzewczych).

CPP PREMA stosuje mosiądz o odpowiednio niskiej zawartości ołowiu, co umożliwia kontakt z wodą pitną lub innymi mediami spożywczymi (z uwzględnieniem lokalnych norm).

2. Obróbka mosiądzu

Produkcja trójników obejmuje procesy takie jak:

• Kucie lub odlewanie korpusu wstępnego,

• Obróbka skrawaniem (toczenie, frezowanie, gwintowanie),

• Wykańczanie powierzchni – np. polerowanie, czasem chromowanie lub niklowanie (choć w standardzie z serii /10220-A/ bywa to mosiądz w naturalnej formie).

Dzięki dobrej skrawalności mosiądzu, producent może wykonać precyzyjne gwinty (R stożkowy) oraz profil zaciskowy, który idealnie współpracuje z rurą miedzianą i pierścieniem zaciskowym. Odpowiednia powtarzalność procesu zapewnia szczelność i wysoki standard wykonania.

3. Pierścienie zaciskowe i nakrętki

Trójnik skręcany typu T nie składa się wyłącznie z jednego kawałka mosiądzu. Poza głównym korpusem mamy też elementy mocujące:

• Nakrętki zaciskowe: zwykle również z mosiądzu, czasem wzmocnionego, z odpowiednim gwintem wewnętrznym, pasującym na zewnętrzną część korpusu. Nakrętki umożliwiają docisk pierścienia.

• Pierścienie zaciskowe (olivy): w zależności od wymagań, mogą być z miedzi lub mosiądzu, które poprzez deformację (gdy nakrętka jest dokręcana) zaciskają się wokół rury. Tworzy to połączenie metal-metal bez dodatkowych uszczelek gumowych.

Ważne, by te elementy były kompatybilne z miedzianą rurą – twardość i kształt muszą umożliwiać ściśnięcie, ale bez uszkadzania rury.

4. Gwint stożkowy R

W środkowej części trójnika znajduje się gwint R (BSPT), również wykonany w mosiądzu. Stożkowy kształt oznacza, że średnica gwintu zwęża się wraz z wkręcaniem. Do pełnej szczelności wymaga zastosowania materiałów uszczelniających – zwykle taśmy PTFE. Mosiądz jest tu dobrym wyborem, bo łatwo się „dociera” z taśmą, a sam gwint stożkowy zapewnia wysoką pewność doszczelnienia. Dobrze zrobiony gwint w mosiądzu jest mniej podatny na zerwanie niż np. w aluminium.

5. Odporność na korozję i warunki pracy

Mosiądz w sposób naturalny chroni się przed korozją. W przeciwieństwie do stali węglowej nie rdzewieje w kontakcie z wodą czy wilgocią – może jednak tworzyć cienką warstwę patyny. Nie wpływa to negatywnie na funkcje łącznika, a często bywa wręcz traktowane jako warstwa ochronna. Jednak w szczególnie agresywnych środowiskach (solanka, niektóre kwasy) korozja mosiądzu może przyspieszyć. Dlatego zawsze warto zweryfikować z tabelą odporności chemicznej, czy dany czynnik nie reaguje z mosiądzem.

Jeśli chodzi o temperaturę, zazwyczaj mosiądz zachowuje swoje parametry do ok. 200–300°C, choć przy pracy ciągłej w tak wysokich temperaturach mogą się pojawiać zmiany struktury. W przypadku standardowych instalacji (woda gorąca, oleje, para do ok. 120°C) ryzyko jest jednak znikome.

6. Wytrzymałość na ciśnienie

Trójnik mosiężny, przy założeniu prawidłowego montażu, potrafi wytrzymać ciśnienia rzędu 10–25 bar, a nierzadko nawet większe (szczególnie przy małych średnicach rury). W instalacjach gazowych, wodnych i pneumatycznych z ciśnieniem do ok. 16 bar – takie rozwiązanie uchodzi za w pełni bezpieczne. Dla wyższych wartości ciśnienia lub dużych średnic bywa wskazane przeprowadzenie indywidualnej oceny wytrzymałości, bo w grę wchodzi grubość ścianki trójnika i siła zacisku na rurze.

