Zawory sterowane elektrycznie

Zawory sterowane elektrycznie oferowane przez CPP PREMA to zaawansowane komponenty automatyki przemysłowej przeznaczone do precyzyjnego zarządzania przepływem mediów w instalacjach pneumatycznych. Ich działanie opiera się na wykorzystaniu energii elektrycznej do sterowania mechanizmem przełączającym, co umożliwia błyskawiczną reakcję systemu na sygnał sterujący. Dzięki połączeniu elektromagnetycznej aktywacji z konstrukcją zoptymalizowaną pod kątem niezawodności i szczelności, zawory te stanowią niezastąpiony element układów pneumatycznych w nowoczesnych liniach technologicznych.

Rodzaje zaworów

W ofercie CPP PREMA znajdują się trzy główne grupy zaworów sterowanych elektrycznie:

• Elektrozawory 3/2 – zawory z trzema portami i dwoma pozycjami przełączania, dostępne w wariantach:

  • normalnie otwartych (NO),

  • normalnie zamkniętych (NZ),

  • z dodatkowym sygnałem sterującym,

  • w wersjach monostabilnych i bistabilnych.

• Elektrozawory 3/3 – urządzenia z trzema portami i trzema pozycjami roboczymi. Wyposażone w mechanizm centralnego zamknięcia (CC), pozwalają na całkowite odcięcie przepływu medium w pozycji neutralnej. Ich konstrukcja oparta jest na dwóch cewkach, co zapewnia wysoką stabilność nawet w przypadku zaniku napięcia zasilania.

• Elektrozawory 5/2 – zawory pięcioportowe z dwoma pozycjami przełączenia, przeznaczone głównie do sterowania siłownikami pneumatycznymi dwustronnego działania. Występują w wersjach monostabilnych (jedna cewka + sprężyna powrotna) oraz bistabilnych (dwie niezależne cewki).

Cechy wyróżniające produkty CPP PREMA

1. Szybkość i precyzja działania:
Każdy impuls sterujący powoduje natychmiastową zmianę stanu zaworu. Czas przełączania liczony w milisekundach umożliwia szybkie reakcje nawet w najbardziej dynamicznych systemach produkcyjnych.

2. Energooszczędność:
Zawory bistabilne utrzymują stan bez potrzeby ciągłego zasilania, co ogranicza zużycie energii i zmniejsza nagrzewanie się cewek. Cewki standardowo pobierają moc rzędu 6,5 W lub 6,5 VA, co czyni te produkty idealnym wyborem w kontekście optymalizacji kosztów eksploatacyjnych.

3. Trwałość i odporność:
Obudowy wykonane ze stali nierdzewnej, aluminium lub mosiądzu zapewniają odporność na korozję, ścieranie i agresywne media. Uszczelnienia z NBR, FKM lub EPDM gwarantują szczelność i niezawodność w różnych warunkach eksploatacyjnych.

4. Uniwersalność napięć:
Zawory dostępne są w wersjach zasilanych napięciami 12V DC, 24V DC, 24V AC, 110V AC oraz 230V AC, co umożliwia dopasowanie do dowolnych warunków instalacyjnych – zarówno w rozbudowanych systemach automatyki, jak i w mniejszych aplikacjach lokalnych.

5. Modularność i elastyczność montażu:
Dostępne warianty montażu – przewodowe oraz płytowe (/EVM/) – pozwalają na łatwą integrację z istniejącą infrastrukturą. Montaż płytowy jest preferowany w kompaktowych wyspach zaworowych, natomiast przewodowy idealnie sprawdza się w rozproszonych układach pneumatycznych.

6. Diagnostyka i kontrola pracy:
Wybrane modele wyposażone są w diody LED, które umożliwiają szybką wizualną ocenę stanu pracy zaworu. Jest to niezwykle przydatne w dużych instalacjach przemysłowych, gdzie czas reakcji na usterkę ma kluczowe znaczenie.

7. Kompatybilność z systemami sterowania:
Zawory są w pełni kompatybilne z systemami automatyki PLC, SCADA i innymi systemami nadrzędnymi. Ich stosowanie pozwala na realizację złożonych sekwencji sterowania, automatyczne monitorowanie parametrów procesu i szybkie przełączanie trybów pracy.

Zawory sterowane elektrycznie CPP PREMA znajdują szerokie zastosowanie we wszystkich sektorach przemysłu, w których niezbędna jest precyzyjna kontrola przepływu mediów w instalacjach pneumatycznych. Ich konstrukcja, oparta na solidnych materiałach i nowoczesnej technologii elektromagnetycznej, umożliwia skuteczne i niezawodne sterowanie medium w sposób zdalny, szybki i w pełni automatyczny. Dzięki różnorodności wariantów — od 3/2 monostabilnych i bistabilnych po zaawansowane elektrozawory 3/3 i 5/2 — produkty te spełniają wysokie wymagania inżynierów automatyki, operatorów maszyn i integratorów systemów.

