Zawory kulowe standardowe z zabezpieczeniem, blokadą, odpowietrzeniem G 1/4 - G 2"

Zawory kulowe standardowe z zabezpieczeniem, blokadą i odpowietrzeniem to wyspecjalizowane elementy armatury przemysłowej, których konstrukcja umożliwia pewne i szybkie odcinanie przepływu medium w instalacjach pneumatycznych i hydraulicznych. W tej kategorii znajdują się rozwiązania przystosowane do pracy w zakresie średnic od G1/4” do G2”, które spełniają wymagania użytkowników w zakresie bezpieczeństwa, niezawodności oraz odporności na czynniki zewnętrzne.

Główne cechy charakterystyczne produktów z tej kategorii:

• Zabezpieczenie przed przypadkowym otwarciem – zawory wyposażono w blokadę mechaniczną, która uniemożliwia samoczynne przestawienie pozycji kuli. Blokada stanowi integralny element konstrukcji, zapewniając zwiększony poziom bezpieczeństwa w środowiskach przemysłowych.

• Funkcja odpowietrzenia – niektóre modele (np. seria AIRY oraz zawory z odpowietrzeniem M5) pozwalają na skuteczne upuszczenie ciśnienia z odcinka rurociągu przed jego otwarciem. To szczególnie istotne przy pracach konserwacyjnych lub serwisowych, gdzie odprowadzenie medium resztkowego chroni operatora przed niekontrolowanym wyciekiem lub urazem.

• Kompaktowa konstrukcja – wszystkie zawory zaprojektowano z myślą o oszczędności miejsca montażowego. Dzięki zoptymalizowanym wymiarom (L, L1, SW) produkty mogą być z powodzeniem stosowane nawet w układach o ograniczonej przestrzeni instalacyjnej.

• Szeroki zakres rozmiarów i typów gwintów – dostępność gwintów od G 1/4 do G 2”, zarówno w wersji Rp (gwint wewnętrzny cylindryczny), jak i R (stożkowy), pozwala na łatwą integrację zaworu z większością popularnych instalacji.

• Odporność na korozję – warianty wykonane z mosiądzu niklowanego (np. AIRY) lub stali nierdzewnej AISI 316L charakteryzują się podwyższoną odpornością chemiczną, co czyni je odpowiednimi do zastosowań w agresywnych środowiskach pracy.

• Standard ciśnieniowy i temperaturowy – większość zaworów pracuje w zakresie do 10–16 barów, natomiast wybrane modele wykonane z materiałów o podwyższonej odporności (stal nierdzewna) pozwalają na eksploatację nawet przy 63 barach i temperaturach od -25°C do +180°C.

Warianty oferowane w ramach kategorii obejmują:

• Zawory z blokadą i odpowietrzeniem (np. 80.0321.0012 – G1/2, mosiądz)

• Zawory z odpowietrzeniem AIRY (np. 80.0350.0034 – G3/4, mosiądz niklowany z uszczelnieniem PTFE)

• Zawory dwuelementowe z blokadą (np. 80.0715.0038 – G3/8, rączka stalowa, korpus mosiężny)

Każdy z wymienionych zaworów dostępny jest w wersji z odpowiednio dobranym gwintem i długością korpusu, co pozwala na precyzyjne dopasowanie do wymagań instalacyjnych i parametrów przepływu. Dodatkowo niektóre modele posiadają przyłącze do odpowietrzenia w formacie M5 – gwarantując wygodę użytkowania i prostotę eksploatacyjną.

Zalety stosowania zaworów kulowych tej serii:

• zwiększone bezpieczeństwo obsługi dzięki blokadzie położenia,

• eliminacja ryzyka wystąpienia nadciśnienia dzięki funkcji odpowietrzającej,

• intuicyjna i szybka obsługa ręczna przy pomocy rączki aluminiowej lub stalowej,

• możliwość zabudowy w różnych pozycjach bez utraty parametrów roboczych,

• kompatybilność z mediami gazowymi, ciekłymi i sprężonym powietrzem,

• długa żywotność dzięki wysokiej odporności mechanicznej oraz solidnym uszczelnieniom PTFE lub teflonowym.