7. Uszczelnienie w zacisku

Mechanizm zacisku (nakrętka + pierścień) bazuje na zasadzie deformacji kontrolowanej. Pierścień zaciskowy – wykonany z miedzi lub mosiądzu – jest w środku korpusu. Kiedy dokręcamy nakrętkę, pierścień ściska się wokół rury, dociskając jednocześnie do wewnętrznej powierzchni korpusu trójnika. Tworzy to szczelną „obrączkę” i zapobiega wyciekowi medium. Kluczowe, by rura miała gładką zewnętrzną powierzchnię i by uniknąć zarysowań podczas przycinania.

8. Połysk i estetyka

Trójniki mosiężne często mają lekki połysk lub matowe wykończenie w kolorze złocistym. W niektórych przypadkach producent stosuje powłoki niklowe lub chromowe, by podnieść walory estetyczne i zwiększyć odporność na ciemnienie. Standardowa wersja /10220-A/ przeważnie występuje jako surowy mosiądz, ewentualnie lekko polerowany. W instalacjach, gdzie eksponowana jest armatura (np. w gablotach lub pomieszczeniach użytkowych), zachowuje to atrakcyjny wygląd. W warunkach przemysłowych wygląd jest z kolei mniej istotny, liczy się przede wszystkim funkcjonalność.

9. Kompatybilność z różnymi mediami

Poza wodą i powietrzem, mosiądz radzi sobie również z olejami, benzyną, roztworami na bazie glikolu czy czynnikiem chłodniczym. Jednak przy bardzo żrących substancjach (mocne kwasy, zasady) istnieje ryzyko punktowej korozji lub odbarwienia. W przypadku gazu ziemnego (metan), propanu-butanu oraz innych gazów palnych, mosiądz jest powszechnie stosowany, o ile nie mamy do czynienia z bardzo wysokim ciśnieniem. To czyni go uniwersalnym materiałem na łączniki w wielu branżach.

10. Aspekty ekologiczne i bezpieczeństwo

Mosiądz jest materiałem, który można poddać recyklingowi. Po zakończeniu eksploatacji (np. demontażu instalacji) trójnik można przekazać do złomowania, a surowiec zostanie odzyskany. Stanowi to atut w dzisiejszych czasach, gdy rośnie znaczenie gospodarki obiegu zamkniętego.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa, ważne jest właściwe doboru nakrętek i pierścieni – w zestawach oryginalnych od CPP PREMA. Montaż zgodny z instrukcją ogranicza ryzyko rozszczelnień czy popuszczenia zacisku. W aplikacjach krytycznych (np. gazowe) instalatorzy powinni przeprowadzić test szczelności, co jest standardem w branży.

11. Dbałość o jakość w CPP PREMA

Oryginalne produkty /10220-A/ przechodzą kontrole jakości, w tym sprawdzanie wymiarów, gwintów i gładkości powierzchni. Dzięki temu trójnik zaprojektowany jest do długoletniej eksploatacji. Marka dba o to, by zawartość ołowiu w stopie mosiądzu mieściła się w granicach dopuszczalnych w większości krajów (poniżej 2,5–3%, zależnie od norm). To ważne, jeśli instalacja ma kontakt z wodą pitną.

12. Przewagi mosiądzu nad innymi materiałami

• Niższa cena niż stal nierdzewna: mosiądz jest relatywnie tańszy, przy zachowaniu przyzwoitych walorów wytrzymałościowych.

• Lepsza odporność korozyjna niż stal węglowa: nie ma ryzyka pojawienia się klasycznej rdzy.

• Łatwy montaż: w porównaniu z instalacjami miedzianymi lutowanymi, trójnik skręcany można zainstalować bez gorąca i specjalistycznych narzędzi.

• Uniwersalność: stosowany w wielu gałęziach przemysłu i budownictwa.