1. Przemysł motoryzacyjny

W nowoczesnych liniach montażowych i zakładach produkcyjnych sektora automotive zawory elektryczne CPP PREMA pełnią kluczową rolę w sterowaniu ruchem siłowników, manipulacją elementami roboczymi oraz dozowaniem powietrza i gazów technologicznych.

Typowe zastosowania w branży motoryzacyjnej:

• kontrola narzędzi montażowych w zautomatyzowanych liniach produkcyjnych,

• sterowanie chwytakami robotów przemysłowych,

• odcinanie sprężonego powietrza podczas procedur testowych,

• szybkie przełączanie obiegów chłodzenia lub smarowania,

• sterowanie przepływem powietrza w układach kontroli jakości (ciśnieniowe testy szczelności).

Zastosowanie zaworów bistabilnych zwiększa niezawodność systemów, ponieważ utrzymują one stan nawet po zaniku napięcia, co istotnie redukuje ryzyko awarii produkcyjnych i przestojów.

2. Przemysł chemiczny i petrochemiczny

W instalacjach chemicznych, gdzie przepływ agresywnych i często niebezpiecznych substancji wymaga pełnej kontroli i odporności materiałowej, zawory CPP PREMA oferują niezrównaną funkcjonalność. Uszczelnienia FKM (Viton) i obudowy ze stali nierdzewnej doskonale znoszą działanie mediów takich jak kwasy, zasady, alkohole, rozpuszczalniki organiczne i czynniki ropopochodne.

Korzyści dla zakładów chemicznych:

• precyzyjne sterowanie mikrodawkowaniem reagentów,

• zabezpieczenie przepływu przy zaniku napięcia dzięki trybowi centralnego zamknięcia (3/3 CC),

• kompatybilność z instalacjami ATEX – możliwość pracy w strefach zagrożonych wybuchem (dla wersji certyfikowanych),

• niezawodność działania w aplikacjach dozujących, mieszających i separujących.

Zawory 3/3 i 5/2 w wersji bistabilnej stanowią kluczowy element w instalacjach wymagających ciągłości działania i precyzyjnego zarządzania sekwencją procesów chemicznych.

3. Przemysł spożywczy

Zawory elektryczne CPP PREMA są szeroko stosowane w zakładach produkcji żywności, napojów, przetwórstwie mleczarskim oraz w browarach. Materiały konstrukcyjne (stal nierdzewna, uszczelnienia EPDM) są odpowiednie do kontaktu z żywnością i spełniają rygorystyczne wymogi sanitarne.

Zastosowania w sektorze spożywczym:

• sterowanie przepływem wody technologicznej, pary i płynów spożywczych,

• automatyzacja linii pakujących i dozujących,

• zastosowanie w układach CIP (Clean-In-Place) i SIP (Steam-In-Place),

• odcinanie dopływu medium w sposób higieniczny i bezkontaktowy,

• stabilizacja przepływu w reaktorach fermentacyjnych.

Zawory z funkcją centralnego zamknięcia (3/3 CC) zapewniają całkowite odcięcie medium w czasie postoju instalacji, co ogranicza straty surowców i zwiększa bezpieczeństwo procesów.

4. Sektor farmaceutyczny i biotechnologiczny

W aplikacjach, gdzie liczy się mikroskopijna precyzja i absolutna czystość medium, zawory sterowane elektrycznie CPP PREMA stanowią podstawowy element instalacji. Umożliwiają dokładne dozowanie i precyzyjne przełączanie nawet w środowiskach sterylnych.

Wykorzystanie w przemyśle farmaceutycznym:

• dawkowanie cieczy i gazów w liniach rozlewniczych i kapsułkarkach,

• kontrola przepływu w reaktorach chemicznych i mieszalnikach,

• integracja z układami śledzenia i rejestrowania danych (systemy SCADA, HMI, PLC),

• automatyczne przełączanie faz produkcji bez ryzyka zanieczyszczenia.

Zawory bistabilne umożliwiają zachowanie stanu nawet po zaniku zasilania, co jest niezbędne przy pracy z drogimi substancjami aktywnymi i wrażliwymi lekami.

5. Systemy HVAC i chłodnicze

W układach klimatyzacyjnych, wentylacyjnych i chłodniczych, zawory CPP PREMA odpowiadają za sterowanie obiegiem czynnika chłodniczego, wody lodowej lub powietrza procesowego. Dzięki szybkiemu czasowi przełączania oraz wysokiej odporności na warunki zewnętrzne, idealnie sprawdzają się w zastosowaniach dynamicznych.