Zawory kulowe wyposażone w funkcje zabezpieczenia, blokady oraz odpowietrzenia są kluczowym elementem systemów instalacyjnych tam, gdzie zachowanie pełnej kontroli nad przepływem medium, bezpieczeństwem obsługi oraz możliwością szybkiego rozprężenia układu ma znaczenie strategiczne. Ich konstrukcja predestynuje je do pracy w wielu segmentach przemysłu, a także w instalacjach specjalistycznych o podwyższonych wymaganiach eksploatacyjnych.

Typowe branże i obszary przemysłowe, w których znajdują zastosowanie:

1. Automatyka przemysłowa

   • Zawory kulowe z blokadą i odpowietrzeniem stosowane są jako elementy odcinające w modułach siłowników pneumatycznych.

   • Umożliwiają lokalne odcięcie sekcji układu przy zachowaniu bezpieczeństwa serwisowego – dzięki wbudowanemu odpowietrzeniu.

   • Zabezpieczenie blokujące zapobiega przypadkowemu uruchomieniu napędu podczas konserwacji.

2. Inżynieria procesowa i instalacje technologiczne

   • W układach przesyłu sprężonego powietrza, wody przemysłowej, emulsji chłodzących, olejów technologicznych – zawory kulowe z funkcją odpowietrzenia umożliwiają łatwe i bezpieczne opróżnianie przewodów.

   • Produkty takie jak 80.0321.0100 z gwintem R1 i odpowietrzeniem M5 są często stosowane w liniach przygotowania medium lub na odgałęzieniach prowadzących do urządzeń końcowych.

3. Branża spożywcza i farmaceutyczna (w zależności od materiałów wykonania)

   • Wersje wykonane z mosiądzu niklowanego z uszczelnieniami PTFE (np. seria AIRY: 80.0350.0034, 80.0350.0100) stosowane są w niektórych instalacjach mediów pomocniczych (sprężone powietrze, ciepła woda, para niskociśnieniowa), gdzie wymagane jest zachowanie odporności chemicznej i prostego demontażu.

   • Funkcja odpowietrzająca pomaga ograniczyć ryzyko nagromadzenia wilgoci lub nadciśnienia.

4. Systemy HVAC i instalacje wodne

   • W układach regulacji i dystrybucji wody ciepłej i zimnej zawory z odpowietrzeniem eliminują problem zapowietrzania odcinków rur.

   • Zabezpieczenie dźwigni eliminuje możliwość nieautoryzowanego uruchomienia zaworu np. przez osoby postronne.

5. Energetyka i przemysł ciężki

   • W instalacjach hydrauliki siłowej i pneumatyki technicznej zawory kulowe z blokadą zabezpieczają elementy wykonawcze, np. siłowniki i przekładnie, przed nagłym spadkiem ciśnienia.

   • Zawory gwintowane do G2” są wykorzystywane w punktach kontrolnych dużych kolektorów i rozdzielaczy.

6. Maszyny i linie produkcyjne

   • Montowane w punktach serwisowych maszyn do wtrysku, obróbki metali, przenośników taśmowych.

   • Pozwalają na szybkie odcięcie zasilania medium w przypadku konieczności interwencji lub przezbrojenia stanowiska.

   • Modele z odpowietrzeniem AIRY znajdują zastosowanie tam, gdzie istotne jest kontrolowane rozprężenie układu przed otwarciem obwodu.

7. Przemysł chemiczny i galwanotechniczny (zależnie od wykonania materiałowego)

   • Modele o podwyższonej odporności chemicznej (mosiądz niklowany, uszczelnienia PTFE) dobrze sprawdzają się w aplikacjach związanych z wodą demineralizowaną, roztworami o niskiej agresywności, cieczami obojętnymi.