Oczywiście, jeśli projekt wymaga ekstremalnych temperatur, bardzo agresywnych substancji chemicznych czy bardzo wysokiego ciśnienia, wtedy sięga się po łączniki z innych materiałów (stal nierdzewna, stopy specjalistyczne). W większości typowych zastosowań seria 10000 z mosiądzu jest jednak w pełni wystarczająca.

13. Montaż rur PE, PA

Wspomnieliśmy, że złącza serii 10000 można stosować też z tworzywami (PE, PA). Należy jednak sprawdzić kompatybilność pierścienia zaciskowego. Rura z tworzywa musi być odpowiednio sztywna i mieć średnicę zewnętrzną równą nominalnej. Trzeba unikać deformacji rury podczas zaciskania – w razie wątpliwości używa się specjalnych tulei wzmacniających wewnątrz rury PE, co zapobiega jej nadmiernemu zgnieceniu.

14. Wpływ temperatury na właściwości mosiądzu

Wraz ze wzrostem temperatury, wytrzymałość mosiądzu spada. Dla przeciętnych instalacji (ok. 0–80°C) nie stanowi to problemu. Dopiero przy wartościach powyżej 100–120°C warto rozważyć rozwiązania o wyższej odporności, np. stopy brązu lub stali. Mimo to, wiele instalacji CO (centralnego ogrzewania) oraz ciepłej wody użytkowej funkcjonuje na częściach mosiężnych bez kłopotów przez lata.

15. Podsumowanie materiałów konstrukcyjnych

Mosiądz to uniwersalny i sprawdzony materiał do produkcji złączek instalacyjnych, w tym omawianych trójników T do rur miedzianych. Łączy w sobie następujące zalety:

• Odporność na korozję,

• Łatwą obróbkę umożliwiającą precyzyjne gwinty,

• Dobre właściwości uszczelniające przy stożkowym gwincie R,

• Trwałość połączenia zaciskowego z rurą,

• Przystępną cenę i estetyczny wygląd.

1. Przygotowanie stanowiska

• Upewnij się, że instalacja jest pozbawiona ciśnienia i nie ma w niej medium (np. gaz, woda).

• Zbierz niezbędne narzędzia: klucz płaski lub oczkowy odpowiedniej wielkości do nakrętek, klucz dynamometryczny (opcjonalnie), nożyce lub piłkę do cięcia rur, ołówek do zaznaczeń.

• Sprawdź stan trójnika – czy jest kompletny: korpus T, dwie nakrętki, dwa pierścienie zaciskowe (jeśli dostarczone w komplecie). Przyjrzyj się gwintowi zewnętrznemu (R) w środkowej części – powinien być wolny od uszkodzeń.

2. Dobór średnicy i weryfikacja

• Określ, jaką średnicę mają rury (4 mm, 6 mm, 8 mm, 10 mm itd.). Rury miedziane powinny mieć faktycznie deklarowaną średnicę zewnętrzną.

• Wybierz trójnik z serii /10220-A/ o identycznej średnicy na obu ramionach. Jeśli chcesz użyć rur PE lub PA, sprawdź, czy jesteś w stanie zapewnić stabilny zacisk (np. przez zastosowanie wkładek wewnętrznych).

3. Przycinanie i przygotowanie rur

• Wykonaj pomiar długości potrzebnej do wpięcia trójnika T w istniejącą instalację lub w nowo projektowaną trasę.

• Odetnij rury równo, prostopadle do ich osi, najlepiej używając specjalnych obcinaków do miedzi (lub tworzyw). Skośne cięcie pogarsza szczelność i utrudnia dociągnięcie pierścienia.

• Usuń gratu i opiłki. W przypadku miedzi można użyć narzędzi do gratowania, aby wewnętrzna i zewnętrzna krawędź były gładkie. W rurach z tworzyw sztucznych wystarczy nożyk do wygładzenia krawędzi.

4. Zakładanie pierścieni i nakrętek

• Na każdym ramieniu trójnika (gdzie planujesz włożyć rurę) znajdują się gniazda do pierścieni. Umieść najpierw nakrętkę na rurze (z gwintem skierowanym do przodu).