Typowe aplikacje:

• przełączanie obiegów chłodzenia w agregatach przemysłowych,

• sterowanie dopływem powietrza do pomieszczeń clean-room,

• kontrola pracy wymienników ciepła i zaworów odcinających,

• zastosowanie w systemach BMS (Building Management Systems).

Bistabilność zaworów wpływa korzystnie na efektywność energetyczną całego układu i minimalizuje ryzyko nagłych przestojów.

6. Przemysł maszynowy i urządzenia specjalistyczne

W sektorze maszynowym zawory sterowane elektrycznie CPP PREMA są wykorzystywane do automatycznego sterowania ruchem siłowników, podajników, chwytaków, zaworów bezpieczeństwa i innych komponentów wykonawczych. Ich wysoka powtarzalność oraz szeroki zakres napięć zasilania pozwala na zastosowanie w różnych typach maszyn i urządzeń.

Obszary zastosowania:

• maszyny pakujące, etykietujące, sortujące,

• wtryskarki, prasy hydrauliczne i maszyny CNC,

• transportery i stoły obrotowe,

• układy dociskowe, zamykające, testujące.

Modularność oraz możliwość szybkiej wymiany cewek i elementów wykonawczych przekłada się na skrócenie czasu przestojów i uproszczenie serwisu.

7. Laboratoria badawcze i urządzenia pomiarowe

W środowiskach laboratoryjnych, gdzie kluczowa jest dokładność i czystość, zawory elektryczne CPP PREMA zapewniają kontrolę nad przepływem gazów wzorcowych, cieczy kalibracyjnych i czynników roboczych.

Zalety dla laboratoriów:

• precyzyjne dawkowanie w układach kalibracyjnych,

• izolacja linii testowych przez zamknięcie centralne (3/3 CC),

• możliwość integracji z aparaturą pomiarową i kontrolną,

• niewielkie rozmiary zaworów umożliwiają montaż w kompaktowych obudowach.

Wysoka szczelność i szybka reakcja na impulsy sterujące czynią z zaworów CPP PREMA optymalny wybór do układów eksperymentalnych.

Zawory sterowane elektrycznie produkowane przez CPP PREMA to urządzenia o wysokich parametrach technicznych, zaprojektowane z myślą o pracy w zróżnicowanych środowiskach przemysłowych. Szeroka gama modeli — obejmująca zawory 3/2, 3/3 oraz 5/2 w wersjach monostabilnych i bistabilnych — zapewnia pełną elastyczność podczas projektowania układów pneumatycznych i automatyki. Poniżej prezentujemy szczegółowy przegląd najważniejszych danych technicznych, które należy uwzględnić przy doborze zaworów do konkretnej aplikacji.

1. Napięcia zasilania cewek elektromagnetycznych

CPP PREMA oferuje zawory z cewkami zasilanymi napięciem:

• 12V DC – dla układów niskonapięciowych oraz wrażliwych urządzeń mobilnych,

• 24V DC – standard przemysłowy w systemach PLC i urządzeniach automatyki,

• 24V AC – dla sieci zasilających jednofazowych,

• 110V AC – dla starszych instalacji lub zasilania pośredniego,

• 230V AC – dla bezpośredniego zasilania z sieci przemysłowej.

Cewki cechuje tolerancja napięciowa ±10%, co zapewnia stabilne działanie także przy chwilowych wahaniach napięcia.

2. Pobór mocy (W / VA)

Pobór mocy w standardowych modelach wynosi:

• 6,5 W – dla wersji DC,

• 6,5 VA – dla wersji AC.

Warianty energooszczędne dostępne są na życzenie, a niektóre modele wyposażono w wbudowaną diodę LED, sygnalizującą stan pracy cewki. Zawory bistabilne, dzięki pracy bez konieczności ciągłego zasilania, znacząco redukują średni pobór energii w skali dobowej.

3. Układ zaworu i liczba portów

Dostępne konfiguracje obejmują:

• 3/2 (trzy porty, dwa stany):

  • normalnie zamknięty (NC),

  • normalnie otwarty (NO),

  • z dodatkowym sterowaniem (pilot lub obcy impuls),

• 3/3 (trzy porty, trzy pozycje):

  • centralne zamknięcie (CC) — odcięcie wszystkich portów w stanie neutralnym,

• 5/2 (pięć portów, dwa stany):

  • do sterowania siłowników dwustronnego działania.

Wersje 3/2 i 5/2 dostępne są zarówno jako monostabilne (z jedną cewką + sprężyna powrotna), jak i bistabilne (dwie niezależne cewki, pamięć pozycji).

4. Gwinty i typy przyłączy

Zawory dostępne są z gwintami:

• G1/8,

• G1/4,

• G3/8,

• G1/2,

• G3/4.

Typ montażu:

• przewodowy (tradycyjne podłączenie przez gwintowane złączki),

• płytowy (/EVM/) – do montażu modułowego w wyspach zaworowych lub kompaktowych panelach automatyki.