Zalety zastosowania zaworów z funkcją odpowietrzenia:

• Bezpieczne warunki obsługi – upuszczenie ciśnienia resztkowego z przewodu eliminuje ryzyko nagłego rozprężenia podczas prac serwisowych.

• Szybkie przygotowanie instalacji do konserwacji – jedno przekręcenie rączki powoduje zarówno odcięcie przepływu, jak i odpowietrzenie odcinka.

• Bezpieczeństwo w zakładach o dużym natężeniu ruchu – blokada zaworu zapobiega przypadkowemu uruchomieniu urządzenia lub otwarciu zaworu przez nieuprawnioną osobę.

• Uniwersalność instalacyjna – różne warianty gwintów oraz rozmiarów umożliwiają instalację zarówno na poziomie głównych magistrali, jak i na końcówkach przyłączeniowych urządzeń.

Zastosowania specjalne (przykłady):

• w systemach oczyszczania powietrza przed sprężarkami,

• w liniach do napełniania zbiorników technicznych i magazynów cieczy,

• przy odpływach zabezpieczających instalacje testowe,

• w układach testowania szczelności zaworów i przewodów – odpowietrzenie pozwala dokładnie zakończyć próbę bez rozprężenia,

• w obwodach zasilających urządzenia pneumatyczne o wysokiej czułości na nadciśnienie.

Zawory kulowe dostępne w tej kategorii zaprojektowano z myślą o niezawodnej pracy w instalacjach przemysłowych, gdzie istotna jest precyzyjna kontrola przepływu oraz bezpieczeństwo obsługi. Wersje z funkcją odpowietrzenia oraz mechaniczną blokadą pozycji roboczej wyróżniają się zaawansowaną konstrukcją, która spełnia wysokie wymagania użytkowników technicznych.

Zakres ciśnień roboczych obejmuje wartości od 10 do 16 bar dla większości modeli wykonanych z mosiądzu lub mosiądzu niklowanego. Warianty specjalne, takie jak zawory kulowe typu AIRY z uszczelnieniem PTFE oraz zawory wykonane ze stali nierdzewnej, mogą pracować przy ciśnieniach roboczych nawet do 63 bar, w zależności od konstrukcji i zastosowanych materiałów. Część modeli standardowych posiada deklarowaną odporność do 500 bar w przypadku zastosowań wysokociśnieniowych (zawory kulowe stalowe z zabezpieczeniem).

Temperatura pracy zaworów waha się od -20°C do +160°C w wersjach z uszczelnieniami PTFE i korpusami z mosiądzu niklowanego. Modele wykonane z materiałów standardowych (mosiądz bez powłoki) charakteryzują się zakresem od 0°C do +60°C, co czyni je odpowiednimi do większości zastosowań przemysłowych. Produkty przystosowane do wyższych temperatur (np. z kulą chromowaną i rączką stalową z emalią epoksydową) mogą pracować nawet w temperaturach do +180°C.

Gwinty przyłączeniowe obejmują typowe rozmiary przemysłowe – od G1/4, G3/8, G1/2 i G3/4 do G1, G1 1/4, G1 1/2 oraz G2. Wszystkie przyłącza wykonano w standardzie BSPP (G), zgodnym z ISO 228-1. Większość modeli oferowana jest z gwintem wewnętrznym (Rp), natomiast część zaworów wyposażona została w dodatkowy króciec odpowietrzający o gwincie M5.

Uszczelnienia w zaworach wykonano z wysokiej jakości PTFE (politetrafluoroetylen) lub teflonu, a w niektórych wariantach z dodatkiem włókna szklanego dla zwiększenia odporności mechanicznej i temperaturowej. Korpusy i kule zaworów w modelach standardowych wykonane są z mosiądzu OT58, często z powłoką niklowaną lub chromowaną. Rączki dostępne są w dwóch wersjach: z odlewu aluminium malowanego proszkowo lub ze stali emaliowanej (dla modeli AIRY).