• Następnie nałóż pierścień zaciskowy (olivę), tak aby zwężał się w stronę korpusu trójnika. Upewnij się, że jesteś w stanie delikatnie nasunąć rurę na wlot w korpusie.

• Czasem pomocne jest lekkie nawilżenie zewnętrznej powierzchni rury np. olejem mineralnym, aby ułatwić dociśnięcie (zależnie od zaleceń producenta).

5. Wsunięcie rury do trójnika

• Włóż końcówkę rury w korpus trójnika aż do oporu. Zwykle w środku znajduje się niewielki kołnierz, który ogranicza głębokość wsunięcia.

• Przesuń pierścień zaciskowy w kierunku trójnika i nakręć nakrętkę ręcznie, aż lekko się zatrzyma. Postępuj identycznie z drugą rurą na drugim ramieniu T.

6. Dokręcanie nakrętek zaciskowych

• Dokręcaj nakrętki za pomocą klucza płaskiego lub oczkowego. Standardowa procedura to: dokręcenie do wyczucia oporu (gdy zaczyna się ściskać pierścień), następnie 1/2 do 1,5 obrotu (zależnie od średnicy i wskazań w dokumentacji).

• Nie przekręcaj nadmiernie, bo ryzykujesz zgniecenie rury lub uszkodzenie gwintu. Zbyt małe dokręcenie grozi nieszczelnością.

• W razie wątpliwości skonsultuj się z tabelą momentów dokręcania od producenta (często podawane np. 15–20 Nm dla mniejszych średnic).

7. Uszczelnianie gwintu środkowego (R)

• Gwint zewnętrzny R jest stożkowy, więc do uzyskania szczelności użyj taśmy PTFE albo pakuł z pastą. Taśmę nawiń zgodnie z kierunkiem gwintu (od 2 do 5 zwojów, w zależności od średnicy).

• Wkręć trójnik w odpowiednie gniazdo (np. w zawór, filtr, manometr czy korpus urządzenia), dokręcając kluczem z wyczuciem. Gdy poczujesz duży opór, sprawdź, czy nie przekręcasz gwintu.

• Upewnij się, że finalne ustawienie trójnika jest takie, jak potrzebujesz, i że taśma PTFE nie blokuje drożności otworu.

8. Sprawdzenie montażu i test szczelności

• Po zmontowaniu obu ramion (rur) i wkręceniu środkowego gwintu R w urządzenie lub instalację, wykonaj test ciśnieniowy. Najlepiej zacznij od niższego ciśnienia (np. 1–2 bar), nasłuchując ewentualnych syków powietrza lub obserwując wycieki wody.

• Jeśli nic nie przecieka, zwiększ ciśnienie do docelowego (np. 6–10 bar w instalacji pneumatycznej). Alternatywnie użyj pianki do wykrywania wycieków (popularne w instalacjach gazu). Przy wodzie sprawdź, czy nie pojawiają się krople na łączeniach.

• W aplikacjach gazowych zawsze wzywaj uprawnionego fachowca do końcowych odbiorów i testów bezpieczeństwa.

9. Ewentualne korekty

• Jeśli stwierdzisz drobny wyciek na ramionach, zwykle wystarczy dokręcić nakrętki zaciskowe o 1/4 obrotu. Jeżeli to nie pomaga, może okazać się konieczne odkręcenie, sprawdzenie pierścienia i rury (czy nie ma zgniecenia bądź wgnieceń).

• Jeśli wyciek pojawia się na gwincie R, zwykle oznacza to niewystarczającą warstwę taśmy PTFE. Trzeba wykręcić element, oczyścić gwint, nawinąć nową taśmę staranniej i ponownie dokręcić.

10. Montaż w trudnych warunkach

• W pomieszczeniach o ograniczonej wentylacji lub zagrożeniu pożarowym brak konieczności lutowania jest istotną zaletą. Pamiętaj jednak o dobrej praktyce instalacyjnej: czystość, stabilne mocowanie rur, odpowiednie obejmy chroniące przed drganiami.