W zależności od aplikacji, przyłącza mogą być wykonane z mosiądzu, aluminium lub stali nierdzewnej.

5. Ciśnienie robocze (zakres pracy)

Zawory sterowane elektrycznie CPP PREMA pracują w szerokim zakresie ciśnień:

• minimalne ciśnienie robocze: od 0,2 bar (dla wersji sterowanych zewnętrznie),

• typowe zakresy ciśnień roboczych: 0–10 bar,

• dla wybranych modeli: do 12 bar,

• ciśnienie próbne: nawet 16 bar (zależnie od materiałów i konstrukcji korpusu).

Wersje pilotowane wymagają minimalnego ciśnienia do poprawnego działania (np. 2–3 bary), natomiast zawory bez wspomagania mogą działać przy zerowym ciśnieniu (aplikacje próżniowe).

6. Czas przełączania

• Typowy czas reakcji: od 8 ms do 50 ms, w zależności od modelu i ciśnienia,

• Monostabilne 3/2 i 5/2: szybsze dzięki sprężynie powrotnej,

• Bistabilne 3/3 i 5/2: nieco dłuższy czas, ale z zachowaniem pozycji bez zasilania.

Czas przełączenia zaworu określany jest w dokumentacji dla warunków nominalnych — warto go uwzględniać przy projektowaniu cykli czasowych w sterownikach.

7. Przepływ nominalny (Kv/Cv)

Parametry przepływu zależą od średnicy przyłącza i geometrii kanałów zaworu:

• dla G1/8: przepływ od 250 do 400 l/min (Kv 0,25 – 0,5),

• dla G1/4: przepływ od 450 do 800 l/min (Kv 0,6 – 1,0),

• dla G3/8 i G1/2: przepływy powyżej 1000 l/min (Kv 1,2 – 2,5),

• dla G3/4: nawet do 3000 l/min.

Dokładne wykresy przepływu dla poszczególnych modeli zawarte są w katalogu technicznym CPP PREMA.

8. Warunki temperaturowe pracy

• Temperatura otoczenia: od -10°C do +50°C (standard),

• Temperatura medium: od 0°C do +60°C,

• Wersje specjalne: do +80°C lub od -20°C, przy zastosowaniu odpowiednich uszczelnień (np. FKM, EPDM).

Zawory nie powinny pracować w warunkach zamarzającego medium – należy chronić je przed kondensatem i stosować systemy osuszania zgodnie z ISO 8573-1.

9. Typy uszczelnień

Zależnie od rodzaju medium i warunków środowiskowych, dostępne są:

• NBR – do standardowych aplikacji pneumatycznych (sprężone powietrze, neutralne gazy),

• FKM (Viton) – dla chemikaliów, wysokich temperatur i olejów,

• EPDM – dla pary wodnej, wody technologicznej, mediów spożywczych.

Szczelność wewnętrzna i zewnętrzna zaworów spełnia normy branżowe, a żywotność uszczelek liczona jest w milionach cykli.

10. Zasilanie elektryczne i złącza

Zawory wyposażone są w:

• standardowe złącza DIN 43650 typu A/B/C,

• wtyki kątowe z przewodem lub złączem M12,

• opcjonalne wtyczki z zabezpieczeniem IP65 i IP67.

Izolacja elektryczna i poziom ochrony pozwalają na bezpieczne stosowanie w środowiskach wilgotnych, zapylonych oraz o podwyższonej temperaturze.

11. Certyfikaty i normy techniczne

Zawory sterowane elektrycznie CPP PREMA spełniają szereg norm jakościowych i bezpieczeństwa:

• CE – zgodność z dyrektywami maszynowymi i niskonapięciowymi UE,

• RoHS – brak substancji szkodliwych dla środowiska,

• opcjonalnie ATEX – dla stref zagrożonych wybuchem (na zamówienie),

• certyfikaty higieniczne – dla aplikacji w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym

Zawory sterowane elektrycznie CPP PREMA powstają z wysokiej jakości materiałów konstrukcyjnych, które dobierane są w zależności od warunków eksploatacyjnych, wymaganego poziomu szczelności, odporności chemicznej oraz trwałości mechanicznej. Dobór surowców i komponentów bazuje na wieloletnim doświadczeniu firmy w produkcji aparatury pneumatycznej i przemysłowej. W tej sekcji przedstawiono szczegółową charakterystykę materiałów, z których wykonywane są poszczególne elementy zaworów — od korpusów, przez cewki, aż po uszczelnienia dynamiczne i statyczne.

1. Korpusy zaworów

Korpus stanowi główny element konstrukcyjny zaworu, odpowiedzialny za szczelne prowadzenie medium i zapewnienie odpowiednich parametrów przepływu. W zależności od serii i przeznaczenia technicznego, CPP PREMA wykorzystuje różne materiały do produkcji korpusów:

• Aluminium anodowane – stosowane w większości modeli standardowych. Zapewnia korzystny stosunek wytrzymałości do masy oraz odporność na korozję. Warstwa anodowa chroni przed utlenianiem i zarysowaniami.