Konstrukcja zaworu umożliwia obrót rączki o 90°, co pozwala na pełne otwarcie lub całkowite zamknięcie przepływu. Pozycja kulki wewnątrz korpusu gwarantuje liniowy przepływ medium, a gniazda z tworzywa PTFE zapewniają szczelność klasy A zgodnie z normą EN 12266-1. Modele z blokadą mechaniczną umożliwiają trwałe zablokowanie rączki w pozycji zamkniętej, co zapobiega przypadkowemu uruchomieniu zaworu.

Wymiary gabarytowe zależą od wersji zaworu. Najmniejsze zawory (np. G1/4) mają długość korpusu na poziomie około 45–50 mm, natomiast największe warianty (G2) osiągają długość całkowitą nawet do 120 mm. Wysokość, szerokość płaska pod klucz (SW) oraz wymiary osiowe L i L1 zostały zoptymalizowane tak, aby umożliwić kompaktowy montaż w ograniczonej przestrzeni.

Elementy sterujące wyposażone są w rączki obrotowe o wysokiej wytrzymałości, przystosowane do intensywnej eksploatacji. Rączki te można zamontować w dowolnej pozycji: poziomej, pionowej lub ukośnej – bez wpływu na parametry szczelności czy stabilność zaworu.

Szczelność zamknięcia zapewnia całkowity brak przecieków w pozycji zamkniętej, co potwierdzają testy zgodne z normami PN-EN ISO 5208 oraz PN-EN 12266. Odpowietrznik M5 umożliwia skuteczne upuszczenie ciśnienia z układu w przypadku odłączenia medium roboczego.

Zgodność z mediami roboczymi obejmuje szeroki zakres zastosowań. Zawory są kompatybilne ze sprężonym powietrzem, gazami technicznymi (argon, azot, dwutlenek węgla), wodą pitną i przemysłową, olejami mineralnymi, płynami chłodzącymi oraz neutralnymi cieczami chemicznymi. Część modeli odporna jest również na ciecze lekko agresywne – warunkiem jest dobór właściwej powłoki i rodzaju uszczelnień.

Cykliczność działania dla standardowych modeli wynosi ponad 100 000 pełnych cykli roboczych bez pogorszenia szczelności ani luzów na kuli. Wysoka trwałość mechaniczna oraz odporność na zanieczyszczenia zapewniają długą żywotność zaworu nawet w trudnych warunkach przemysłowych.

Materiały użyte do produkcji zaworów kulowych dostępnych w tej kategorii są kluczowe dla zapewnienia ich długotrwałej i niezawodnej eksploatacji w zróżnicowanych środowiskach pracy. Odpowiedni dobór stopów metali oraz materiałów uszczelniających gwarantuje odporność chemiczną, mechaniczną oraz szczelność pracy zaworu – zarówno w aplikacjach pneumatycznych, jak i hydraulicznych.

1. Korpus zaworu

Większość modeli w tej kategorii wykonana została z wysokogatunkowego mosiądzu OT58, który charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami mechanicznymi i odpornością na korozję w typowych warunkach przemysłowych. Mosiądz ten posiada zwartą strukturę krystaliczną, co przekłada się na dużą odporność na naprężenia i udary.

Warianty z dodatkowym zabezpieczeniem antykorozyjnym zostały pokryte powłoką niklową lub niklowo-chromową. Warstwa niklu nie tylko poprawia estetykę powierzchni, ale przede wszystkim zapewnia skuteczną ochronę przed agresywnymi mediami oraz wydłuża żywotność zaworu w warunkach podwyższonej wilgotności lub w obecności kondensatu.