• W środowiskach niskiej temperatury rury mogą być sztywniejsze. Upewnij się, że nadal można dobrze dociągnąć nakrętki bez pęknięcia materiału.

• Jeśli montujesz w warunkach dużej wilgotności, przed dociśnięciem złącza przetrzyj rury i elementy trójnika, by uniknąć wody w strefie zacisku.

11. Demontaż i ponowny montaż

• Jedną z zalet złączek skręcanych jest łatwość demontażu. Wystarczy odkręcić nakrętki i wyciągnąć rury. Pamiętaj jednak, że pierścień zaciskowy może ulec odkształceniu i niekiedy nie nadaje się do ponownego użycia.

• Jeżeli demontujesz, by zmodernizować instalację, możesz wymienić same pierścienie zaciskowe na nowe, co daje gwarancję szczelnego połączenia przy kolejnym montażu.

12. Bezpieczeństwo podczas montażu

• Korzystaj z rękawic roboczych, zwłaszcza przy cięciu rur i używaniu narzędzi.

• W instalacjach gazowych zawsze obowiązują dodatkowe środki ostrożności i zasady BHP (wywietrzanie pomieszczenia, zakaz otwartego ognia).

• Upewnij się, że rury nie są narażone na zginanie w pobliżu trójnika – warto stosować obejmy mocujące w odpowiednich odstępach.

13. Częste błędy

• Zbyt słabe dokręcenie nakrętek: objawia się przeciekami w trakcie testu ciśnieniowego.

• Przesadne dokręcenie: grozi deformacją rury lub zerwaniem gwintu.

• Brak czyszczenia końcówki rury: zadzior lub opiłek może spowodować nieszczelność i uszkodzenie pierścienia.

• Zbyt mała ilość taśmy PTFE na gwincie R: prowadzi do mikro uszczelnień i pojawienia się wycieków.

• Użycie niewłaściwego pierścienia do tworzyw sztucznych: jeśli instalujemy rury PE/PA, trzeba się upewnić, że pierścień zaciskowy jest kompatybilny z danym materiałem (czasem zaleca się specjalne tuleje wzmacniające).

• Niewłaściwa średnica rury: choć brzmi to oczywiste, zdarzają się próby włożenia rury np. 8,2 mm do złączki 8 mm, co skutkuje problemami z zaciskiem.

14. Wskazówki eksploatacyjne

• Po montażu i testach szczelności zaleca się stabilne zamocowanie rur w uchwytach, by unikać wibracji i mechanicznego nacisku na trójnik.

• Okresowo (np. raz w roku) warto sprawdzać instalację, zwłaszcza w obszarze gwintu R oraz zacisków. Może to być pomocne w wykrywaniu ewentualnych mikro wycieków lub spadków ciśnienia.

1. Czy trójnik skręcany typu T jest odpowiedni tylko do rur miedzianych?

Mimo że nazwa sugeruje dedykację dla miedzianych rur, można go również zastosować z rurami PE czy PA, pod warunkiem, że mają one identyczną średnicę zewnętrzną i są wystarczająco sztywne do zacisku. Należy jednak pamiętać o ewentualnej konieczności użycia tulei wzmacniających i kompatybilnych pierścieni.

2. Czy nadaje się do wody pitnej?

Tak, mosiądz niskoołowiowy (lub ołowiowy w normach dopuszczalnych) używany przez CPP PREMA jest akceptowany w większości krajów do kontaktu z wodą pitną. Zawsze jednak sprawdź lokalne przepisy i atesty. Ważne jest także stosowanie złączek oryginalnych, by mieć pewność, że są wykonane z właściwego stopu.

3. Jaki jest maksymalny zakres temperatur pracy?

Standardowo trójniki skręcane mosiężne mogą pracować w zakresie od ok. -20°C do +120°C (dla większości aplikacji), chociaż część instalacji wodno-grzewczych sięga +90°C. Jeśli przekraczasz te wartości, sprawdź informacje od producenta. Powyżej 120–150°C może nastąpić osłabienie mechaniczne i starzenie pierścieni.