• Stopy aluminium EN AW-6060 i EN AW-6082 – stosowane tam, gdzie wymagana jest większa odporność mechaniczna, np. w zaworach wysokoprzepływowych. Charakteryzują się dobrą obrabialnością oraz wysoką przewodnością cieplną.

• Mosiądz niklowany (CW617N) – wykorzystywany w zaworach przeznaczonych do pracy w środowiskach wilgotnych, chemicznych oraz w aplikacjach wymagających odporności na korozję. Warstwa niklu poprawia właściwości antykorozyjne oraz estetykę produktu.

• Stal nierdzewna AISI 304 / 316L – materiał stosowany w wersjach specjalnych zaworów, przeznaczonych do przemysłu chemicznego, farmaceutycznego, spożywczego oraz w środowiskach agresywnych (np. aplikacje z kwasami, zasadami, parą wodną). Gatunek 316L zapewnia bardzo wysoką odporność na korozję międzykrystaliczną i pittingową, szczególnie w obecności chlorków.

• Poliamid techniczny (PA6, PA66 z włóknem szklanym) – wykorzystywany w lekkich pokrywach lub korpusach pomocniczych, szczególnie w zaworach montowanych na wyspach, gdzie masa i izolacyjność elektryczna mają znaczenie.

2. Cewki elektromagnetyczne i elementy zasilające

Cewki zaworów elektrycznych CPP PREMA produkowane są z materiałów odpornych na wysoką temperaturę, naprężenia cieplne oraz oddziaływania elektromagnetyczne. Składają się z następujących komponentów:

• Rdzeń elektromagnetyczny: wykonany z ferromagnetycznych materiałów stalowych niskowęglowych (np. St3S), przystosowany do intensywnego przepływu strumienia magnetycznego bez zjawiska histerezy. Elementy te są hartowane i zabezpieczane przed utlenianiem.

• Obudowa cewki: najczęściej z żywicy epoksydowej (klasa H) lub poliamidu wzmacnianego, odporna na działanie wysokiej temperatury (nawet do 180°C) oraz środków chemicznych. Cewki zalewane są masą epoksydową w technologii zapewniającej wysoką szczelność i trwałość.

• Złącze elektryczne: standard DIN 43650 A, B lub C; tworzywa techniczne typu PBT lub PA z dodatkiem uszczelki NBR. Warianty do pracy w warunkach wilgotnych i zapylonych wyposażone są w uszczelnienia klasy IP65–IP67.

3. Elementy tłokowe, trzpienie i sprężyny

Elementy ruchome zaworu — tj. trzpienie, tłoczki, sprężyny oraz wewnętrzne prowadnice — muszą wykazywać odporność na ścieranie i powtarzalne obciążenia dynamiczne. Wykonuje się je z:

• Stali nierdzewnej AISI 303 lub 304 – stosowanych na trzpienie i pręty robocze zaworów. Zapewniają one niską chropowatość powierzchni i odporność na korozję w obecności kondensatu wodnego.

• Stali hartowanej chromowanej (C45 z powłoką Cr6) – wykorzystywanej tam, gdzie wymagane są wyższe parametry mechaniczne i lepsza odporność na ścieranie.

• Sprężyny stalowe ze stali nierdzewnej AISI 302 – o wysokiej trwałości zmęczeniowej, odporne na utlenianie i agresywne środowiska.

4. Uszczelnienia statyczne i dynamiczne

Uszczelnienia pełnią kluczową rolę w zapewnieniu szczelności układu pneumatycznego, szczególnie przy częstych cyklach pracy i zmiennych warunkach temperaturowych. W zależności od rodzaju medium i ciśnienia stosuje się:

• NBR (kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy) – standardowe uszczelnienie do sprężonego powietrza, oleju oraz cieczy neutralnych. Dobra odporność na ścieranie, szeroki zakres temperatur pracy (-20°C do +80°C), atrakcyjna relacja koszt–wydajność.

• FKM (kauczuk fluorowy – Viton®) – uszczelnienia odporne na wysoką temperaturę (do +180°C), oleje syntetyczne, ozon, kwasy i rozpuszczalniki. Zalecane do zastosowań chemicznych i w przemyśle farmaceutycznym.

• EPDM (kauczuk etylenowo-propylenowy) – do aplikacji z parą wodną, wodą dejonizowaną, cieczami spożywczymi. Odporność na temperatury do +150°C oraz dobra elastyczność w niskich temperaturach.

• PTFE (teflon) – stosowany jako powłoka lub element współpracujący w zaworach wysokociśnieniowych i specjalistycznych. Wysoka odporność chemiczna, brak podatności na starzenie i ścieranie.