W wybranych modelach (np. AIRY) zastosowano mosiądz niklowany technicznie, który wykazuje większą odporność na ścieranie i utlenianie. Dzięki temu zawory te mogą być z powodzeniem stosowane w układach z mediami o zwiększonej agresywności, np. sprężonym powietrzem zawierającym mgłę olejową, wodą demineralizowaną lub chłodziwem syntetycznym.

2. Kula zaworu

Element kulowy, będący rdzeniem mechanizmu odcinającego, również wykonany jest z mosiądzu OT58. W większości modeli zastosowano kulę polerowaną i dodatkowo niklowaną lub chromowaną, co redukuje tarcie w gniazdach i minimalizuje zużycie uszczelnień podczas pracy.

Wysoka precyzja wykonania powierzchni kulowych oraz ich powłoka galwaniczna zapewniają nie tylko znakomitą szczelność statyczną i dynamiczną, ale również dużą odporność na osadzanie się zanieczyszczeń. Dzięki temu zawory zachowują swoje parametry robocze nawet po wielu tysiącach cykli przełączania.

3. Uszczelnienia kulowe i trzpieniowe

Kluczowym elementem decydującym o szczelności zaworu są gniazda kulowe oraz uszczelnienie trzpienia, wykonane najczęściej z:

• PTFE (politetrafluoroetylen) – znany ze swojej bardzo niskiej adhezji, odporności na niemal wszystkie substancje chemiczne, a także stabilności temperaturowej w zakresie od -20°C do +160°C.

• Teflon z domieszką włókna szklanego – stosowany w modelach pracujących w wyższych temperaturach lub pod wyższym ciśnieniem, np. w wersjach AIRY, gdzie wymagane jest połączenie szczelności i trwałości.

Zastosowanie tych materiałów eliminuje ryzyko pęcznienia lub rozmiękania uszczelnień w obecności olejów, smarów czy kondensatów zawierających związki chemiczne. Dodatkowo PTFE nie wymaga smarowania ani konserwacji.

4. Trzpień zaworu i zabezpieczenie

Trzpień wykonany jest najczęściej z pręta mosiężnego, stalowego lub nierdzewnego – w zależności od wersji. W modelach wymagających wysokiej odporności na skręcanie, stosuje się stal ocynkowaną lub stal nierdzewną AISI 303. Dodatkowo trzpień wyposażono w uszczelnienie dynamiczne oraz pierścienie dystansowe redukujące luz w mechanizmie obrotowym.

Wersje z blokadą (np. seria 80.0715) wyposażone są w zintegrowany system zatrzaskowy umożliwiający mechaniczną blokadę rączki w pozycji zamkniętej. W zależności od konstrukcji, blokada wykonana jest z odpornego na ścieranie tworzywa technicznego lub stali ocynkowanej.

5. Rączka sterująca

Elementy sterujące – czyli rączki zaworów – wykonane są z:

• Odlewu aluminium malowanego proszkowo na czarno (dla modeli mosiężnych),

• Stali lakierowanej emalią epoksydową na czerwono (dla wersji AIRY),

• Stali nierdzewnej powlekanej tworzywem technicznym (dla wariantów wysokociśnieniowych lub kwasoodpornych).

Każda z rączek zaprojektowana została z myślą o trwałości i ergonomii użytkowania. Dzięki odpowiednio dobranym materiałom możliwe jest stosowanie zaworów również w środowiskach o podwyższonej wilgotności, zapyleniu czy w obecności mgieł olejowych.

6. Elementy dodatkowe – odpowietrznik M5

Modele wyposażone w system odpowietrzania zawierają zintegrowany króciec z gwintem M5, wykonany zazwyczaj z mosiądzu niklowanego. Króciec ten pozwala na szybkie odprowadzenie ciśnienia resztkowego z przewodu roboczego po zamknięciu zaworu, co zwiększa bezpieczeństwo obsługi. W niektórych przypadkach stosuje się dodatkowe zawory zwrotne lub wkładki tłumiące montowane w odpowietrzniku.