4. Jakie ciśnienie wytrzymują te trójniki?

W zależności od średnicy rury, jakości montażu i rodzaju medium, wartości maksymalnego ciśnienia sięgają 10–25 bar (a czasem więcej przy mniejszych rozmiarach). Należy uwzględnić zalecenia producenta i przeprowadzić test ciśnieniowy po instalacji.

5. Czy można montować ten trójnik w instalacjach gazowych?

Tak, pod warunkiem, że trójnik i rury spełniają normy dla danego rodzaju gazu (np. gaz ziemny, propan-butan). Mosiądz jest powszechnie używany w instalacjach gazowych o niskim i średnim ciśnieniu. Trzeba jednak przestrzegać wszelkich przepisów dotyczących bezpieczeństwa, wykonywać testy szczelności i najlepiej powierzyć montaż osobie z uprawnieniami.

6. Czy gwint R (stożkowy) zawsze wymaga dodatkowego uszczelnienia taśmą teflonową?

Tak, gwint stożkowy BSPT (oznaczany jako R) jest zaprojektowany do uszczelniania na gwincie. Taśma PTFE, pakuły czy pasta uszczelniająca są niezbędne, by osiągnąć pełną szczelność. Gwint stożkowy nie zawsze posiada uszczelkę czołową (np. oring), dlatego tradycyjna metoda uszczelniania gwintów pozostaje najlepszym rozwiązaniem.

7. Czy można zainstalować trójnik odwrotnie – tzn. wkręcając rurę w środek, a gwint zewnętrzny na jednym z ramion?

Teoretycznie, fizycznie można próbować, jednak nie jest to konstrukcyjnie przewidziane. Gwint zewnętrzny (R) znajduje się na środku, natomiast ramiona boczne zaprojektowane są na połączenia skręcane z rurą. Próba inwersji uniemożliwiłaby zastosowanie standardowych nakrętek i pierścieni zaciskowych. Zgodnie z przeznaczeniem, rury wchodzą w boki trójnika, a gwint – do wkręcenia w element zewnętrzny.

8. Jak rozpoznać, czy trójnik jest dokręcony wystarczająco, a nie za mocno?

Najprościej – poprzez test szczelności. Jeśli przy odpowiednim ciśnieniu nie ma wycieków, dokręcenie jest wystarczające. Zbyt mocne dokręcenie można rozpoznać po znacznych deformacjach na pierścieniach lub rysach na rurze, a nawet pęknięciach w korpusie. Bezpieczną metodą bywa klucz dynamometryczny z tabelą zalecanych momentów.

9. Czy trzeba stosować dodatkową uszczelkę gumową między rura a trójnik?

Nie. Połączenie bazuje na metal-metal (pierścień zaciskowy – rura – korpus). Uszczelki gumowe nie są tu konieczne i w większości przypadków wręcz niewskazane. Wyjątkiem mogą być specjalne adaptacje z pierścieniami o innym profilu, ale standardowe rozwiązania serii /10220-A/ opierają się na stożkowym zacisku.

10. Jak często trzeba dokręcać nakrętki po pewnym czasie eksploatacji?

Jeśli montaż wykonano poprawnie, często nie wymaga się ponownego dokręcania przez wiele lat. Niekiedy w instalacjach narażonych na duże wibracje lub zmiany temperatur można sprawdzić szczelność raz na rok. Dokręcanie „na siłę” bez objawów przecieku nie jest wskazane – może doprowadzić do uszkodzenia.

11. Czy trójnik T nadaje się do połączeń z gwintem wewnętrznym?

Nie, wariant opisany w zapytaniu posiada gwint zewnętrzny (R) w środkowej części. Jeśli szukasz z gwintem wewnętrznym, poszukaj innych modeli z oferty CPP PREMA (np. łączniki żeńskie, kolanka lub trójniki o innym symbolu).