Uszczelki mocowane są w specjalnych gniazdach zapewniających ich stabilność i ułatwiających serwisowanie.

5. Elementy mocujące i akcesoria

Zawory wyposażone są również w elementy ułatwiające ich montaż i integrację z instalacją pneumatyczną:

• Śruby stalowe ocynkowane klasy 8.8 lub 10.9 – do montażu korpusów i płytek pośrednich,

• Płytki montażowe z anodowanego aluminium lub stali nierdzewnej – dla wersji /EVM/,

• Uszczelki przyłączeniowe z NBR lub FKM – zapewniają szczelność przyłącza przewodowego,

• Złączki gwintowane i szybkozłącza z mosiądzu niklowanego lub stali AISI 316 – do integracji z instalacjami pneumatycznymi CPP PREMA.

6. Odporność na czynniki środowiskowe

Zastosowane materiały pozwalają na użytkowanie zaworów w trudnych warunkach przemysłowych:

• Wilgoć i kondensat: uszczelki EPDM i NBR, obudowy anodowane lub nierdzewne,

• Zapylenie: złącza IP65/IP67, powierzchnie łatwe do utrzymania w czystości,

• Wibracje: elementy nierdzewne, sprężyny stalowe hartowane,

• Media agresywne: Viton®, stal 316L, mosiądz niklowany.

Prawidłowy montaż zaworów sterowanych elektrycznie jest kluczowy dla zapewnienia ich niezawodnego działania, długiej żywotności i bezpieczeństwa użytkowania. Firma CPP PREMA dostarcza produkty gotowe do szybkiej instalacji, jednak zaleca się przestrzeganie wytycznych montażowych zawartych w niniejszej instrukcji. Obejmuje ona przygotowanie stanowiska, czynności mechaniczne, podłączenie elektryczne, kontrolę szczelności oraz procedurę uruchomienia.

1. Wymagania wstępne przed montażem

Przed przystąpieniem do montażu należy upewnić się, że:

• warunki pracy są zgodne z parametrami zaworu (ciśnienie, medium, temperatura),

• medium robocze jest czyste i zgodne z klasą czystości sprężonego powietrza według ISO 8573-1 (zalecana: klasa 6.4.4 lub lepsza),

• zawór nie nosi śladów uszkodzeń mechanicznych, deformacji gwintów lub zużycia uszczelek,

• ciśnienie w instalacji jest obniżone do 0 bar, a zasilanie elektryczne odłączone,

• użytkownik posiada środki ochrony osobistej (rękawice, okulary, odzież roboczą).

2. Montaż mechaniczny

W zależności od wersji zaworu (gwintowany, płytowy /EVM/, na szynie DIN), proces montażu może się nieznacznie różnić.

2.1. Zawory gwintowane:

• sprawdź gwinty przyłączy — oczyść je z zabrudzeń i zabezpiecz taśmą teflonową lub pastą uszczelniającą (w przypadku połączeń metal-metal),

• dokręcaj zawór do złączki momentem zalecanym przez producenta (zbyt duża siła może uszkodzić gwint lub korpus),

• upewnij się, że zawór jest ustawiony w odpowiednim kierunku przepływu (oznaczenia na korpusie: P – zasilanie, A/B – wyjścia, R/S – odpowietrzenia).

2.2. Zawory płytowe (EVM):

• zamontuj zawór na przygotowanej płycie bazowej zgodnej z normą montażową,

• zastosuj uszczelki O-ring dostarczone z produktem — umieść je w gniazdach bezpośrednio przed dokręceniem,

• dokręć śruby montażowe równomiernie, krzyżowo, momentem 3–5 Nm w zależności od modelu.

2.3. Montaż na szynie DIN (dotyczy cewki z adapterem):

• zamocuj cewkę z korpusem zaworu do uchwytu DIN za pomocą zatrzasku sprężynowego,

• upewnij się, że nie ma luzu poprzecznego ani ryzyka wysunięcia w trakcie pracy.

3. Podłączenie elektryczne

Prawidłowe podłączenie elektryczne cewki zaworu ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i niezawodności pracy urządzenia. Prace powinien wykonywać uprawniony elektryk.

3.1. Sprawdzenie zgodności napięcia:

• sprawdź tabliczkę znamionową cewki – napięcie zasilania (DC/AC) musi być zgodne z napięciem w instalacji sterującej,

• dla napięć zmiennych (AC) sprawdź również częstotliwość – standard to 50/60 Hz.

3.2. Wersje z wtykiem DIN 43650:

• odkręć pokrywkę wtyku, podłącz przewody zgodnie ze schematem (oznaczenia 1 – faza/+, 2 – 0/-, 3 – PE),

• zastosuj tulejki kablowe (np. końcówki oczkowe) w przypadku przewodów wielożyłowych,

• upewnij się, że uszczelka jest poprawnie osadzona, a pokrywa dokręcona,

• przy modelach z diodą LED / warystorem: zwróć uwagę na polaryzację (w przypadku DC).