Prawidłowy montaż zaworów kulowych odcinających z funkcją zabezpieczenia i odpowietrzenia ma bezpośredni wpływ na ich szczelność, trwałość oraz bezpieczeństwo użytkowania. Właściwa procedura instalacyjna obejmuje zarówno przygotowanie medium i przyłączy, jak i dobór narzędzi oraz kontrolę szczelności po zakończeniu montażu. Poniżej przedstawiono szczegółową instrukcję montażu opartą na wymaganiach producenta oraz sprawdzonych praktykach przemysłowych.

1. Weryfikacja zawartości przesyłki i stanu technicznego zaworu

• Po otrzymaniu zaworu należy sprawdzić, czy produkt nie posiada uszkodzeń mechanicznych, ubytków powłok galwanicznych ani zanieczyszczeń w gwintach.

• Należy również sprawdzić płynność działania dźwigni oraz integralność blokady mechanicznej – dźwignia powinna obracać się bez oporu w zakresie 90°, a blokada powinna być sprawna.

• W przypadku modeli z odpowietrzeniem M5, należy skontrolować stan króćca – powinien być drożny, czysty i nieuszkodzony.

2. Przygotowanie instalacji przed montażem zaworu

• Należy upewnić się, że rurociąg lub przewody są pozbawione ciśnienia i mediów roboczych – dotyczy to zarówno powietrza, wody, oleju, jak i gazów technicznych.

• Wszystkie powierzchnie przyłączy należy dokładnie oczyścić z rdzy, smarów, wiórów i zanieczyszczeń.

• Gwinty rur lub złączek należy oczyścić i, w razie potrzeby, odtłuścić.

3. Wybór i przygotowanie uszczelnienia gwintowego

• Do uszczelnienia połączeń gwintowanych zaleca się stosować taśmę PTFE (teflonową), pakuły z pastą uszczelniającą lub specjalistyczne anaerobowe środki uszczelniające.

• Przy stosowaniu taśmy PTFE, należy owinąć gwint w kierunku przeciwnym do kierunku dokręcania zaworu – zwykle 2–3 warstwy wystarczają do uzyskania szczelności.

• W przypadku użycia pakuł, należy nałożyć je równomiernie i uzupełnić specjalną pastą uszczelniającą odporną na medium robocze.

4. Montaż zaworu w instalacji

• Zawór należy wkręcać do instalacji za pomocą odpowiedniego klucza – zawsze trzymając za część korpusu, a nie za rączkę. Niedopuszczalne jest stosowanie siły na dźwigni, ponieważ grozi to uszkodzeniem mechanizmu blokady lub trzpienia.

• Siłę dokręcania należy dobrać odpowiednio do materiału gwintu, średnicy nominalnej i zastosowanego uszczelnienia – zbyt duży moment może uszkodzić korpus.

• Podczas montażu należy zachować liniowość przyłącza – zawór nie może być montowany pod naprężeniem, w skręceniu lub z naprężeniem osiowym.

5. Ustawienie rączki i sprawdzenie blokady

• Po dokręceniu zaworu do instalacji należy sprawdzić działanie rączki. Ruch obrotowy powinien być płynny, a w położeniu „zamknięte” zawór musi dawać wyraźny opór.

• Blokadę należy aktywować (np. poprzez zatrzask lub osadzenie pinu) i sprawdzić, czy skutecznie uniemożliwia ruch dźwigni.

• W modelach z odpowietrzeniem należy upewnić się, że zawór znajduje się w pozycji, w której kanał odpowietrzający jest otwarty tylko przy zamknięciu zaworu głównego.

6. Test szczelności i próba ciśnieniowa

• Po zakończeniu montażu należy przeprowadzić test szczelności układu – najpierw przy ciśnieniu roboczym, a następnie (jeśli to wymagane) przy ciśnieniu próbnym.