12. Czy wolno lutować rurę miedzianą do trójnika, zamiast używać nakrętek zaciskowych?

Nie jest to zalecane. Korpus mosiężny jest zaprojektowany do połączeń skręcanych; lutowanie mogłoby osłabić materiał w obszarze gwintu i doprowadzić do odkształceń. Jeśli chcesz łączyć lutem, wybierz typ złączek dedykowanych do lutowania (najczęściej z brązu czy miedzi).

13. Czy można zmienić położenie środkowego gwintu R względem osi bocznych?

Nie. Korpus jest sztywny i symetryczny. Położenie „środka” jest fabrycznie ustalone. Możesz jedynie zdecydować, w jakim kierunku obrócisz cały trójnik w chwili wkręcania gwintu w instalację. Gwint R, będąc stożkowy, pozwala na częściową regulację, ale w ograniczonym zakresie – chodzi o to, by wkręcić tak, aby uzyskać szczelność i właściwe ułożenie odgałęzień.

14. Czy trójnik można użyć na zewnątrz budynku?

Tak, mosiądz jest odporny na warunki atmosferyczne. Należy jednak pamiętać, że z czasem nastąpi patynowanie powierzchni (ciemnienie). Jeżeli jest to niepożądane estetycznie, można zastosować osłony czy skrzynki instalacyjne. W strefach niskiej temperatury należy też chronić instalację przed zamarznięciem medium (jeśli to woda).

15. Czy uszkodzoną rurę miedzianą można naprawić, wstawiając krótki odcinek i trójnik?

Można, o ile jest wystarczająco dużo miejsca, by wstawić łącznik i zamocować nakrętki. Wówczas trójnik T może pełnić funkcję naprawczą, z jedną zaślepką (zawór) na środkowym gwincie lub dodatkowym wpięciem. Upewnij się tylko, że wstawiany odcinek rury ma taką samą średnicę.

16. Jak długo może wytrzymać takie połączenie w instalacji?

Prawidłowo zamontowane trójniki skręcane działają bez problemów przez wiele lat, nawet dekad. Mosiądz nie ulega łatwej degradacji, a metalowy zacisk pierścieniowy utrzymuje szczelność, o ile nie występują drgania przekraczające normalny zakres czy ekstremalne warunki. Konieczne jest też unikanie uszkodzeń mechanicznych (np. uderzeń) i montaż w zalecanej temperaturze pracy.

17. Czy mogę zamontować w pionie z rurami biegnącymi w dół?

Oczywiście. Nie ma znaczenia, czy trójnik jest w pozycji pionowej, poziomej czy pod kątem – dopóki rury są poprawnie wsunięte i nakrętki dociągnięte, a gwint R jest uszczelniony, instalacja będzie szczelna.

18. Czy można wymienić same pierścienie zaciskowe, jeśli doszło do uszkodzenia?

Tak. Pod warunkiem, że producent oferuje pierścienie zapasowe o identycznym rozmiarze. Pierścienie są elementem eksploatacyjnym. Gdyby np. rura była wyjmowana wiele razy, warto włożyć nowy pierścień, by mieć pewność, że połączenie wciąż jest stuprocentowo szczelne.

19. Jaki klucz do dokręcania jest najlepszy?

Zazwyczaj klucz płaski lub oczkowy o rozmiarze pasującym do sześciokąta nakrętki. Przy bardziej profesjonalnych instalacjach można używać kluczy dynamometrycznych. Klucze nastawne bywają mniej precyzyjne i mogą ślizgać się, powodując zarysowania lub zaokrąglenie rogów nakrętki.

20. Czy trójnik można użyć jako redukcję do dwóch różnych średnic rury?

Nie w standardzie. Omawiane trójniki T są symetryczne (te same średnice na obie rury). Jeśli potrzebujesz redukcji, szukaj modeli redukcyjnych (gdzie np. jedno ramię jest na 8 mm, a drugie na 10 mm). Alternatywnie, możesz zastosować dodatkowe adaptery.