3.3. Wersje z przewodem lub złączem M12:

• podłącz przewód do gniazda M12 (koder A), zachowując układ pinów zgodny z normą DIN EN 61076-2-101,

• używaj wtyków z uszczelnieniem IP67, szczególnie w aplikacjach z zapyleniem lub w strefach mycia.

4. Sprawdzenie szczelności układu

Po zakończeniu montażu należy przeprowadzić próbę szczelności:

• doprowadź sprężone powietrze o ciśnieniu nominalnym (zalecane: 6 bar),

• zamknij elektrozawór i nasłuchuj ewentualnych przecieków (syczenie),

• opcjonalnie zastosuj wodę z mydłem lub spray do testów szczelności na połączeniach gwintowanych,

• w przypadku stwierdzenia nieszczelności: zakręć zasilanie, rozłącz złącze i dokonaj ponownego uszczelnienia.

5. Uruchomienie i próba funkcjonalna

• podłącz napięcie do cewki i sprawdź, czy zawór zmienia stan roboczy (słychać kliknięcie przełączania),

• w przypadku zaworów bistabilnych: zasil obie cewki niezależnie i obserwuj odpowiedź układu,

• skontroluj, czy elementy końcowe (siłowniki, narzędzia pneumatyczne) reagują zgodnie z sygnałem sterującym,

• sprawdź, czy wydechy zaworu są skierowane w bezpiecznym kierunku – z dala od operatora i elektroniki,

• po zakończeniu testów zamocuj tabliczki oznaczeniowe i zabezpiecz przewody kablowe opaskami.

6. Zalecenia eksploatacyjne i konserwacyjne

• sprawdzaj cyklicznie stan uszczelek, szczególnie przy aplikacjach z dużą liczbą przełączeń (>10 cykli/min),

• co 6–12 miesięcy przeprowadź przegląd zewnętrzny (czystość obudowy, brak korozji, stabilność montażu),

• nie dopuść do kontaktu cewki z cieczami (szczególnie w modelach bez IP67),

• w przypadku potrzeby wymiany cewki – stosuj wyłącznie komponenty zgodne z numerem katalogowym CPP PREMA,

• zabezpiecz zawory nieużywane przez dłuższy czas przed zapyleniem i wilgocią (stosuj zaślepki ochronne).

7. Uwagi końcowe dotyczące bezpieczeństwa

• nie dokonuj ingerencji w konstrukcję zaworu bez zgody producenta – grozi to utratą gwarancji i możliwości poprawnej pracy,

• przed każdą interwencją w układzie pneumatycznym należy całkowicie spuścić ciśnienie i odłączyć zasilanie,

• stosuj się do przepisów BHP oraz zaleceń producenta urządzeń współpracujących (siłowniki, sterowniki, czujniki).

1. Jakie napięcia zasilania są dostępne dla zaworów elektrycznych CPP PREMA?

Zawory produkowane przez CPP PREMA są dostępne w szerokim zakresie napięć:

• 12 V DC,

• 24 V DC,

• 24 V AC,

• 110 V AC,

• 230 V AC.

Cewki są przystosowane zarówno do pracy z napięciem stałym (DC), jak i zmiennym (AC). Wersje DC są najczęściej stosowane w nowoczesnych układach automatyki zasilanych ze sterowników PLC. Cewki AC sprawdzają się w prostych instalacjach z bezpośrednim sterowaniem ze styczników lub przekaźników.

2. Czy zawory można montować w dowolnej pozycji?

Tak, większość zaworów sterowanych elektrycznie CPP PREMA można montować w dowolnej pozycji przestrzennej. Jednak dla optymalnego działania zaleca się montaż cewką do góry. Taka orientacja zapewnia najlepsze warunki odprowadzania ewentualnego kondensatu i zmniejsza ryzyko uszkodzenia cewki w przypadku zalania.

3. Czy zawory CPP PREMA są przystosowane do pracy z próżnią?

Tak. Wiele modeli zaworów 3/2 oraz 5/2 jest przystosowanych do pracy w układach próżniowych, w zakresie odcięcia ciśnienia do -0,99 bar. W takim przypadku należy dobrać zawór z odpowiednim uszczelnieniem (np. FKM) i wersję, która pozwala na przepływ w odwrotnym kierunku. CPP PREMA oferuje także zawory z funkcją „vacuum holding”.

4. Jakie medium robocze można stosować?

Zawory przystosowane są do pracy ze sprężonym powietrzem oczyszczonym zgodnie z normą ISO 8573-1 (zalecana klasa 6.4.4 lub lepsza). Wersje specjalne mogą pracować również z:

• azotem technicznym,

• gazami obojętnymi,

• cieczami niskolepkimi (po konsultacji z producentem).