• W przypadku instalacji pneumatycznych można użyć wody z mydłem lub piany detekcyjnej – zawór nie powinien wykazywać najmniejszych wycieków w obrębie gwintu ani przy dźwigni.

• W przypadku zaworów z odpowietrzeniem – sprawdzić, czy odpowietrzenie działa wyłącznie w pozycji zamkniętej i czy nie następuje nieszczelność po jego zamknięciu.

7. Uwagi dotyczące montażu pozycyjnego i konserwacji

• Zawory mogą być montowane w dowolnej pozycji – poziomej, pionowej, ukośnej – bez wpływu na szczelność działania.

• Należy jednak unikać montażu zaworu w taki sposób, aby rączka była narażona na przypadkowe uderzenia lub opieranie się o elementy instalacji.

• Zaleca się okresową kontrolę stanu technicznego zaworu – szczególnie w instalacjach, gdzie występują wibracje, zmiany temperatur lub medium zawierające cząstki stałe.

• W przypadku potrzeby demontażu zaworu – czynność należy wykonać po całkowitym odcięciu ciśnienia i upewnieniu się, że układ został odpowietrzony.

Błędy, których należy unikać:

• Dokręcanie zaworu poprzez rączkę – grozi uszkodzeniem mechanizmu.

• Zastosowanie nieodpowiedniego środka uszczelniającego – może spowodować nieszczelność lub zatkanie odpowietrzenia.

• Pominięcie testu szczelności – może doprowadzić do przecieku w warunkach roboczych.

• Montaż zaworu w naprężeniu lub pod kątem – prowadzi do uszkodzeń gwintu i nieszczelności eksploatacyjnych.

1. Czy zawory z tej serii można montować w dowolnej pozycji względem kierunku przepływu?
Tak. Zawory kulowe dostępne w tej kategorii mają konstrukcję symetryczną i przepływ liniowy. Nie posiadają kierunkowości, dzięki czemu mogą być montowane zarówno w osi poziomej, jak i pionowej, bez wpływu na szczelność czy trwałość pracy. Dotyczy to również modeli z odpowietrzeniem – ważne jest jedynie, aby króciec M5 nie był skierowany w dół, jeśli zachodzi ryzyko przedostania się medium do otoczenia.

2. Czy zawory z odpowietrzeniem nadają się do instalacji hydraulicznych?
W większości przypadków – nie. Zawory z funkcją odpowietrzenia (np. AIRY lub z gniazdem M5) zaprojektowano z myślą o układach pneumatycznych, w których zachodzi potrzeba szybkiego upustu sprężonego powietrza po zamknięciu przepływu. W układach hydraulicznych (olejowych, cieczowych) stosowanie takich zaworów może prowadzić do wycieku medium, dlatego zaleca się używać modeli bez tej funkcji lub konsultację techniczną w przypadku nietypowych aplikacji.

3. Jaki jest cel zastosowania blokady mechanicznej rączki?
Blokada zabezpiecza zawór przed przypadkowym otwarciem lub zamknięciem. Funkcja ta jest szczególnie istotna w instalacjach, w których zawory muszą pozostać stale w pozycji zamkniętej lub otwartej – np. podczas prac serwisowych, rozruchu maszyn lub w obecności personelu nieuprawnionego. Blokada może być zintegrowana w konstrukcji zaworu (np. zatrzask, przetyczka, otwór na kłódkę) i nie wymaga stosowania dodatkowych elementów zewnętrznych.

4. Czym różnią się zawory z serii 80.0321 od serii 80.0350 i 80.0715?

• Seria 80.0321 to zawory kulowe z gwintami wewnętrznymi i zintegrowanym odpowietrzeniem (często M5), wykonane z mosiądzu.

• Seria 80.0350 AIRY oferuje zawory z funkcją odpowietrzania i niklowanym korpusem, z uszczelnieniami PTFE, przeznaczone do pracy w środowiskach agresywnych.