Zabrania się stosowania zaworów z mediami agresywnymi chemicznie, łatwopalnymi lub wybuchowymi, jeżeli nie zostały one do tego specjalnie przystosowane.

5. Czy zawory są odporne na warunki zewnętrzne (wilgoć, pył)?

Tak, zawory wyposażone w złącza zgodne z normą DIN 43650 posiadają klasę szczelności IP65, a modele z uszczelnionym złączem M12 – nawet IP67. Wersje z cewkami zalewanymi żywicą zapewniają dodatkową odporność na kondensację wilgoci i zanieczyszczenia.

W przypadku montażu na zewnątrz zaleca się stosowanie osłon ochronnych lub umieszczanie zaworów w szafach sterowniczych.

6. Jakie jest dopuszczalne ciśnienie pracy zaworów?

Standardowe zawory CPP PREMA przystosowane są do pracy przy ciśnieniu:

• od 2 do 10 bar (dla zaworów 5/2),

• od 1 do 8 bar (dla zaworów 3/2 NC/NO),

• niektóre wersje pracują od 0 bar (np. zawory ze wspomaganiem elektromagnetycznym).

Dokładne wartości są określone w dokumentacji technicznej każdej serii. Dla aplikacji specjalnych (np. wysokociśnieniowych do 16 bar) możliwe jest zamówienie wersji wzmocnionej.

7. Jak często należy serwisować zawory elektryczne?

Przy prawidłowej eksploatacji i medium roboczym zgodnym z normą ISO 8573-1, zawory CPP PREMA nie wymagają częstej konserwacji. Zaleca się:

• kontrolę szczelności i czystości co 6 miesięcy,

• wymianę uszczelek i sprężyn po ~10 mln cykli (lub co 24 miesiące),

• kontrolę rezystancji cewki w przypadku podejrzenia jej uszkodzenia.

Dla zaworów eksploatowanych w ciężkich warunkach (np. temperatura >50°C, duża wilgotność, duża liczba cykli) interwały przeglądowe mogą być skrócone.

8. Jakie są najczęstsze przyczyny awarii zaworów sterowanych elektrycznie?

Do najczęstszych problemów należą:

• niewłaściwe napięcie zasilania cewki (zbyt wysokie lub zbyt niskie),

• uszkodzenie mechaniczne gwintu przy montażu,

• nieszczelność spowodowana brakiem odpowiedniego uszczelnienia lub zanieczyszczeniami w medium,

• osadzenie kamienia lub oleju na tłoczku zaworu,

• odwrotne podłączenie cewek przy zaworach bistabilnych.

W większości przypadków zawory można przywrócić do działania po wymianie uszczelek, wyczyszczeniu tłoczka lub wymianie cewki.

9. Czy dostępne są zestawy naprawcze do zaworów CPP PREMA?

Tak. CPP PREMA oferuje kompletne zestawy serwisowe (O-ringi, tłoczki, sprężyny, prowadnice, cewki) dla większości oferowanych modeli. Dostępność części zamiennych jest jednym z atutów firmy, co pozwala na szybkie przywrócenie sprawności urządzenia bez konieczności wymiany całego zaworu.

10. Jakie certyfikaty posiadają zawory elektryczne CPP PREMA?

Wszystkie zawory spełniają wymagania dyrektyw UE, w tym:

• Dyrektywa Maszynowa 2006/42/WE,

• Dyrektywa Niskonapięciowa 2014/35/UE,

• Dyrektywa EMC 2014/30/UE.

Na życzenie klienta możliwe jest dostarczenie deklaracji zgodności CE, atestów materiałowych oraz zgodności z RoHS. Wybrane serie zaworów oferowane są również w wersjach zgodnych z normami ATEX (na zamówienie).

11. Czy zawory mogą być sterowane z PLC?

Tak. Zawory mogą być bezpośrednio sterowane z wyjść tranzystorowych (np. 24VDC) sterowników PLC. Cewki mają standardowy pobór prądu (rzędu 1–2 W), co umożliwia ich bezproblemową integrację z typowymi wyjściami cyfrowymi.

W przypadku zastosowania większej liczby zaworów zaleca się stosowanie modułów wyspowych (multipin lub zasilanie magistralowe).

12. Czy zawory są dostępne w wersjach specjalnych?

CPP PREMA oferuje możliwość wykonania zaworów na specjalne zamówienie, np.:

• zawory do pracy w temperaturach -40°C lub +120°C,

• zawory z obudową w całości ze stali nierdzewnej,

• zawory z podwójną cewką (bistabilne),

• zawory z przyciskiem ręcznym i resetem mechanicznym,

• zawory z tłumikiem hałasu lub zintegrowanym czujnikiem położenia.