• Seria 80.0715 to zawory 2-elementowe z blokadą, bez odpowietrzenia, o zwartej konstrukcji i stalowej rączce, stosowane tam, gdzie liczy się kompaktowość i bezpieczeństwo.

5. Jaką metodą najlepiej uszczelniać gwinty podczas montażu?
Rekomendowane są trzy metody: taśma PTFE, pakuły z pastą lub anaerobowe środki uszczelniające (np. Loctite 577). Wybór zależy od medium roboczego, rodzaju gwintu i ciśnienia roboczego. Taśma PTFE jest szybka i czysta w montażu, pakuły sprawdzają się w aplikacjach hydraulicznych, a środki anaerobowe zapewniają doskonałą szczelność i odporność na wibracje.

6. Czy zawory mogą być używane na zewnątrz budynków?
Tak, pod warunkiem odpowiedniego zabezpieczenia. Modele wykonane z mosiądzu niklowanego oraz te z emaliowaną rączką mogą być eksploatowane na zewnątrz, o ile nie są bezpośrednio narażone na silne opady, korozję atmosferyczną lub promieniowanie UV. Zaleca się montaż w obudowach ochronnych lub zastosowanie wersji stalowych w przypadku środowisk agresywnych.

7. Jak rozpoznać pozycję „zamkniętą” zaworu?
Pozycja „zamknięta” jest jednoznacznie określona – rączka ustawiona jest prostopadle do osi przepływu. W tej pozycji kula wewnętrzna blokuje całkowicie przepływ medium, a w modelach z odpowietrzeniem uruchamiany jest kanał upustu przez gwint M5. Pozycja „otwarta” to rączka równoległa do przewodu.

8. Czy zawory można demontować i czyścić?
Zawory tej kategorii nie są przewidziane do demontażu przez użytkownika końcowego. Konstrukcja kulowa jest fabrycznie zmontowana z określoną siłą i z wykorzystaniem komponentów uszczelniających. W przypadku zanieczyszczenia lub podejrzenia uszkodzenia zaworu – zaleca się jego wymianę. Czyszczenie zaworów powinno ograniczać się do zewnętrznej powierzchni korpusu i usunięcia zanieczyszczeń z gwintów.

9. Czy zawory są odporne na uderzenia i wibracje?
Tak, konstrukcja zaworów (zwłaszcza modeli AIRY i 2-elementowych z blokadą) została zaprojektowana z myślą o środowiskach o dużym natężeniu drgań i możliwych uderzeniach mechanicznych. Warunkiem jest jednak prawidłowy montaż zaworu – bez naprężeń i z odpowiednim podparciem przewodów.

10. Czy zawory można stosować z gazami technicznymi (argon, azot, CO₂)?
Tak, zawory wykonane z mosiądzu niklowanego i z uszczelnieniem PTFE mogą pracować z większością gazów technicznych, pod warunkiem prawidłowego doboru wersji do zakresu ciśnienia oraz zachowania szczelności montażowej. Zawsze zaleca się jednak wcześniejsze potwierdzenie kompatybilności materiałowej z konkretnym medium.

11. Czy zawory wymagają konserwacji?
Nie. Zawory kulowe tej klasy są bezobsługowe. W normalnych warunkach eksploatacyjnych nie wymagają smarowania ani regulacji. Okresowa kontrola szczelności i wizualna ocena stanu technicznego (np. raz na kwartał) są jednak zalecane – szczególnie w instalacjach krytycznych dla bezpieczeństwa.

12. Co zrobić, gdy zawór przestaje obracać się płynnie?
W takim przypadku należy natychmiast zaprzestać używania zaworu. Powodem może być nagromadzenie zanieczyszczeń, korozja lub uszkodzenie mechanizmu kulowego. Nie należy stosować siły ani środków smarnych na rączkę. Wskazany jest demontaż zaworu i jego wymiana na nowy.